«Γεια σας κ. υπουργέ» – Ιστορικά γράμματα πολιτών από τα αρχεία του κράτους

Η σχέση πολιτών με πολιτικούς και πολιτειακούς θεσμούς για περισσότερα από 100 χρόνια έρχεται στο προσκήνιο μέσα από 170 ντοκουμέντα που για πρώτη φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας, σε έκθεση που φιλοξενείται στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση.

«Υπηρεσία εις αγώνα κατά συμμοριτών 40 μήνας αιχμαλωτισθείς και αποδράσας Στοπ. Απολυθείς και προστατευόμενος υπό 751 νόμου εζήτησα διορισμόν μου ως κλητήρος εις κενήν θέσιν υποκατάστημα Εθνική Τραπέζης Πρεβέζης Στοπ. Υποκατάστημα αντί εμού προσέλαβε πρόσωπο μη

Επιστολή-δήλωση πίστης προς τον Σπυρίδωνα Τρικούπη λίγο πριν από τις εκλογές του 1936

Με το τηλεγράφημα αυτό απόστρατος του Εθνικού Στρατού από την περίοδο του Εμφυλίου εκφράζει το παράπονό του στον αρχιστράτηγο Αλέξανδρο Παπάγο, τον Μάρτιο του 1950. Διαμαρτύρεται για την επιλογή άλλου προσώπου σε θέση κλητήρα στο υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης, στην Πρέβεζα.

«…Μήπως θα ήταν εύκολο για σας να την βάζατε σε κανένα νοσοκομείο σαν τραπεζοκόμα ή σαν καθαρίστρια, δεν έχω μεγάλες απαιτήσεις, αρκεί να εξασφαλίσει το μέλλον της, να ησυχάσω κι εγώ». Απόσπασμα επιστολής πολύτεκνης μητέρας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το 2004.

Τα κορίτσια της Παιδοπόλεως Μερίμνης στέλνουν τις πρωτοχρονιάτικες ευχές τους στην βασίλισσα Φρειδερίκη γραμμένες σε υπόδειγμα της Προνοίας Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος (1947)

Στο γράμμα, αφού τονίζει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι υπήρξαν γείτονες και ότι γνωρίζονται γείτονες και ότι γνωρίζονται πολλά χρόνια, εκφράζει τον καημό της για την 36 ετών άνεργη κόρη της, η οποία είναι μητέρα ενός αγοριού –τότε 13 ετών- και χωρισμένη, ζητώντας να της εξασφαλίσει εργασία διότι κι εκείνη είχε το δικό της δράμα («σύζυγο με εγκεφαλικό και με σύνταξη μηδαμινή του ΤΣΑ»). Και καταλήγει με το παράπονο για την πολιτεία διότι αν και «πολύτεκνοι» όπως σημειώνει «δεν μου έχει εξασφαλίσει ένα παιδί στο Δημόσιο».

Μητέρα ζητά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο

Μέσα από ανέκδοτο αρχειακό υλικό -που δημοσιεύουν σήμερα Τα Νέα- που καλύπτει το χρονικό διάστημα ενός αιώνα και προέρχεται από τα αρχεία πολλών πολιτειακών θεσμών και πολιτικών προσώπων, οι σχέσεις των πολιτών με τους πολιτικούς διαβάζονται για πρώτη φορά αντίστροφα.

Διαβάζονται δηλαδή, μέσα από την σχέση που συντηρούν οι πολίτες με τους πολιτικούς και τους εκπροσώπους των πολιτειακών θεσμών (π.χ. τους Προέδρους της Δημοκρατίας, τους πρωθυπουργούς αλλά και τα Ανάκτορα), σε επίπεδο διαπροσωπικής επικοινωνίας.

Αιτήματα από την καθημερινή ζωή, που προέρχεται από πλήθος ανθρώπων, όλων των κοινωνικών τάξεων, καταθέτοντας τις προσδοκίες τους, τις ανάγκες τους και την άποψή τους για τις υποχρεώσεις των πολιτικών και της πολιτείας.

