Διακοπές για την τρόικα, Γολγοθάς για την κυβέρνηση

Του Χρήστου Κώνστα

O κορυφαίοι της τρόικας έφυγαν από την Αθήνα για να περάσουν τις διακοπές του Πάσχα (για τους Καθολικούς το Πάσχα είναι την 31η Μαρτίου) στις πατρίδες τους. Δεν είχαν λόγο να μείνουν. Ήρθαν, βαθμολόγησαν την πορεία του κυβερνητικού έργου, παρέδωσαν τη βαθμολογία στον πρωθυπουργό και έφυγαν. Αυτός ήταν, αυτός είναι, αυτός θα είναι πάντα ο ρόλος τους.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών μας δεν διαπραγματεύονται. Αξιολογούν και βαθμολογούν. Εισηγούνται στους πολιτικούς τους προϊσταμένους. Οι ηγέτες αποφασίζουν, διαβουλεύονται, διαπραγματεύονται και εγκρίνουν τη χορήγηση των δόσεων.

Οι εκπρόσωποί τους, ο κ. Τόμσεν, ο κ. Μαζούχ και ο κ. Μορς, έρχονται κάθε τρίμηνο στην Αθήνα αξιολογούν τα πετραγμένα της κυβέρνησης με μοναδικό κριτήριο τη διεθνή συμφωνία που υπέγραψε η χώρα μας και τίποτ’ άλλο. Δεν είναι δουλειά των τροϊκανών ελεγκτών να διαπραγματεύονται, να διαμορφώνουν πολιτικές, να πιέζουν ή να εκβιάζουν.

Κάθε τρεις μήνες, η Ελλάδα αξιολογείται με βάση τη συμφωνία που έχει υπογράψει. Τίποτ’ άλλο. Όταν τα «νούμερα δεν βγαίνουν», οι ελεγκτές έχουν την υποχρέωση να ρωτήσουν: «και τι προτίθεστε να κάνετε για να βγουν;». Καταγράφουν τις απαντήσεις και τις συμπεριλαμβάνουν στην τριμηνιαία έκθεση προόδου που δημοσιεύουν στην αρχή κάθε 4ου μήνα.

Την έκθεση προόδου διαβάζουν οι πολιτικοί ηγέτες και μετά από διαβούλευση με την ελληνική πολιτική ηγεσία καταλήγουν σε αποφάσεις. Για την δόση των 2,8 δις Ευρώ του Μαρτίου. Οι πολιτικές αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί. Γι’ αυτό και η δόση αυτή θα καταβληθεί τις πρώτες μέρες του Απριλίου. Για τη μεγάλη δόση των 6 δισ. ευρώ ωστόσο σημαντικό ρόλο θα παίξει η αξιολόγηση της Τρόικας που θα δημοσιευτεί στα μέσα Απριλίου.

Η εμμονή των παραδοσιακών πολιτικών μας δυνάμεων στην αδράνεια και την τυπολατρία οδηγεί στην καταστροφή. Η Ελλάδα σήμερα χρειάζεται άμεσες ριζοσπαστικές λύσεις. Μια χώρα με 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς εργασία, ασφάλιση και μέλλον δεν μπορεί να διαχειριστεί την οξύτερη οικονομική, κοινωνική και θεσμική κρίση της ιστορίας της. Η πολιτική πρέπει να δείξει την ικανότητά της στην ανατροπή. Οι ιδέες πρέπει να βγουν από τα ασφυκτικά πλαίσια του παρελθόντος. Είναι ευθύνη των πολιτικών ηγεσιών να οδηγήσουν τα κόμματα, την κοινωνία και κυρίως τη δημόσια διοίκηση σε ρηξικέλευθες επιλογές που να οδηγούν με ταχύτητα στην ανάπτυξη. Με ασπιρίνες δεν θεραπεύεται ο καρκίνος…

Φόροι στα Ακίνητα

Οι Ελεγκτές που έρχονται κάθε τρίμηνο στην Αθήνα ούτε εκβιάζουν ούτε πιέζουν ούτε διαπραγματεύονται. Αξιολογούν και ρωτούν. Η ερώτηση π.χ. για το θέμα της φορολογίας των ακινήτων ήταν συγκεκριμένη: Ο ελεγκτής Μαζούχ –εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ρώτησε τον Έλληνα Υπουργό Οικονομικών:

«Εσείς κ. Στουρνάρα μπορείτε να εγγυηθείτε ότι με την εφαρμογή του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων από το καλοκαίρι στην Ελλάδα, ο Εισπρακτικός σας Μηχανισμός θα συνεχίσει να εισπράττει σταθερά τα έσοδα που έχετε προϋπολογίσει από τον φόρο ακίνητης περιουσίας;»

