Αν ψάχνεις μια παράσταση που να σε σημαδέψει δες το Φάουστ της Κατερίνας Ευαγγελάτου

Κάθε φορά που η σκέψη μου πηγαίνει εκεί, νιώθω ότι κάθε έγγραφο λέξεων που έχω αποθηκεύσει στο μυαλό μου καταστρέφεται ή βρίσκεται σε ένα σημείο που δεν μπορώ να το φτάσω με τη γλώσσα. Είναι λίγα τα πράγματα που θα ζήσεις στην ζωή σου και θα σου αφήσουν ένα τόσο μεγάλο κενό μέσα σου. Ένα κενό που ταυτόχρονα είναι και το απόλυτο γέμισμα. Πρώτα φουλάρεις και μετά αδειάζεις. Με αυτή τη σειρά.

Γράφει ο Στέργιος Πουλερές

Εκτός από εκείνα τα πράγματα που βιώνεις και έχουν την παραπάνω λειτουργία, υπάρχουν και οι ακόμα πιο σπάνιες εμπειρίες που λειτουργούν σαν μπλάνκο ή σαν το φάρμακο

που έπαιρνε η Αλίκη για να γίνει μικρή και να μπει από την κλειδαρότρυπα στη Χώρα των Θαυμάτων. Κάνει όλες τις προηγούμενες εμπειρίες που τις είχες μεγεθύνει μέσα σου - δικαίως ή παρασυρμένος - να χάνουν μπόλικη από την ένταση τους, ή ακόμα και να εξαφανίζονται στο υποσυνείδητο σου.

Η παράσταση Φάουστ της Κατερίνας Ευαγγελάτου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά είναι από αυτές τις εμπειρίες που δεν τις συγκρίνεις μόνο με τις όμοιες της. Δεν μπορείς να πεις ότι είναι η καλύτερη παράσταση που έχεις δει. Μπορείς όμως να πεις ότι είναι από τα πιο συγκλονιστικά βιώματα που έχεις μετέχει είτε παθητικά είτε ενεργητικά. Είτε ισορροπώντας και στα δύο.

Η ιστορία του Φάουστ του Γκαίτε είναι λίγο ως πολύ γνωστή. Ένας πανεπιστήμονας, ένας άνθρωπος-υπηρέτης της γνώσης, συνειδητοποιεί ότι μέσα στον ωκεανό της τρομερής γνωστικότητας υπάρχει ελάχιστη, ίσως και καθόλου σοφία. Κι αυτή δεν διασαφηνίζει και πολλά γύρω από τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής. Αυτή η ματαιότητα των κόπων οδηγεί πάντα σε απελπισία. Κι αφού ένας άνθρωπος αφοσιωμένος ψυχή τε και σώματι στη γνώση του κόσμου και του σύμπαντος δεν μπορεί να φτάσει στο τέρμα, τότε τίποτα δεν υπάρχει που να τον κρατάει στη ζωή. Είναι ένα μονοπάτι ο δρόμος προς τη γνώση, που πιθανότατα θα έχει σβηστεί αν επιθυμείς τον γυρισμό. Η γνώση είναι ο πρώτος Μεφιστοφελής που συναντά ο Φάουστ.

Ο δεύτερος, ο πραγματικός, έρχεται σε εκείνο το σημείο που ο Φάουστ έχει αντιληφθεί ότι εκτός από μια ζωή δίχως έρμα, έχει και μια δειλία ψυχής, που δεν του επιτρέπει να αφαιρέσει μόνος του τη ζωή. Τότε του υπόσχεται όσα μπορεί να φανταστεί ο νους του. Ο Διάβολος όμως, όπως και ο Θεός, δεν προσφέρουν ποτέ δίχως ένα ισάξιο αντάλλαγμα. Για έναν άνθρωπο που το χέρι του είναι σαν του Αριστοτέλη στον πίνακα με τον Πλάτωνα, το να συμφωνήσει να δώσει την ψυχή του όταν αυτή αφήσει το σώμα να σαπίσει, μοιάζει εύκολο. Το να μην ενστερνίζεσαι την αισιόδοξη οπτική του επέκεινα, απαλύνει τα τραύματα από τους φραγμούς που σε συντηρούν στη ζωή.

Ο Φάουστ είναι πλέον ένας άλλος άνθρωπος, μια εικόνα τόσο διαμετρικά αντίθετη στον επιστήμονα Φάουστ. Η φράση του «Θέλω να βυθιστώ στον ίλιγγο, στις απολαύσεις που χαρίζει η οδύνη», είναι σαν ένας επουράνιος εξαγνισμός. Μια απελευθέρωση από τα δεσμά μιας επιφανειακής πνευματικής ηδονής. Ποιος λέει όμως ότι αυτός ο κόσμος δεν φτιάχτηκε για το σώμα; Αν η χριστιανική αντίληψη έχει έστω και ένα ψήγμα αλήθειας, τότε η ψυχή έχει βρει και θα βρει τις χαρές της στο πριν και το μετά. Το διάμεσο διάστημα μεταξύ των δύο «θανάτων», είναι για να χαρεί το σώμα. Γιατί άλλωστε αυτό να μένει στη Γη; Γιατί γι΄αυτό ο χρόνος είναι πάντα λίγος. Όλα είναι εδώ.

