Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος 2025: Ας κάνουμε τα εισπνεόμενα φάρμακα προσβάσιμα για όλους τους ασθενείς

Το άσθμα είναι ένα πολύ συχνό νόσημα που αφορά ένα στα δέκα παιδιά και ενήλικες και επειδή με τα εισπνεόμενα φάρμακα, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να μην έχουν καθόλου συμπτώματα, να είναι τελείως καλά και να έχουν καλή ποιότητα ζωής.

Τιείναι όμως το άσθμα;

Είναιμια ιδιαίτερη ευαισθησία των βρόγχων,των σωλήνων δηλαδή που κατεβάζουν τοναέρα στις κυψελίδες όπου γίνεται ηοξυγόνωση του αίματος. Ενώ φυσιολογικάοι βρόγχοι είναι ανοιχτοί και ο αέραςμπαίνει και βγαίνει εύκολα με τηναναπνοή, στο άσθμα οι βρόγχοι αντιδρούνσε διάφορα ερεθίσματα όπως σκόνες,καπνοί, μυρωδιές ή αλλεργιογόνα καιστενεύουν.

Στενεύουν γιατί γύρω τουςυπάρχουν μυες σαν δαχτυλίδια που σφίγγουνκαι τους στραγγαλίζουν αλλά και  γιατίφλεγμαίνουν. Δηλαδή κοκκινίζουν,πρήζονται και παράγουν εκκρίσεις πουπάλι στενεύουν ή και κλείνουν τελείωςτον αυλό των αεραγωγών.

Αυτόκάνει την αναπνοή πολύ δύσκολη, κουράζειτον ασθενή, προκαλεί συριγμό (σφύριγμα)και βήχα. Και βέβαια αν τα συμπτώματαείναι πολύ σοβαρά, μπορεί να οδηγήσουντον ασθενή στο νοσοκομείο ή και νααπειλήσουν την ζωή. Η ευαισθησία στοάσθμα έχει διαβαθμίσεις, δηλαδή κάποιοιάρρωστοι μπορούν να κάνουν εύκολασυμπτώματα και κάποιοι πιο δύσκολα.(Ακριβώς όπως ένας άνθρωπος με πολύλευκό δέρμα καίγεται εύκολα στον ήλιοενώ ένας άνθρωπος με πιο σκούρο δέρμακαίγεται πιο δύσκολα.)

Τιπροκαλεί το άσθμα και τι μπορούμε νακάνουμε;

Στοάσθμα υπάρχει γενετική προδιάθεση αλλάπρέπει να υπάρχει και κάποια περιβαλλοντικήέκθεση. Και κάποιες εκθέσεις είναιπροστατευτικές ενώ άλλες οδηγούν σεεμφάνιση άσθματος. Αυτή τη στιγμή τρέχουνμεγάλες μελέτες για το αν μπορεί ναπροληφθεί το άσθμα αλλά ακόμα δεν έχουμετις απαντήσεις. Όμως και να μην τοπρολάβουμε, μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.Σημαντικό είναι να γίνει διάγνωση τουάσθματος και να αντιμετωπισθεί έγκαιρα. Ηδιάγνωση γίνεται με ένα καλό ιστορικόκαι μια εξέταση που λέγεται σπιρομέτρηση.Στα μικρά παιδιά, μπορεί να γίνει καιμε μια δοκιμασία άσκησης με τρέξιμο.