Ο Υπουργός Οικονομικών έστρεψε το βλέμμα του στον Γενικό Γραμματέα Εσόδων: «Εσύ Χάρη, που είσαι ο υπεύθυνος για τις Εφορίες, νομίζεις ότι ο Εισπρακτικός Μηχανισμός θα ανταποκριθεί;»

Ο μόνιμος Ειδικός Γραμματέας Φορολογικών Εσόδων Χάρης Θεοχάρης απάντησε ψελλίζοντας: «Ξέρετε, υπουργέ, οι Εφορίες αυτήν την εποχή είναι υποστελεχωμένες. Έχουν γίνει πολλές μετακινήσεις, αποχωρήσεις και αλλαγές. Οι υπάλληλοι ασχολούνται με χιλιάδες γραφειοκρατικά προβλήματα από τον «κλειδάριθμο» μέχρι τα λάθη των ηλικιωμένων και των αλλοδαπών στις δηλώσεις…Επίσης πρέπει να σας πω ότι ακόμη και σήμερα δεν έχουμε ένα αξιόπιστο περιουσιολόγιο ή κτηματολόγιο. Δεν έχουμε καταγράψει τα ακίνητα της χώρας. Δεν γνωρίζουμε ποια είναι και που είναι. Κατά συνέπεια είναι εξαιρετικά δύσκολο να σας εγγυηθώ το ποσό…»

Ο Γιάννης Στουρνάρας κατόπιν στράφηκε στον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη: «Εσύ Γιώργο, μπορείς να βοηθήσεις την κατάσταση;»

«Μην με μπλέκετε εμένα, υπουργέ. Εγώ είμαι υπεύθυνος για τον ΣΔΟΕ. Έχω πολλή δουλειά να κυνηγώ φοροφυγάδες, να τους εντοπίζω και να τους στέλνω στην Εφορία για τα περαιτέρω. Η είσπραξη του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων δεν είναι δική μου ευθύνη…»

Ο Υπουργός Οικονομικών τέλος στράφηκε στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα: «Εσύ Χρήστο, που είσαι υπεύθυνος για την υλοποίηση του Προϋπολογισμού της χώρας, είσαι σίγουρος ότι μπορούμε να υπολογίσουμε το κονδύλι από το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων στα έσοδά μας από το καλοκαίρι;»

«Με δεδομένες τις απαντήσεις του Χάρη και του Γιώργου, υπουργέ μου, είναι αλήθεια ότι δυσκολεύομαι να ανταποκριθώ στο αίτημά σας…»

Το αποτέλεσμα είναι σήμερα γνωστό: Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Στουρνάρας αφού ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό και τους πολιτικούς αρχηγούς, υποχρεώθηκε να δεσμευτεί ότι για να ανταποκριθεί η Ελλάδα στον στόχο των 3,2 δισ. ευρώ από τη φορολογία ακίνητης περιουσίας θα πρέπει η είσπραξη του τέλους ακινήτου μέσω της ΔΕΗ θα συνεχισθεί και το 2013.

Ο Έλληνας Υπουργός πρότεινε να συνεχιστεί η είσπραξη του ειδικού τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ μέχρι το τέλος του 2013, σε μια ηπιότερη μορφή, και να ενταχθεί στον σχεδιαζόμενο ενιαίο φόρο ακινήτων από τις αρχές του 2014. Ερωτηθείς να αποσαφηνίσει τι θα σημαίνει η τροποποίηση του τέλους, ο υπουργός Οικονομικών απάντησε ότι εξετάζεται να γίνει πιο ήπιο.

Οι συνέπειες αυτής της απόφασης προφανώς επιβαρύνουν τους Έλληνες φορολογούμενους αλλά γι’ αυτό δεν ευθύνεται η «κακιά τρόικα» αλλά η ανύπαρκτη Δημόσια Διοίκηση στην Ελλάδα: Από 2 έως και 6 φόρους συνολικού ύψους 6,7 δισ. ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν και φέτος 5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων.

Το «χαράτσι» που επιβάλλεται στα ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ θα συνεχίσουμε να το πληρώνουμε και για το 2013. Ταυτόχρονα όμως θα πληρώσουμε και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας, ο οποίος θα επιβληθεί και για το έτος 2013 σε όσους κατείχαν κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα αξίας άνω των 200.000 ευρώ.

