Άνοιξε ο δρόμος για οριστική διαγραφή οφειλών

Του Σταύρου Μονεμβασιώτη

Νέα δεδομένα στην προστασία των δανειοληπτών με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία δημιουργεί απόφαση του Ειρηνοδικείου Αγρινίου, με την οποία «παγώνει» η οφειλή άνεργης δανειολήπτριας για περίοδο 18 μηνών, αφήνοντας μάλιστα ανοικτό το ενδεχόμενο οριστικής διαγραφής του χρέους -ύψους 20.000€- εάν δεν βελτιωθεί η οικονομική της κατάσταση. Η απόφαση βασίστηκε στη βελτίωση του «νόμου Κατσέλη» έτσι όπως διαμορφώθηκε τον Αύγουστο του 2015, δημιουργώντας ένα δεδικασμένο

που μπορεί να αξιοποιηθεί από χιλιάδες «κόκκινους» δανειολήπτες.

«Η απόφαση αυτή αποτελεί νομολογιακό προηγούμενο και μπορεί να αποτελέσει πυξίδα και σημείο αναφοράς σε παρόμοιες περιπτώσει», δηλώνει στην «Alpha freepress» ο κ. Παρασκευάς Τσίντζιρας, ο δικηγόρος που πέτυχε την απόφαση «σταθμό» του Ειρηνοδικείου Αγρινίου. «Οι δανειολήπτες έχουν πλέον στα χέρια τους ένα πολύτιμο εργαλείο που θα συνεπικουρήσει την αίτησή τους για να στεφθεί η προσπάθεια με επιτυχία».

Πολλοί δανειολήπτες φοβούνται να ξεκινήσουν τη διαδικασία, θεωρώντας ότι δεν θα καταλήξουν πουθενά. Τί θα τους συμβουλεύατε;

«Θα τους συμβούλευα αρχικώς αν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις να εξακολουθήσουν να πληρώνουν. Οι δανειολήπτες όμως που έχουν αντικειμενική αδυναμία να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, έχουν ως μόνο αποκούμπι και ελπίδα τη σανίδα σωτηρίας που τους προσφέρει ο Νόμος. Η εμπειρία μου με την ενασχόληση υποθέσεων του “νόμου Κατσέλη” μου έχει δείξει ότι σε όλη την Ελλάδα τα Ειρηνοδικεία εφαρμόζουν το νόμο προς το συμφέρον των δανειοληπτών και υπάρχει πλήθος αποφάσεων που τους δικαιώνουν».

Ποιοί δανειολήπτες μπορούν να αξιοποιήσουν τον συγκεκριμένο νόμο; Με ποιές προϋποθέσεις;

«Οι οφειλέτες που μπορούν να διευθετήσουν οφειλές μέχρι του ποσού των 20.000 ευρώ και να αξιώσουν την ολική διαγραφή τους, πρέπει να πληρούν μια σειρά προϋποθέσεων. Καταρχάς, να είναι φυσικά πρόσωπα που στερούνται πτωχευτικής ικανότητας. Επομένως, από το πεδίο εφαρμογής του νόμου εξαιρούνται αρχικά όσοι είναι έμποροι. Μπορεί να υπαχθεί, όμως πρώην έμπορος, εφόσον έχει προβεί σε διακοπή εργασιών πριν την παύση πληρωμών. Πρέπει να τονισθεί, ωστόσο, ότι υπάρχει πλούσια νομολογία κατά την οποία πρόσωπα που μετέρχονται εμπορικές πράξεις υπάγονται στις ρυθμίσεις του νόμου καθώς δεν έχουν εμπορική ιδιότητα αλλά ασκούν μικρεμπόριο. Επίσης μπορούν να υπαχθούν μέτοχοι Ανωνύμων Εταιριών, ή οι εταίροι Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης, καθώς η συμμετοχή τους σε τέτοια εμπορικά σχήματα δεν τους προσδίδει την εμπορική ιδιότητα και άρα δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα. Ούτε η συμμετοχή σε Ομόρρυθμη Εταιρεία αποκλείει τον εταίρο από την υπαγωγή του στο νόμο, εφόσον η εταιρεία δεν είναι εμπορική. Μία τέτοια περίπτωση όμως θέλει ιδιαίτερη προσοχή και σωστή νομική προσέγγιση, τόσο από τον χειριστή δικηγόρο, όσο κι από τον Δικαστή, προκειμένου να γίνει η διάκριση αυτή.