Η σχέση αυτή αποτυπώνεται με ανάγλυφο τρόπο μέσα από περίπου 170 έγγραφα που φέρνουν για πρώτη φορά στην δημοσιότητα τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία με την έκθεση. «Αρχεία, πολίτες και πολιτικοί. Μια άλλη ανάγνωση της σχέσης πολιτών και πολιτικών» στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.

«Προσπαθήσαμε να επιλέξουμε κείμενα χαρακτηριστικά, εύγλωττα για την σχέση πολιτών με εκπροσώπους της πολιτείας», λέει ο καθηγητής Ιστορίας Νίκος Καραπιδάκης, πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Χαρακτηριστικό δείγμα –έκθεμα είναι και η ακόλουθη επιστολή. «Μεγαλειόταται Βασιλεύ Κωνσταντίναι, καλημέρα σας. Εδώ και αρκετό διάστημα σκεπτόμουν να σας γράψω, αλλά επειδή είμαι απλή και αμόρφοτη χοριατοπούλα, διστάζω να σας γράψω». Είναι η αρχή (ανορθόγραφης) επιστολής γυναίκας με την οποία απευθύνθηκε (τον Φεβρουάριο του 1967) στον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο.

Η «αμόρφωτη χοριατοπούλα» ξενιτεμένη από καιρό στο Ντέκεντορφ, για να μην νιώθει μοναξιά, κοίταζε φωτογραφίες αγαπημένων της προσώπων. Ο νόστος την ώθησε να γράψει στον τέως βασιλιά ζητώντας του μια φωτογραφία, καθώς αγαπά την πατρίδα της «και ίδιος τους Βασιλείς».

Την βοήθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας ζητούσε με τρισέλιδη πυκνογραμμένη επιστολή του πρώην τοξικομανής, τον Σεπτέμβριο του 2004. Απηύθυνε έκκληση στον πρώτο πολίτη της χώρας με αίτημα την διαγραφή του ποινικού μητρώου του.

Στο -γραμμένο με αξιοπρέπεια- γράμμα του περιέγραφε με λεπτομέρειες τις περιπέτειες της ζωής του και τις προσπάθειές του να μορφωθεί και να σταδιοδρομήσει μετά την αποφυλάκισή του (είχε συλληφθεί για απόπειρα ληστείας) και τόνιζε ότι για να μπορέσει να πιάσει δουλειά βασική προϋπόθεση ήταν το λευκό ποινικό μητρώο «κάτι το οποίο λόγω των λαθών του παρελθόντος δεν το έχω».

Η επιλογή των ντοκουμέντων έγινε από αρχεία που καλύπτουν 30 χιλιόμετρα σε ράφια των ΓΑΚ. «ότι δεν συμπεριλήφθηκε στην έκθεση δεν υποδηλώνει προσπάθεια να μείνει κρυφό κάτι. Η επιλογή έγινε με τεχνικά κριτήρια», αποσαφηνίζει ο κ.Καραπιδάκης. Επισημαίνει δε ότι στην επικοινωνία τους οι πολίτες δεν εκτονώνουν θυμό ή οργή, αλλά εκφράζουν «καημό ή παράπονο».

Εύλογα θα πάει η σκέψη και στα ρουσφέτια. «Ελάχιστα τεκμήρια θα βρει κάποιος που έχουν την έννοια του ρουσφετιού, της πελατειακής συναλλαγής», τονίζει ο κ. Καραπιδάκης

«Αρχεία, πολίτες και πολιτικοί- Μια άλλη ανάγνωση της σχέσης πολιτών και πολιτικών», έκθεση αρχειακού υλικού από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και την Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία, 21 Οκτωβρίου έως 9 Νοεμβρίου στην Ελληνοαμερικανική Ένωση».

Μασσαλίας 22, τηλ. 210-3680900

Είσοδος Ελεύθερη

Φωτογραφία: Eurokinissi

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Twitter