Χάρης Δούκας: «Η «επανάσταση» του εφικτού και του αναγκαίου …αναβάλλεται»

«Η «επανάσταση» του εφικτού και του αναγκαίου, φαίνεται για μια ακόμη φορά να αναβάλλεται. Οι ώριμες μεταρρυθμίσεις για τον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι αναγκαίες τομές στη λειτουργία των δήμων, δεν βρήκαν την θέση του στο σχέδιο του νέου Κώδικα που παρουσίασε το υπουργείο Εσωτερικών.

Όλα δείχνουν ότι οδεύουμε προς μια ακόμη χαμένη ευκαιρία:

Το κεντρικό κράτος θα συνεχίζει να λειτουργεί με το γνωστό αναποτελεσματικό συγκεντρωτικό μοντέλο

Οι δήμοι θα συνεχίζουν να αναζητούν την θέση τους στην πολυδιαφημισμένη πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, απογυμνωμένοι από τα εργαλεία που χρειάζονται για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες των δημοτών τους και να αναμετρηθούν με τις νέες μεγάλες προκλήσειςΟι πολίτες θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν το έλλειμμα εμπιστοσύνη τους προς το κράτος αλλά και την τοπική του βάση, καθώς θα εισπράττουν υπηρεσίες, κατώτερες των αναγκών τους

Και

Η ψαλίδα της σύγκλισης της Ελλάδας με την Ευρώπη των πόλεων και των περιφερειών, θα συνεχίσει να διευρύνεται.

Το σχέδιο του νέο Κώδικα που παρουσίασε την Δευτέρα ο Θοδωρής Λιβάνιος, δικαιούται τα εύσημα ως προς το νομοτεχνικό νοικοκύρεμα. Θα κωδικοποιήσει περί τα 1.000 νομικά κείμενα που διέπουν σήμερα την λειτουργία των δήμων, πολλά εκ των οποίων χρονολογούνται από το 1958 και πολλά επίσης έχουν τροποποιηθεί έως και 40 φορές.

Όμως απέχει πολύ, από την στιβαρή θεσμική μεταρρύθμιση που προσδοκούσαμε. Ό,τι δηλαδή ο νέος Κώδικας θα υιοθετήσει ένα σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης, βασισμένο στην αποκέντρωση, την σαφήνεια, και την αποτελεσματικότητα, που θα αποκαθιστά την εμπιστοσύνη του πολίτη με όλα τα επίπεδα διοίκησης, κράτος-περιφέρειες-δήμοι, θα διασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, και θα βελτιώνει την καθημερινότητα των πολιτών μέσω πιο αποδοτικών υπηρεσιών.

Το σχέδιο Κώδικα που παρουσιάστηκε ενέχει σοβαρούς κινδύνους, καθώς φαίνεται να ενταφιάζονται πάγια ομόφωνα αιτήματα των αιρετών, που αποτελούν βασική προϋπόθεση για την λειτουργία των δήμων.

Για παράδειγμα στο θέμα των πόρων, εγκαταλείπεται ο νόμος 3852 του 2010, που προέβλεπε την χρηματοδότηση των δήμων με δυναμικούς πόρους. Αντ’ αυτού, υιοθετείται το μοντέλο χρηματοδότησης της φετινής χρονιάς, που παρακρατά από τους δήμους περί τα 5 δισ. και θεωρείται βέβαιο ότι για μια ακόμη φορά θα τους οδηγήσει στο τέλος της χρονιάς, στο κόκκινο.

Και στο θέμα των αρμοδιοτήτων δεν φαίνεται ν’ αλλάζει η πεπατημένη. Οι δήμοι θα συνεχίσουν να είναι υποδοχείς «δυσάρεστων» για το κράτος αρμοδιοτήτων, καθώς τίποτα στο σχέδιο Κώδικα δεν προδιαγράφει την ουσιαστική εμπλοκή τους, στα μεγάλα θέματα της ενέργειας, του νερού, της ανάπτυξης των πόλεων.

Το πάγιο και ομόφωνο αίτημα των δημάρχων να μεταφερθούν στους δήμους ολοκληρωμένα πεδία άσκησης πολιτικών που αφορούν άμεσα τις πόλεις μας, λείπει από το νέο σχέδιο. Όπως επίσης λείπει και η θεμελιώδης πρόβλεψη, ότι η μεταφορά κάθε αρμοδιότητας για να ασκηθεί σωστά, πρέπει να συνοδεύεται από τους απαραίτητους πόρους, δυναμικό και υποδομές.

Το σχέδιο Κώδικα που παρουσίασε το υπουργείο Εσωτερικών «εμετρήθη και ευρέθη ελλιπές». Απέχει πολύ, από την πραγματικότητα που διαμορφώνεται σε όλη την Ευρώπη, όπου οι δήμοι ισχυροποιούνται διοικητικά και γίνονται αυτοδύναμοι οικονομικά για να ανταποκριθούν στις νέες μεγάλες προκλήσεις.

«Κερασάκι στην τούρτα» το νέο εκλογικό σύστημα, το οποίο παρ’ ότι έχει εξαγγελθεί δύο φορές, δεν παρουσιάστηκαν οι ρυθμίσεις τους. Μας ανησυχεί όμως το βασικό επιχείρημα του οποίου γίνεται επίκληση.

Στο όνομα μιας περίεργης άποψης περί εξοικονόμησης πόρων, αλλά απ’ ότι φαίνεται και εξοικονόμηση δημοκρατίας, καταργούν τον δεύτερο γύρο των εκλογών, κατά τον οποίο επιτυγχάνονταν ευρύτερες συνεργασίες και συνεννοήσεις, απαραίτητες για την λειτουργία των δήμων».