Η Ευρώπη χαρτογραφεί τον γαλαξία με το τηλεσκόπιο Γαία – Το πιο φιλόδοξο σχέδιο της ESA

Μία νέα σελίδα άνοιξε για την Ευρώπη και την εξερεύνηση του διαστήματος με την εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου Γαία της ESA (Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία). Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η Γαία έχει κατασκευαστεί κατά τρόπο ώστε να ανιχνεύσει περισσότερο από ένα δισ. αστέρια και να δημιουργήσει τον πιο λεπτομερή χάρτη του δικού μας γαλαξία.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο, το οποίο κόστισε 740 εκατ. ευρώ, εκτοξεύθηκε χθες από τη Γαλλική

Γουιάνα στις 6 το πρωί τοπική ώρα και σύμφωνα με τους επιστήμονες θα τους παράσχει έναν ανυπολόγιστο θησαυρό στοιχείων. Στην πραγματικότητα, το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο θα μας δώσει μια πολύ σαφή εικόνα σχετικά με το πώς δημιουργήθηκε ο δικός μας γαλαξίας.

Η καταπληκτική ευαισθησία των αισθητήρων του θα επιτρέψει επίσης τον εντοπισμό πολλών χιλιάδων ουράνιων σωμάτων τα οποία δεν βλέπαμε μέχρι σήμερα, όπως παραδείγματος χάρη είναι νέοι πλανήτες και αστεροειδείς. Τώρα το διαστημικό τηλεσκόπιο ταξιδεύει προς έναν σταθμό παρατήρησης, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση ενάμισι εκατ. χιλιομέτρων από τον δικό μας πλανήτη. Όπως δημοσιεύει η Καθημερινή, για να φτάσει μέχρι εκείνο το σημείο θα χρειαστεί να ταξιδεύει επί περίπου ένα μήνα. Ομως, αυτό το χρονικό διάστημα δεν είναι παρά μία ελάχιστη καθυστέρηση αν λάβει κανείς υπόψη ότι η κατασκευή της Γαίας χρειάστηκε περισσότερο από είκοσι χρόνια. Βασικός στόχος του νέου διαστημικού τηλεσκοπίου, όταν θα βρεθεί στη θέση του, θα είναι η αστρομετρία, δηλαδή η επιστήμη της χαρτογράφησης τόσο των ουράνιων σωμάτων όσο και της κίνησής τους.

Για να καταφέρει να φέρει σε πέρας την αποστολή της, η Γαία είναι εξοπλισμένη με δύο τηλεσκόπια που ρίχνουν φως σε ένα τεράστιο φωτογραφικό ανιχνευτή ενός δισεκατομμυρίου πίξελ, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με τρία όργανα. Η Γαία θα χρησιμοποιήσει αυτόν τον εκπληκτικό, σταθερό και υπερευαίσθητο οπτικό εξοπλισμό και θα μπορεί να στοχεύει σε όποιο αστέρι επιλέξει με πολύ μεγάλη σιγουριά. Στοχεύοντας ξανά και ξανά κάποιους στόχους μέσα στην επόμενη πενταετία, θα μπορέσει να προσδιορίσει τις συντεταγμένες των πιο φωτεινών αστέρων με απόλυτη ακρίβεια.

Επίσης, το καινούργιο διαστημικό τηλεσκόπιο δεν θα αρκείται στην καταγραφή και παρακολούθηση των αστέρων, αλλά θα δημιουργεί και πλήρη «πορτρέτα» τους. Πλην της απόστασης, της θέσης τους, η Γαία θα μπορεί να παρακολουθεί και την κίνησή τους στο ουράνιο στερέωμα, ενώ θα καταγράφει και όλες τις φυσικές τους ιδιότητες όπως η φωτεινότητα, η θερμοκρασία και η σύνθεσή τους. Πιθανώς, σε κάποιες περιπτώσεις να μπορεί να προσδιορίσει και την ηλικία τους.

Επιπλέον, για 150 εκατομμύρια αστέρια το διαστημικό τηλεσκόπιο Γαία θα μετρήσει την ταχύτητα με την οποία κινούνται είτε κατά την προσέγγισή τους στον δικό μας πλανήτη είτε κατά την απομάκρυνσή τους από αυτόν. Αυτό θα επιτρέψει στους ερευνητές να τα χρησιμοποιήσουν ως τρισδιάστατους δείκτες για να αποκρυπτογραφήσουν και να καταγράψουν την εξέλιξη του γαλαξία μας μέσα στον χρόνο από το παρελθόν μέχρι το μέλλον.

Καθώς το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο θα μπορεί να παρακολουθεί οτιδήποτε περνάει μπροστά από τον φωτογραφικό αισθητήρα του, σύμφωνα με τους επιστήμονες του προγράμματος, θα καταφέρει να δει πολλά πράγματα τα οποία παραμένουν άγνωστα, όπως εξωπλανήτες, αστεροειδείς, κομήτες. «Η Γαία θα μας επιτρέψει για πρώτη φορά να κάνουμε έναν περίπατο στον γαλαξία μας», εξηγεί ο καθηγητής Τζέρι Γκίλμορ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Σύμφωνα με τα στοιχεία των υπευθύνων του προγράμματος, εντός της δεκαετίας τα στοιχεία που θα έχει συγκεντρώσει η Γαία θα έχουν ξεπεράσει το ένα εκατ. Gigabytes (1 petabyte). Μάλιστα, όπως λένε οι επιστήμονες, η ανάλυση όλου αυτού του πληροφοριακού πλούτου θα χρειαστεί πολλές δεκαετίες.