Kill-the-M-all: ερμηνεία που σκοτώνει!

Από τον Φραντζέσκο Λειβαδάρο και την Ηρώ Μητρούτσικου

The skies over Baghdad have been illuminated... Αυτή η φράση του Bernard Shaw, ανταποκριτή του CNN στο Ιράκ, έμεινε χαραγμένη στο μυαλό μου από τότε που παρακολουθούσαμε στην τηλεόραση τον πρώτο πόλεμο χολυγουντιανή υπερπαραγωγή - τον Πόλεμο του Κόλπου, το 1991.Ο πόλεμος τελείωσε με θριαμβευτική νίκη των Αμερικάνων, την οποία ακολούθησαν πομπώδεις παρελάσεις στις ΗΠΑ και η γνωστή κατάσταση εξαθλίωσης στο Ιράκ. Όταν όμως τελειώσαν οι παρελάσεις, τα σημαιάκια πήγαν στην ανακύκλωση και ήρθε η ώρα της αποστρατείας για χιλιάδες βετεράνους, άρχισε να φαίνεται για μία ακόμη φορά ότι στον πόλεμο, ακόμη και οι νικητές είναι τραγικά χαμένοι. Όχι όμως όλοι... Kill-the-M-all Ο πρωταγωνιστής, κάτοικος μίας μικρής πόλης στις ΗΠΑ, επιστρέφει στο πατρικό του μετά την αποστρατεία του. Η κατάσταση που αντικρίζει δεν έχει καμία σχέση με αυτό το οποίο ανέμενε. Η πεζή καθημερινότητα της οικογένειάς του, η καλπάζουσα ανεργία και η γενικότερη μιζέρια του βρώμικου ημιαστικού περιβάλλοντος, στο οποίο ζει, τον φέρνουν αντιμέτωπο με ένα εχθρό χειρότερο από οποιονδήποτε αντιμετώπισε στον πόλεμο - τον ίδιο του τον εαυτό.Έχοντας υπάρξει χειριστής ηλεκτρονικών οπλικών συστημάτων πιάνει δουλειά ως σεκιουριτάς στο εμπορικό κέντρο της πόλης του και βιώνει εκ νέου τη ζωή του μέσα από τις οθόνες του control room. Οι μνήμες του ξυπνάνε, τα συναισθήματά του αρχίζουν να χτυπάνε κόκκινο, και ενώ δείχνει εξωτερικά ότι τα έχει καταφέρει, μέσα του αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. βλέπει/φαντασιώνεται/αφουγκράζεται/προβάλει εικόνες από το παρελθόν και το παρόν του και στο τέλος καταφέρνει και ακούει για πρώτη φορά την βαθύτερη φωνή του. Η εξιστόρηση του βετεράνου, δείχνει, έμμεσα, τις δύο όψεις του νομίσματος των νικητών. Από τη μία ο άνθρωπος, ο οποίος έχει βιώσει τη φρίκη του πολέμου και δεν είναι πια χρήσιμος σε αυτούς οι οποίοι τον προκάλεσαν, και από την άλλη οι πραγματικοί νικητές: οι εταιρείες και, εν προκειμένω... τα εμπορικά κέντρα, γνωστά και ως Μalls.Η ζωή, ούσα επαρκώς ειρωνική, του δίνει την ευκαιρία να εργαστεί για τον παλιό του εργοδότη στον πόλεμο - το επιχειρηματικό κατεστημένο- και πιο συγκεκριμένα σε ένα εμπορικό κέντρο. Πάνω σε αυτή τη μίζερη δουλειά, προσπαθεί να στηρίξει τη ζωή του - επαγγελματική και προσωπική - αρχικά με σχετική επιτυχία. Σύντομα όμως αντιλαμβάνεται ότι εργάζεται για ένα μηχανισμό, ο οποίος ξεδιψά τα αποκτηνωμένα υλικά "θέλω" των συμπολιτών του, βυθίζοντάς τους σε ένα ολοένα και πιο μηχανοποιημένο, καταναλωτικό τρόπο ζωής. Οι πελάτες του mall ξεσπούν ψωνίζοντας! Παράλληλα τα ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία του κληροδότησε η θητεία του στον πόλεμο και οι μνήμες από τις αποκλίνουσες συμπεριφορές των συμπολεμιστών του και από την εξαθλίωση των ηττημένων αντιπάλων, κάνουν όλο και πιο αισθητή τη