Ένα βραβείο για «Το μικρό ψάρι» του Οικονομίδη – Τα βλέμματα στραμμένα στο Βερολίνο

Με την ταινία «Το μικρό ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη, που προβλήθηκε σήμερα στο διαγωνιστικό τμήμα του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, η Ελλάδα έδειξε πως έχει να παρουσιάσει ταινίες αντάξιες των καλύτερων της φετινής Μπερλινάλε.

«Το μικρό ψάρι» έχει πιθανότητες να πάρει ένα από τα βραβεία του Φεστιβάλ χάρη, τόσο στην εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Γιάννη Οικονομίδη όσο και την εκπληκτική ερμηνεία του πρωταγωνιστή, Βαγγέλη Μουρίκη.

Η ταινία παρουσιάζει την πορεία ενός άνδρα, του Στράτου, που κάνει

δύο διαφορετικές δουλειές (την ημέρα εργάτης σε βιοτεχνία ψωμιού και τη νύχτα επαγγελματίας εκτελεστής) προσπαθώντας να μαζέψει χρήματα για βοηθήσει να δραπετεύσει ένας φυλακισμένος φίλος του, στον οποίο χρωστά τη ζωή.

Ο σκηνοθέτης τοποθετεί τον ήρωά του σε μία κοινωνία που έχει χάσει τις ηθικές αξίες της, σε έναν κόσμο όπου μοναδική σημασία έχει το χρήμα και οι ανθρώπινες σχέσεις και η φιλία δίνουν τη θέση τους στην προδοσία. Με ωραίο σενάριο (γραμμένο από τον ίδιο τον σκηνοθέτη σε συνεργασία με τους ηθοποιούς του), με έξοχα αναπτυγμένους χαρακτήρες, με στιλ που αντλεί από το κλασικό φιλμ νουάρ και διαλόγους στιλιζαρισμένους (που θυμίζουν το σινεμά του Άκι Καουρισμάκι), ο Γιάννης Οικονομίδης έφτιαξε μία ταινία «βουτηγμένη» σε μαύρη, πολύ σκοτεινή ατμόσφαιρα, με έναν ήρωα, είδος σαμουράι (στο νου έρχεται ο «Σαμουράι» του Ζαν-Πιερ Μελβίλ), που ακολουθεί σιωπηλός, συνήθως, την πορεία του, με κάποια αφέλεια, χωρίς να επηρεάζεται από τη διαφθορά ή την απάτη, με μόνη φίλη ένα μικρό κοριτσάκι, κόρη μιας γυναίκας που την εκδίδει ο φίλος της (ένας παραμορφωμένος νάνος που μοιάζει να βγήκε από ταινία του Ντέιβιντ Λιντς), για να οδηγηθεί, τελικά, στην αυτογνωσία και να επιβάλει, σαν ήρωας αρχαίας τραγωδίας, τη δική του δικαιοσύνη- λύτρωση. Εκτός από την ερμηνεία του Β. Μουρίκη, αξιοσημείωτες είναι και αυτές των Βίκυς Παπαδοπούλου, Πέτρου Ζερβού, Γιάννη Τσορτέκη, Γιώργου Γιαννόπουλου, Αλέκου Πάγκαλου, Πωλίνας Δελλατόλα, Μαρίας Καλλιμάνη, κ.ά.

Ελληνική παρουσία υπήρξε και στο τμήμα του «Φόρουμ του Ανεξάρτητου κινηματογράφου» με την ταινία «Στο σπίτι» του Αθανάσιου Καρανικόλα. Πρόκειται για το πορτρέτο μίας μετανάστριας που εργάζεται πολλά χρόνια σε μία πλούσια οικογένεια (κάνοντας όχι μόνο όλες τις δουλειές του σπιτιού αλλά και φροντίζοντας τη μικρή τους κόρη), που δείχνει να τη θεωρεί μέλος της. Ύστερα από διάγνωση ανίατης αρρώστιας, το ζευγάρι αποφασίζει να την ξεφορτωθεί. Ο σκηνοθέτης καταγράφει με λεπτομερή ρεαλισμό την καθημερινή ζωή της ηρωίδας του (μία πολύ καλή ερμηνεία από τη Μαρία Καλλιμάνη), με ένα απλό στιλ- αλλά με κάποιες αδυναμίες στην αφήγηση στη μέση της ταινίας, που κινδυνεύουν να χαλάσουν τον ρυθμό- δημιουργώντας μία συγκινητική, πολύ ανθρώπινη ταινία χαμηλών τόνων.

Στο διαγωνιστικό τμήμα προβλήθηκε και η κινεζική ταινία «Τυφλό μασάζ» του γνώριμου από διάφορα φεστιβάλ Λου Γε («Το ποτάμι Σούζου»). Βασισμένη σε ένα γνωστό μυθιστόρημα στην Κίνα, η ταινία παρακολουθεί τη συναισθηματική ζωή μίας ομάδας τυφλών που εργάζονται σε αίθουσα μασάζ (παρόμοιες αίθουσες με τυφλούς μασέρ υπάρχουν αρκετές χιλιάδες). Ο Λου Γε μας εισάγει στον κόσμο των τυφλών με σενάριο που δεν αρνείται το μελόδραμα, με μία κάμερα που κινείται συνεχώς, με ένα νευρώδες μοντάζ και με ένα αναπάντεχο φινάλε. Ενδιαφέρουσα ταινία, χωρίς, όμως, να είναι από τις καλύτερες του σκηνοθέτη της.