» Επιπλέον, η μη πληρωμή των οφειλών, λόγω αντικειμενικής αδυναμίας, θα πρέπει να αποδεικνύεται και με την παύση των πληρωμών εκ μέρους του οφειλέτη. Δεν είναι απαραίτητο, ο οφειλέτης να έχει παύσει τις πληρωμές προς όλους τους πιστωτές του, αρκεί η παύση προς ορισμένους από αυτούς.

» Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, πάντως, να μην προκύπτει αδυναμία πληρωμών από δόλο».

Λύση και για υπερχρεωμένους επαγγελματίες!

«Ισχύουν για φυσικά πρόσωπα, επομένως μπορούν να υπαχθούν και ελεύθεροι επαγγελματίες αρκεί να μην είναι έμποροι. Αυτό σημαίνει ότι κατ’ αρχήν οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορούν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του νόμου αρκεί να μην εμπίπτουν στην έννοια του εμπόρου. Ενδιαφέρει δηλαδή αν ο ενδιαφερόμενος ασκεί εμπορικές πράξεις στο όνομά του. Έτσι λοιπόν υπάγονται στις ρυθμίσεις του νόμου όσοι ασκούν ελεύθερα επαγγέλματα, όπως δικηγόροι, λογιστές, συμβολαιογράφοι, δημοσιογράφοι, ιατροί, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, αγιογράφοι, γραφίστες, , καθηγητές ιδιαίτερων, ιδιοκτήτες Κέντρων ξένων γλωσσών κλπ».

«Μπορούν να υπαχθούν στο πεδίο του νόμου και οφειλές προς το Δημόσιο (υπό προϋποθέσεις) και προς Ασφαλιστικά Ταμεία, εφόσον όμως υπάρχει έστω μία οφειλή και προς ιδιώτη, συνήθως τράπεζα».

Η απόφαση «σταθμός»!

Με την υπ’ αριθμ.11/2016 απόφαση του Ειρηνοδικείου Αγρινίου, εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα η διάταξη του άρθρου 5α του ν. 3869/2010 για την ταχεία διευθέτηση μικροοφειλών, η οποία προστέθηκε με το ν.4336/2015 και ισχύει από τον Αύγουστο του 2015, με ευνοϊκότερους όρους από το άρθρο 4 του ίδιου νόμου.

«Το Δικαστήριο διέταξε την προσωρινή απαλλαγή της δανειολήπτριας από τα χρέη της προς την τράπεζα για χρονικό διάστημα 18 μηνών», σημειώνει στην Alpha Free Press ο κ. Τσίντζιρας, για να συμπληρώσει: «Η δανειολήπτρια έχει υποχρέωση καθ’ όλο το χρονικό διάστημα των 18 μηνών να ενημερώνει το φάκελό της που τηρείται στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο και να καταθέτει έγγραφα για κάθε προσωπική, οικογενειακή ή περιουσιακή μεταβολή. Ακολούθως, μετά την παρέλευση της δοκιμαστικής περιόδου των 18 μηνών και εφόσον εξακολουθούν να συντρέχουν στο πρόσωπο της οι προϋποθέσεις του νόμου θα ζητήσει με αίτησή της στο Ειρηνοδικείο και θα πετύχει την οριστική ολική διαγραφή των χρεών»!

