Πώς η ομίχλη σκότωσε 12.000 ανθρώπους σε 4 μέρες

Ένα πυκνό, πράσινο-κίτρινο στρώμα ομίχλης έπνιξε τους δρόμους ακινητοποιώντας τα αυτοκίνητα. Οι μητέρες πήραν τα παιδιά τους από το σχολείο με μαντήλια και κασκόλ τυλιγμένα στα πρόσωπά τους. Ένας πεζός θυμάται την πρόσκρουση σε ένα μοτοσικλετιστή ο οποίος τον ρώτησε ποιο δρόμο να πάρει για το σταθμό του μετρό χωρίς να συνειδητοποιεί πως βρισκόταν πάνω στο πεζοδρόμιο!

Τέτοιες ήταν οι σκηνές κατά τη διάρκεια της Μεγάλης αιθαλομίχλης του Λονδίνου, η οποία ξεκίνησε πριν από 60 χρόνια σήμερα. Τότε, ένα παχύ, λιπαρό στρώμα ρυπαρής

ομίχλης κατέβηκε και κάλυψε την πόλη σκοτώνοντας 12.000 ανθρώπους μέσα σε τέσσερις ημέρες.

Το Λονδίνο μπορεί στη συλλογικό μας φαντασιακό υποσυνείδητο να είναι ταυτισμένο με την ομίχλη αλλά η κατάσταση δεν ήταν τόσο ρομαντική όπως την φαντάστηκε ο Ντίκενς ούτε οι αναγνώστες του Σέρλοκ Χολμ. Η πόλη είχε κυριολεκτικά παραλύσει και η ομίχλη σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους και ζώα που έπαθαν ασφυξία, αποτελώντας τη χειρότερη καταστροφή που είχε γνωρίσει η Βρετανία σε καιρό ειρήνης από την εποχή του Ναπολέοντα.

Το χειρότερο βέβαια είναι πως οι συνθήκες θύμησαν στους Λονδρέζους την εποχή του «Μπλιτζ» το 1940, όταν τα καταδρομικά της Λουφτβάφε ισοπέδωσαν τη βρετανική πρωτεύουσα προκειμένου να κάμψουν το ηθικό των κατοίκων και να παραδοθούν στα ναζιστικά στρατεύματα που σχεδίαζαν να αποβιβαστούν στο νησί. Τότε οι κάτοικοι είχαν οργανωθεί σε καταφύγια, έσβηναν τα φώτα και ζούσαν με προμήθειες προκειμένου να επιβιώσουν της μεγάλης επίθεσης.

Τα τραμ και τα λεωφορεία ήταν ακινητοποιημένα αφού ένα στρώμα λίπους είχε κολλήσει στα παρμπρίζ και δεν μπορούσε να καθαριστεί.  Στο Ιστ Έντ οι κάτοικοι δεν μπορούσαν να δουν ούτε τα πόδια τους. Ωστόσο, οι λιμενεργάτες ανέφεραν ότι, στις καμπίνες των γερανών που ήταν πολλά μέτρα πάνω από το έδαφος, ο ουρανός ήταν καθαρός. Κάτω από αυτές ήταν το απόλυτο σκοτάδι.

Ήταν 5 Δεκεμβρίου του 1952 όταν το κρύο και η υγρασία εγκλώβισαν τη ρύπανση πάνω από τον ουρανό του Λονδίνου. Η αντανακλαστική κίνηση των κατοίκων ήταν να κλειστούν στα σπίτια τους και να ανάψουν το τζάκι προκειμένου να προστατευθούν από το κρύο και τη ρύπανση. Δεν ήξεραν όμως πως με αυτή τους την κίνηση έκαναν ακόμη πιο αφόρητη την κατάσταση αφού ο καπνός από τις καμινάδες ενίσχυε την ρυπαρή ομίχλη δημιουργώντας ακόμη πιο έντονα αναπνευστικά προβλήματα.

Έτσι σταδιακά το νέφος έγινε ένα θανατηφόρο κοκτέιλ από διοξείδιο του άνθρακα, ντίζελ αναθυμιάζεις και ρύπους από τα βιομηχανικά κέντρα κατά μήκος της Μάγχης τα οποία είχαν φτάσει στο Λονδίνο.

Η κλίμακα της ρύπανσης ήταν απίστευτη. Κάθε μέρα, 1.000 τόνοι καπνού από τις καμινάδες απελευθερώνονταν στην ατμόσφαιρα του Λονδίνου, εμπλουτίζοντας την ατμόσφαιρα με 2.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα, 140 τόνους υδροχλωρικού οξέος και 14 τόνοι φθοριούχων ενώσεων.

Ακόμη πιο θανατηφόροι ήταν οι  800 τόνοι θειικού οξέος οι οποίοι σχηματίζονταν όταν το διοξείδιο του θείου που προέρχοταν από τις καμινάδες αναμιγνύετο με την υγρασία του αέρα.

Το οξύ έκαι