Με τη βοήθεια του Μεφιστοφελή κατακτά τη Μαργκερίτ, τη γυναίκα που ερωτεύεται, και από εκείνη τη στιγμή αρχίζει η ταυτόχρονη πορεία τους προς τον θάνατο. Ταυτόχρονη πορεία, όμως μοναδική και κατάδικη συναίσθηση για τον καθένα.
Κάθε λεπτομέρεια σε αυτή την παράσταση έχει τη δική της σημασία. Ξεκινώντας από τα μεγάλα, η Κατερίνα Ευαγελάτου, μετά τον Ρήσο του Ευριπίδη που παρουσίασε στο Φεστιβάλ Αθηνών, χτίζει μια παράσταση που είναι ο ορισμός του ψυχικού συνταράγματος. Με μεγάλη έμφαση στην εικαστική πρόσληψη και στόχο να γίνει το έργο και τα νοήματα του κατανοητά στον καθένα, θέτει τα δικά της σύμβολα και αφήνει τον θεατή να τα ερμηνεύσει με τον δικό του τρόπο. Με τη βοήθεια της Εύας Μανιδάκη που έκανε τα σκηνικά, η Κατερίνα Ευαγγελάτου τοποθετεί ένα χαμηλό ταβάνι στο σπίτι του Φάουστ.

Ταβάνι ή πατάρι. Όσο βρίσκεται στον χώρο του, περιτριγυρισμένος από τα βιβλία, από τη γνώση, ξέρει ότι δεν θα φτάσει παραπάνω. Το ταβάνι είναι η συνειδητοποίηση ότι όλη η γνώση του κόσμου δεν σε εξυψώνει και δεν σε οδηγεί στις μεγάλες αλήθειες. Όταν βγαίνει από το σπίτι του, τότε μπορεί να δει πάνω από το ταβάνι. Μπορεί να περπατήσει και να ξαπλώσει πάνω του. Ειδικά από τη στιγμή που αναγεννάται.

Ο Νίκος Κουρής και ο Αργύρης Πανταζάρας είναι το αδιάσπαστο δίδυμο. Φάουστ και Μεφιστοφελής. Κι οι δυο τους σε κάνουν να σιχαίνεσαι τις λέξεις, τις περιγραφές. Ιδίως ο δεύτερος, που γίνεται υπερβατικός με την ερμηνεία του. Σπάει τα όρια του χώρου και συνθέτει σαν πλαστελίνη τον ψυχισμό του. Από κοντά και η Μαργκερίτ-Νάνσυ Σιδέρη, που γίνεται μια κινούμενη αναπαράσταση του μοναδικά και γοητευτικά επώδυνου, του μοιραία σαγηνευτικού. Μαζί με τον Φάουστ και τον Μεφιστοφελή γίνονται το δίδυμο (Κουρής και Πανταζάρας είναι σαν ένα νόμισμα που έχει δύο πλευρές, αλλά μία όψη και στις δύο) που κάνει τον έρωτα διαστρεβλωτικό, δαπανηρό, συνώνυμο του θανάτου. Σε μια εποχή που τα πράγματα είχαν την δική τους σπανιότητα, και που ο άνθρωπος δεν είχε τις προβολές για να τα περιγράψει στους γύρω του, ο έρωτας ήταν κάτι το συγκλονιστικό.

Σε οδηγούσε σε συμπεριφορές που θόλωναν την ανθρώπινη μορφή σου. Δεν υπήρχαν τραγούδια για να εκφραστείς μέσα από αυτά. Δεν υπήρχε ευκολία να γνωστοποιήσεις πως τον ζεις. Ήσουν εσύ κι αυτός. Κανείς άλλος. Εσύ μιλάς για σένα κι αυτός για τον εαυτό του. Κι όταν κάτι δεν το αδυνατίζεις με τις λέξεις γίνεται αβάσταχτο καθημερινά εντός σου.

Η σκηνή της Βαλπουργίας Νύχτας με τις ψυχές του Παραδείσου που ενώνονται, χορεύουν και υμνούν, είναι ο λόγος που ο Φάουστ περνάει το επίπεδο των μεγάλων παραστάσεων και γίνεται ένα σπουδαίο και αποστομωτικό βίωμα. Οι λέξεις είναι κούφιες και η δύναμη που απαιτείται για να περιγραφούν όσα προσφέρει η Κατερίνα Ευαγγελάτου, ο θίασος, οι συντελεστές και ο Σπύρος Ευαγγελάτος με την απόδοση του έργου, είναι εξουθενωτική.

Πηγή ToraTora.gr

The post Αν ψάχνεις μια παράσταση που να σε σημαδέψει δες το Φάουστ της Κατερίνας Ευαγγελάτου appeared first on KoolNews.