Συνεπώς, η απόφαση να διατηρηθεί για ένα ακόμη έτος το «χαράτσι», το οποίο φέρει την πλήρη ονομασία «Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών» (Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.), σημαίνει ότι θα διατηρηθεί για ένα ακόμη έτος και ο ΦΑΠ. Θα παραμείνουν δηλαδή φέτος σε ισχύ και οι 2 επαχθέστατοι φόροι, οι οποίοι θα προστεθούν στους άλλους 4 που ήδη καλούνται να εξοφλήσουν εντός του τρέχοντος έτους οι ιδιοκτήτες ακινήτων!

Αυτό σημαίνει ότι παρά την αδυναμία των περισσοτέρων Ελλήνων πολιτών να πληρώσουν τους αλλεπάλληλους υπέρογκους φόρους των προηγούμενων ετών, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα επιδιώξουν φέτος να εισπράξουν από όσους εξ’ αυτών κατέχουν ακίνητα έως και 6, συνολικά, «χαράτσια»!

Περίπου 5 εκατομμύρια νοικοκυριά θα κληθούν φέτος να καταβάλουν από 2 έως και 6 φόρους για τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που κατείχαν από την 1η-1-2010 έως την 1η-1-2013!

Οι φόροι αυτοί θα είναι:

- ο ΦΑΠ του 2010,

- ο ΦΑΠ του 2011,

- ο ΦΑΠ του 2012,

- ο ΦΑΠ του 2013,

- το ΕΕΤΗΔΕ του 2012 και το

- ΕΕΤΗΔΕ του 2013!

Το συνολικό ύψος των επιβαρύνσεων εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 6,68 δισ. ευρώ!

Ηθικό Δίδαγμα: Η χώρα που μετά από 6 χρόνια βαριάς οικονομικής ύφεσης δεν έχει εισπρακτικό μηχανισμό, ζήτησε από την τρόικα να αποδεχθεί μια μικρή τροποποίηση:

Να εφαρμοσθεί το Ενιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας στην Ελλάδα από το καλοκαίρι αλλά για να διασφαλιστεί η σταθερή ροή εσόδων, να συνεχίσει να το εισπράττει ο μηχανισμός της ΔΕΗ και όχι οι Εφορίες της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι σε πρώτη φάση το Ενιαίο Τέλος θα εφαρμοστεί μόνο στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και όχι σε όλα τα ακίνητα (αγρούς, οικόπεδα κλπ) επομένως τα προσδοκώμενα έσοδα θα είναι ελαφρώς μικρότερα των προϋπολογισθέντων…

Συμπέρασμα: Στην Ελλάδα

Ο φοροελεγκτικός μηχανισμός λειτουργεί σε λάθος χρόνο (αφού ελέγχει το μακρινό παρελθόν) που δεν έχει σχέση με την σημερινή οικονομική συγκυρία.Ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός λειτουργεί σε λάθος πλαίσιο αφού εμπλέκεται σε ατέρμονες νομικές και δικαστικές διαδικασίες.Η φορολογική νομοθεσία αποτελεί παγκόσμιο παράδειγμα προς αποφυγή.

Τελικά μισθωτοί και συνταξιούχοι καλούνται να πληρώσουν την αδυναμία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, ενώ οι υγιείς επιχειρήσεις καλύπτουν το αυξημένο κόστος της φορομπηχτικής πολιτικής με επιπλέον απολύσεις…

Δημόσιοι Υπάλληλοι

Επόμενο θέμα, η Δημόσια Διοίκηση. Η Ελλάδα υποσχέθηκε να αναδιοργανώσει τη λειτουργία του Κράτους της. Όχι να απολύσει αλλά να αναδιοργανώσει. Να μεταφέρει δηλαδή πλεονάζον προσωπικό του Δημοσίου σε τομείς που έχουν ανάγκη στελέχωσης (Νοσοκομεία, Εφορίες, Σχολεία, Δημόσια Ασφάλεια) και να περιορίσει τις προσλήψεις.

Η ερώτηση των Τροϊκανών ήταν συγκεκριμένη: «Ολοκληρώσατε την αναδιοργάνωση;»

Η απάντηση του Υπουργού Μανιτάκη ήταν σαφής: «Ούτε καν την αρχίσαμε».

Στο σημείο αυτό ίσως είναι χρήσιμη μια πραγματική ιστορία που συνέβη πριν λίγο καιρό:

Ο δυστυχής φορολογούμενος περίμενε στωικά στην ουρά ενός Δημοσίου Ταμείου για να πληρώσει. Ήρθε κάποτε η σειρά του αλλά τότε, τον πληροφόρησαν ότι χρειαζόταν κάποιες ακόμη υπογραφές και σφραγίδες ενώ η ώρα είχε φτάσει στις 13.30 και το Δημόσιο Ταμείο έκλεινε. Μέσα στον προφανή και ευεξήγητο εκνευρισμό του ο δυστυχής φορολογούμενος εκστόμισε την πικρή αλήθεια:

«Στερώ από τα παιδιά μου χρήματα για να ανταποκριθώ στις υποχρεώσεις μου και σεις στέλνετε τους μισθούς στους επίορκους φυλακισμένους συναδέλφους σας στον Κορυδαλλό. Τι είδους Κράτος είναι αυτό που ούτε τους αποδεδειγμένα παραβάτες δημοσίους υπαλλήλους του δεν μπορεί να απολύσει;».

Η αλήθεια είναι ότι η Ελληνική Κυβέρνηση απέτυχε στο να παρουσιάσει με επαρκείς λεπτομέρειες τις δικές της προτάσεις. Πως θα μειώσει κατά 5.000 τους δημοσίους υπαλλήλους της χώρας ξεκινώντας από αυτούς που βρέθηκαν ένοχοι για πλημμελήματα, για την «κινητικότητα» και για την επιτάχυνση των συνταξιοδοτήσεων φέτος…

Η αλήθεια είναι ότι ο Υπουργός Μανιτάκης παρουσίασε μια πρόταση που προβλέπει αποχώρηση 5.000 δημοσίων υπαλλήλων έως το τέλος του 2014, χωρίς, ωστόσο, να διευκρινίζει εάν σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται οι επίορκοι, όσοι προσελήφθησαν με πλαστά δικαιολογητικά κ.λπ. Η τρόικα δεν απάντησε εάν θεωρεί τον προτεινόμενο αριθμό αποχωρήσεων επαρκή και ζήτησε περισσότερα στοιχεία ώστε να αξιολογήσει την πρόταση. Το Μνημόνιο που υπέγραψε η Κυβέρνηση αναφέρει ότι θα πρέπει να τεθούν σε διαθεσιμότητα 25.000 υπάλληλοι έως το τέλος του 2013 κι ένα «μεγάλο μέρος» από αυτούς να απολυθούν μετά την πάροδο ενός έτους.

Ο προσδιορισμός τριμηνιαίων στόχων για διαθεσιμότητες και αποχωρήσεις αποτελεί το μόνο ουσιαστικά προαπαιτούμενο για την εκταμίευση δόσης 2,8 δισ. ευρώ.

Οι τράπεζες

Ούτε στο κρίσιμο θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ο έλεγχος της τρόικας έδωσε θετικά αποτελέσματα. Οι δανειστές έχουν προβλέψει 50 δισ. ευρώ για να χορηγηθούν –ως κεφάλαια όχι ως ρευστότητα- για την αξιοπιστία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Οι τράπεζες δανείζουν τα χρήματα που δανείζονται.Όσα χρήματα κι αν δώσει μια κυβέρνηση ή ένας άλλος μηχανισμός όπως το ΤΧΣ,για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μόνο όταν οι καταθέτες εμπιστευτούν τις τράπεζές μας, θα υπάρξει χρηματοδότηση της οικονομίας μας.

Οι τράπεζες δανείζονται από τη διατραπεζική αγορά και από τους καταθέτες τους.

Με ικανοποίηση ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρθηκε στην επιστροφή καταθέσεων 16 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες. Ο αριθμός αυτός θα ήταν ικανοποιητικός αν δεν συνοδευόταν από έναν άλλο συγκλονιστικό αριθμό, τα 60 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ που είναι τα δάνεια σε καθυστέρηση και αδυναμία αποπληρωμής.

Η υγεία του τραπεζικού μας συστήματος είναι πρώτη προτεραιότητα για όσους πραγματικά ενδιαφέρονται για την ανάκαμψη της οικονομίας. Με απλά λόγια, οι τράπεζες πρέπει να αποκτήσουν κεφάλαια για να αποκτήσουν αξιοπιστία ώστε να ξανα-δανειστούν και αμέσως μετά να ξανα-δανείσουν.

Οι τράπεζες ξεκινούν τον χορό των αυξήσεων κεφαλαίου συγκαλώντας τις γενικές συνελεύσεις των μετόχων τους. Είναι πολύ σημαντικό να έχει δρομολογηθεί η κεφαλαιακή ενίσχυση όλων των συστημικών τραπεζών μέχρι τον Μάιο.

Αυτό το Πάσχα θα είναι το κρισιμότερο στην Ιστορία της Ελλάδας…