Το άρθρο 5α

«Το άρθρο 5α είναι αχαρτογράφητο ακόμη», παρατηρεί ο κ. Τσίντζιρας, «καθώς αυτή ήταν η πρώτη αίτηση που κατατέθηκε πανελλαδικώς. Η συγκεκριμένη διάταξη παρουσιάζει τα εξής (συγκριτικά με το άρθρο 4) πλεονεκτήματα :

Είναι μία ταχεία διαδικασία με την οποία ο οφειλέτης απαλλάσσεται από το σύνολο των οφειλών του και τα χρέη του διαγράφονται οριστικά μέσα σε χρονικό διάστημα το πολύ 2 ετών.Υποχρεώνει το Δικαστή, μετά τη διαπίστωση συνδρομής των σωρευτικά αναφερομένων στο νόμο προϋποθέσεων, να εκδώσει απόφαση που απαλλάσσει το δανειολήπτη-αιτούντα από την καταβολή οποιασδήποτε δόσης για χρονικό διάστημα 18 μηνών και την αναστολή οποιουδήποτε μέτρου αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του οφειλέτη, μετά δε την παρέλευση της 18μηνης δοκιμασίας, ακολουθεί διαπιστωτική απόφαση, κατόπιν σχετικής αιτήσεως, που διαγράφει ολικά το σύνολο των χρεών του δανειολήπτη.Δεν προτείνει σχέδιο διευθέτησης οφειλών, αλλά ζητά απευθείας την προσωρινή απαλλαγή του από την υποχρέωση καταβολής δόσεων για διάστημα 18 μηνών, προκειμένου στη συνέχεια να αιτηθεί εκ νέου την ολική διαγραφή των χρεών του.Πρακτικά, ενώ με το άρθρο 4 επιδιώκουμε ουσιαστικά ρύθμιση των οφειλών, με την καινούρια διαδικασία του άρθρου 5α επιδιώκουμε την ολική διαγραφή των χρεών και μάλιστα σε χρόνο πολύ συντομότερο».

Άνεργη, 45 ετών, χωρίς περιουσία…

Με την απόφαση του Ειρηνοδικείου Αγρινίου δικαιώθηκε μια 45χρονη, άνεργη από το 2010, η οποία συντηρείται από τους γονείς της και έχει ως μοναδικό περιουσιακό στοιχείο ένα ΙΧ του 1988 εμπορικής αξίας… 100€! Είχε πάρει από την τράπεζα καταναλωτικό δάνειο που σήμερα –μαζί με τις καθυστερήσεις- έχει φτάσει τα 19.648€.

Προϋποθέσεις ένταξης στο Νόμο

Όπως εξηγεί ο κ. Π. Τσίντζιρας, ο «κόκκινος» δανειολήπτης θα πρέπει:

Να μην διαθέτει στο όνομά του οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία.Η αξία της κινητής περιουσίας του οφειλέτη (Ι.Χ., μοτοποδήλατα κλπ), συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων σε Τράπεζες να μην υπερβαίνει το ποσό των 1.000 ευρώ.Να συμπεριλαμβάνεται στην αίτηση το σύνολο των οφειλών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δε μπορεί ο οφειλέτης να επιλέξει ανάμεσα σε περισσότερες οφειλές του, κάποιες από αυτές προκειμένου να μην υπερβεί το ανώτατο όριο των 20.000 ευρώ.Οι οφειλές να έχουν γεννηθεί (προς Τράπεζες) ή βεβαιωθεί (όταν πρόκειται για οφειλές προς το Δημόσιο) τουλάχιστον ένα έτος πριν την κατάθεση της αίτησηςΝα μην υπάρχουν εμπραγμάτως εξασφαλισμένοι πιστωτές. Άλλες υποθήκες.Τα εισοδήματα του οφειλέτη κατά το τελευταίο έτος πριν την ημερομηνία επικύρωσης να είναι μηδενικά.Να είναι «συνεργάσιμος» δανειολήπτης βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Ποιά έγγραφα να συγκεντρώσετε;

Τα απαραίτητα έγγραφα για την υποβολή αίτησης, βάσει του άρθρου 5α είναι:

αντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότηταςπιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.Ε1 των τελευταίων τριών οικονομικών ετών.Εκκαθαριστικά σημειώματα των τελευταίων τριών οικονομικών ετών.πρόσφατο Ε9.βεβαίωση ανεργίας του Ο.Α.Ε.Δ.άδεια κυκλοφορίας τροχοφόρων.βεβαιώσεις οφειλών από τις τράπεζες και τους υπόλοιπους πιστωτές.αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων.τυχόν καταγγελίες των δανειακών συμβάσεων.αντίγραφο Ποινικού Μητρώου.αν είχε προηγηθεί άσκηση εμπορικής δραστηριότητας, βεβαίωση διακοπής εργασιών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ..υπεύθυνη δήλωση για την πληρότητα και ορθότητα των καταστάσεων περιουσίας και μεταβιβάσεων.

Σε περίπτωση έγγαμου αιτούντος, προσκομίζονται τα ίδια έγγραφα και για τον/την σύζυγο, όπως επίσης και σε περίπτωση ανήλικων τέκνων με περιουσία.

Η σχέση με τον δικηγόρο

«Ο δανειολήπτης πρέπει να ενημερώνει χωρίς καμία καθυστέρηση τον δικηγόρου του για οποιαδήποτε επιστολή έχει περιέλθει στα χέρια του από τη μεριά της τράπεζας», παρατηρεί ο κ. Τσίντζιρας. «Είναι σημαντική η σωστή διαχείριση του χρόνου και μόνον όταν ο δικηγόρος ενημερωθεί εγκαίρως μπορούν να γίνουν οι κατάλληλες διαχειριστικές ενέργειες. Μάλιστα, ενόψει της έναρξης ισχύος των διατάξεων του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών και κυρίως των διατάξεων που αφορούν τον Συνεργάσιμο Δανειολήπτη, ενδέχεται να χρειαστεί να απαντηθεί η επιστολή αυτή με τη συμπλήρωση της Τυποποιημένης Κατάστασης Οικονομικής Πληροφόρησης. Αποστέλλονται επιστολές προς τον δανειολήπτη και τυχόν ενεχομένους στις συμβάσεις που είναι σε καθυστέρηση, με σκοπό να ενημερωθούν για τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις τους και να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος (1η επιστολή). Σε περίπτωση που δεν υπάρξει ανταπόκριση, τότε αποστέλλεται η 2η επιστολή, η οποία ενημερώνει τους δανειολήπτες για το ενδεχόμενο χαρακτηρισμού τους ως «μη συνεργάσιμος» και τις συνέπειες που επιφέρει αυτός ο χαρακτηρισμός. Η τελευταία επιστολή ενημερώνει τους δανειολήπτες για το χαρακτηρισμό τους ως «μη συνεργάσιμους» και τις επόμενες ενέργειες της Τράπεζας. Σε κάθε επιστολή σημειώνεται ο μέγιστος χρόνος ανταπόκρισης του δανειολήπτη (15 εργάσιμες ημέρες).

»Επομένως από την παραλαβή τέτοιας επιστολής ξεκινούν να τρέχουν σημαντικές προθεσμίες, όμως σε τελική ανάλυση αυτός που θα αποφασίσει αν, πως και πότε θα συμπληρωθεί το έντυπο είναι ο πληρεξούσιος δικηγόρος, ο οποίος πρέπει να ενημερώνεται έγκαιρα και να μην αιφνιδιάζεται.

»Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών ο δανειολήπτης προκειμένου να είναι «συνεργάσιμος» πρέπει να παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές ή σε όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό τους και να είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία με το δανειστή ή με όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του και ανταποκρίνεται με ειλικρίνεια και σαφήνεια, σε κλήσεις και επιστολές του δανειστή ή όποιου ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, αυτοπροσώπως είτε δια του αντικλήτου του, με κάθε πρόσφορο τρόπο, εντός 15 εργάσιμων ημερών».