παρουσία τους, και κάπου πρέπει κι αυτός να ξεσπάσει. Το αποτέλεσμα: εφιάλτες, παρανοϊκοί μονόλογοι, ιδεολογικά αδιέξοδα, απελπισία, φρίκη... Το θηρίο, το οποίο συνέθλιψε τους αντιπάλους του, κατατρώγει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από μία αυτοκαταστροφική απόγνωση. Βασισμένο στον μονόλογο «Το εμπορικό κέντρο» της Κατερίνας Παπαδάκη, η παράσταση δεν μιλά μόνο για την φρίκη στο μυαλό του βετεράνου. Μιλά για την ανεργία, τον υπερκαταναλωτισμό, την δικτατορία της τεχνολογίας, τους μη ήρωες, την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου, την απαξίωση ακόμα και του έρωτα! Ένα κείμενο σκληρό, σαν να έχει γραφτεί από άντρα κι όχι γυναίκα, μπορεί να σε κάνει να ταυτιστείς με τον ήρωα - να αισθανθείς τα προβλήματά του, το άγχος του, την απόγνωσή του.Η παράσταση, όμως, καθόλα ανδρική και ο τίτλος της διφορούμενος: Kill them all ή Killthe Mall? Στο μυαλό του πρώην στρατιώτη υπάρχουν και τα δύο. Η σκηνοθεσία (Ζαφείρης Χαϊτίδης) δυνατή, ενώ η σκηνογραφία (Ηλίας Λόης)τεχνολογική και ενδιαφέρουσα· σε κάθε περίπτωση αισθάνεσαι ότι βλέπεις ταινία. Ένα video wall από παλιές οθόνες, υποστηριζόμενες από κατακεραυνωτικά φωτορυθμικά και δυνατά ηχητικά αποσπάσματα, ενισχύουν τη κινηματογραφική προσέγγιση του έργου. Το μουντό φως των οθονών εναλλάσσεται με σύντομα video clips (Άγγ.Τόνιος), ντύνεται με δυνατούς ήχους (Χρ.Τριανταφύλλου), μουσικά χαλιά και αστραπές - όλα αυτά μεταφέρουν στο κοινό τον ήχο του πολέμου, ο οποίος δεν διαδραματίζεται μόνο σε μια άλλη μακρινή χώρα, αλλά και μέσα στο μυαλό του πρωταγωνιστή.Ο ηθοποιός Στέλιος Δημόπουλος είναι σε κάθε στιγμή κύριος της σκηνής και δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Με προβλεπόμενη εμφάνιση, γυαλισμένος και ξυρισμένος, μονολογεί, διερωτάται, ουρλιάζει, χτυπιέται, μεταφέρει την αγωνία, τον πόνο, τη τρέλα την οποίο βιώνει ο ήρωας. Μόνος πάνω στην σκηνή για παραπάνω από μία ώρα τα δίνει όλα υποκριτικά και σωματικά· το πρόσωπό του, οι κινήσεις του, η φωνή του, δε σε αφήνουν να ξεκολλήσεις από πάνω του.Οι μονόλογοι διακόπτονται περιοδικά από δυνατά αποσπάσματα ήχου και εικόνας. Σε αυτές τις περιπτώσεις το έργο αποκτά στοιχεία cyberpunk, θυμίζοντας το Johnny Mnemonic, καθώς ένα κράνος, καλωδιωμένο με τη "μηχανή"-video wall τροφοδοτεί τον εγκέφαλο του πρωταγωνιστή -και κατά συνέπεια του κοινού- με πληροφορίες για τον κόσμο στον οποίο κινείται.Το έργο είναι μαύρο, σκοτεινό, εκπληκτικό... πραγματικά ξεχωριστό. Ρίχνει φως στη ψυχή ενός νικητή του πολέμου, μα ηττημένου στη ζωή - και αυτό το οποίο βλέπουμε δε θα μπορούσε να είναι πιο τρομακτικό. Ακόμα πιο ξεχωριστή η ερμηνεία του Στ.Δημόπουλου!Η παράσταση Kill the-M-all παίζεται Δευτερότριτα στις 9.30, αλλά επειδή πέφτει παραμονές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, επικοινωνήστε με το "Θέατρο ΠΚ" και τρέξτε να την δείτε. "Θέατρο ΠΚ" Κασομούλη 30 & Ρενέ Πυώ 2(1' από metro&τραμ Νέος Κόσμος)