Ποιαείναι τα συνηθισμένα συμπτώματα τουάσθματος;

Τοάσθμα δεν εκδηλώνεται το ίδιο σε όλουςτους ανθρώπους ή όλα τα παιδιά όμωςσυχνά συμπτώματα είναι ο βήχας, τοσφύριγμα στην αναπνοή, η εύκολη κούραση,ιδιαίτερα στο τρέξιμο, το αίσθημα βάρουςή πόνου στο στήθος. Όλα τα συμπτώματαείναι συνήθως χειρότερα τη νύχτα ή νωρίςτο πρωί καθώς και όταν υπάρχει έντονηέκθεση όπως πχ η είσοδος σε ένα χώρο μεσκόνη, έντονες μυρωδιές, υγρασία καιμούχλα κλπ. Τα ερεθίσματα που προκαλούνάσθμα δεν είναι ίδια για όλους τουςασθενείς και ο καθένας έχει τις δικέςτου ευαισθησίες. Γι’ αυτό είναι σημαντικόνα υπάρχει ένα καλό ιστορικό και ναξέρουμε τι πρέπει να αποφεύγει κάθεάνθρωπος.

Πωςθεραπεύουμε το άσθμα;

Υπάρχουνδιεθνείς οδηγίες όπως οι οδηγίες GINAαλλά και οδηγίες από τις πνευμονολογικέςεταιρείες τόσο τις εθνικές όσο και τιςδιεθνείς. Γενικές συστάσεις είναιαποφυγή των αιτιών που προκαλούν τοάσθμα, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό,και φαρμακευτική αγωγή με εισπνεόμενακυρίως φάρμακα, σε δόσεις ανάλογες μετην βαρύτητα του  άσθματος.Η θεραπεία καθορίζεται αφού ληφθεί έναλεπτομερές ιστορικό, γίνει σπιρομέτρησηκαι έλεγχος στην ανταπόκριση στα φάρμακακαι μετά από συζήτηση του ασθενούς μετο γιατρό.

Πολύσημαντικά στο άσθμα, όπως και σε κάθεχρόνιο νόσημα, είναι η καλή κατανόησηκαι γνώση του ασθενούς για το πρόβληματου, η καλή σχέση με το γιατρό του και ηδυνατότητα του για αυτοδιαχείριση, μέσασε πλαίσια σωστής ιατρικής πρακτικής.Αυτό συμβαίνει και πρέπει να συμβαίνειγιατί ένας ασθενής ζει με τα θέματαυγείας του 365 μέρες το χρόνο και 24ώρες τοεικοσιτετράωρο. Και το άσθμα δεν είναιπάντα σταθερό. Υπάρχουν καλές ημέρεςκαι μέρες που ένα κρυολόγημα, μια έντονηκούραση, έκθεση σε κάποιο παράγοντα ήκαι στρες ή στεναχώρια προκαλούν πιοέντονα συμπτώματα. Τέτοιες μέρες ταφάρμακα πρέπει να δίνονται σε πιο συχνέςή μεγαλύτερες δόσεις. Δόσεις πουαποκλιμακώνονται σιγά-σιγά ότανυποχωρήσουν τα συμπτώματα.

Μιαμικρή μερίδα ασθενών έχει πολύ σοβαράσυμπτώματα που δεν υποχωρούν με ταεισπνεόμενα και χρειάζεται βιολογικούςπαράγοντες ή και συστηματική κορτιζόνηγια να ζει καλά. Για αυτούς τους ασθενείς,οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουνδημιουργήσει ειδικά κέντρα σοβαρούάσθματος όπου μπορεί να γίνει πλήρηςδιάγνωση, εξατομίκευση της αγωγής καικαλή παρακολούθηση από ομάδα εξειδικευμένωνπνευμονολόγων και άλλων ειδικώνεπαγγελματιών υγείας .

Γενικάη έρευνα για το άσθμα προχωράει καιέχουν γίνει τεράστια βήματα τα τελευταίαχρόνια. Και πραγματικά, για την πλειονότητατων ασθματικών ασθενών τα εισπνεόμεναφάρμακα, που ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετίατου 60 και βελτιώνονται συνεχώς, άλλαξαντελείως τη ζωή τους, προσφέρονταςασφάλεια, καλή ποιότητα ζωής καιελευθερία.

Γράφει η
Μίνα Γκάγκα,
Πνευμονολόγος, Διευθύντρια Α' Πνευμονολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr