Οι «τυμβωρύχοι» των Windows '95 -Οι άνθρωποι που αρνούνται να ξεκολλήσουν από τα παλιά κομπιούτερ

Υπάρχουν ακόμη και σήμερα πολλοί άνθρωποι που έχουν μείνει κολλημένοι σε λογισμικά και συσκευές πολύ περασμένων δεκαετιών.

Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ίδρυση της Microsoft. Η εταιρεία μπορεί να μην έχει το πολιτιστικό κύρος που είχε το 1995, όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα Windows, αλλά, μετά από μερικές δεκαετίες προσπαθειών να καλύψει το χαμένο έδαφος, η Microsoft

Ο τεχνολογικός γίγαντας είναι η πρώτη ή η δεύτερη πιο πολύτιμη επιχείρηση στον κόσμο για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων πέντε ετών, καθώς «στοιχηματίζει» στην τεχνητή νοημοσύνη για να την οδηγήσει στην επόμενη γενιά της πληροφορικής.

Από την ίδρυσή της το 1975, η Microsoft έχει διεισδύσει τόσο πλήρως στην ψηφιακή υποδομή, που μεγάλο μέρος του κόσμου μας εξακολουθεί να βασίζεται σε παλιά, μερικές φορές ξεπερασμένα λογισμικά και υπολογιστές Windows, που συνεχίζουν να λειτουργούν πολύ καιρό μετά την πρώτη τους... εκκίνηση. Για τους ανθρώπους που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν αυτές τις μηχανές, τα «φαντάσματα» του παρελθόντος των Windows είναι ένα διαρκές χαρακτηριστικό της καθημερινής τους ζωής.

«Κατά κάποιον τρόπο, τα Windows είναι η απόλυτη τεχνολογική υποδομή. Γι' αυτό ο Bill Gates είναι τόσο πλούσιος» λέει ο Lee Vinsel, αναπληρωτής καθηγητής στο Virginia Tech των ΗΠΑ, ο οποίος μελετά τη συντήρηση και την επισκευή παλαιάς τεχνολογίας. «Τα συστήματά τους είναι ενσωματωμένα σε όλα γύρω μας. Αυτό είναι το εκπληκτικό με τη Microsoft. Για πολύ καιρό, τα Windows ήταν απλά ο τρόπος με τον οποίο γίνονταν και εκτελούνταν τα πράγματα».

Πράγματι, ακόμα και αν είστε φανατικός χρήστης της Apple, πιθανότατα αλληλεπιδράτε με συστήματα Windows σε τακτική βάση. Όταν βγάζετε μετρητά, για παράδειγμα, είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιείτε έναν υπολογιστή που είναι εντελώς ξεπερασμένος από τεχνολογικής άποψης.

«Πολλά ΑΤΜ σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να λειτουργούν με παλιά συστήματα Windows, όπως το Windows XP και ακόμη και το Windows NT», που κυκλοφόρησε το 1993, λέει ο Elvis Montiero, τεχνικός ΑΤΜ με έδρα το Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ στις ΗΠΑ.

Και μπορεί η Microsoft να σταμάτησε την επίσημη τεχνική υποστήριξη για τα Windows XP το 2014, αλλά ο Montiero λέει ότι πολλά ΑΤΜ εξακολουθούν να βασίζονται σε αυτά τα αρχέγονα συστήματα χάρη στην αξιοπιστία, τη σταθερότητα και την ενσωμάτωσή τους στην τραπεζική υποδομή.

Και υπάρχουν πολλές άλλες εκπληκτικές εφαρμογές παλαιών προϊόντων της Microsoft κρυμμένες στην καθημερινή μας ζωή. Το 2024, τα Windows βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας διαμάχης στο γερμανικό διαδίκτυο. Όλα ξεκίνησαν με μια αγγελία εργασίας για την Deutsche Bahn, την κρατική σιδηροδρομική εταιρεία της χώρας.

Η θέση που προσφερόταν ήταν αυτή του διαχειριστή συστημάτων πληροφορικής, ο οποίος θα συντηρούσε το σύστημα οθόνης της καμπίνας του οδηγού σε τρένα υψηλής ταχύτητας και περιφερειακά τρένα. Το πρόβλημα ήταν τα απαιτούμενα προσόντα: οι υποψήφιοι έπρεπε να έχουν εμπειρία με τα... Windows 3.11 και MS-DOS - συστήματα που κυκλοφόρησαν 32 και 44 χρόνια πριν, αντίστοιχα.

Ένας εκπρόσωπος της Deutsche Bahn λέει ότι αυτό είναι αναμενόμενο. «Τα τρένα μας έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και λειτουργούν έως και 30 χρόνια ή και περισσότερο». Η Deutsche Bahn εκσυγχρονίζει τακτικά τα τρένα της, λέει ο εκπρόσωπος, αλλά τα συστήματα που πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας και αποδεικνύονται σταθερά παραμένουν γενικά σε λειτουργία. «Το Windows 3.11 χρησιμοποιείται επίσης αποκλειστικά σε μικρό αριθμό τρένων μόνο για τη λειτουργία των οθονών».

Δεν είναι μόνο τα γερμανικά μέσα μαζικής μεταφοράς. Για παράδειγμα, τα τρένα του Muni Metro light railway του Σαν Φρανσίσκο δεν ξεκινάνε το πρωί μέχρι κάποιος να βάλει μια... δισκέτα [ναι, δισκέτα!] στον υπολογιστή που φορτώνει το λογισμικό DOS στο Αυτόματο Σύστημα Ελέγχου Τρένων (ATCS) του σιδηροδρόμου.

Πέρυσι, η Δημοτική Αρχή Μεταφορών του Σαν Φρανσίσκο (SFMTA) ανακοίνωσε τα σχέδιά της να αποσύρει αυτό το σύστημα κατά την επόμενη δεκαετία, αλλά σήμερα οι δισκέτες συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται.

Σε ένα φωτεινό δωμάτιο στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, θα βρείτε δύο από τους μεγαλύτερους εκτυπωτές που έχετε δει ποτέ, ο καθένας συνδεδεμένος με διακομιστές που λειτουργούν με Windows 2000, ένα λειτουργικό σύστημα που πήρε το όνομά του από το έτος κυκλοφορίας του.

«Τους αποκαλούμε "άγκυρες"», λέει ο John Watts, ο οποίος χειρίζεται την εκτύπωση υψηλής ποιότητας για φωτογράφους τέχνης. Οι εκτυπωτές είναι LightJets, γιγαντιαίες μηχανές που χρησιμοποιούν φως αντί για μελάνι για να εκτυπώνουν σε φωτογραφικό χαρτί μεγάλου μεγέθους. Ο Watts λέει ότι το αποτέλεσμα είναι μια εικόνα απαράμιλλης ποιότητας.

Έχοντας από καιρό σταματήσει η παραγωγή τους, οι λίγες μηχανές LightJets που έχουν απομείνει βασίζονται στα λειτουργικά συστήματα Windows που υπήρχαν όταν πρωτοπουλήθηκαν αυτοί οι εκτυπωτές.

«Πριν από λίγο καιρό εξετάσαμε το ενδεχόμενο να αναβαθμίσουμε έναν από τους υπολογιστές σε λειτουργικό σύστημα Windows Vista. Όταν υπολογίσαμε το κόστος για την αγορά νέων αδειών χρήσης για όλο το λογισμικό, θα μας κόστιζε 40.000 ή 50.000 ευρώ», λέει ο Watts. «Δεν αντέχω τους υπολογιστές με Windows» προσθέτει ο ίδιος εμφατικά, «αλλά είμαι αναγκασμένος να τους χρησιμοποιώ».

Αλλά και ο Scott Carlson, ξυλουργός από το Λος Άντζελες, είναι βαθιά βυθισμένος στον κόσμο της Microsoft χάρη στις μηχανές CNC: ρομποτικά εργαλεία που κόβουν ή διαμορφώνουν ξύλο και άλλα υλικά με βάση οδηγίες του υπολογιστή.

«Η μηχανή μας λειτουργεί με Windows XP επειδή είναι παλαιότερη. Είναι σαν τανκ, τόσο σκληρή», λέει ο Carlson, αλλά το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για το λειτουργικό σύστημα. «Πριν από μερικά χρόνια, αναγκαστήκαμε να στείλουμε τον υπολογιστή για πλήρη ανακατασκευή, επειδή το XP παρουσίαζε όλο και περισσότερα σφάλματα», λέει. «Ήταν πρακτικά άχρηστο».

Όσον αφορά στα παρωχημένα συστήματα υπολογιστών που χρησιμοποιούνται σε μεγάλες εταιρείες και οργανισμούς, ο κύριος ένοχος είναι γενικά η «κακή συντήρηση», λέει ο M. Scott Ford, προγραμματιστής λογισμικού που ειδικεύεται στην ενημέρωση παλαιών συστημάτων.

«Οι οργανισμοί επικεντρώνονται στην προσθήκη νέων λειτουργιών αντί να επενδύουν τους πόρους τους στη βελτίωση των βασικών στοιχείων του υπάρχοντος συστήματος» λέει ο Ford, γεγονός που επιτρέπει την εξάρτηση από παλαιότερη τεχνολογία να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.

Οι περισσότερες δημόσιες ιατρικές εγκαταστάσεις των ΗΠΑ διαχειρίζονται τα ιατρικά αρχεία χρησιμοποιώντας μια σειρά εργαλείων που κυκλοφόρησε η κυβέρνηση των ΗΠΑ το 1997 με την ονομασία Computerized Patient Record System (CPRS).

Ωστόσο, λειτουργεί πάνω σε ένα ακόμη παλαιότερο σύστημα που ονομάζεται VistA -που δεν πρέπει να συγχέεται με το λειτουργικό σύστημα Windows Vista-, το οποίο έκανε την πρώτη του εμφάνιση το... 1985 και αρχικά είχε κατασκευαστεί με βάση το λειτουργικό σύστημα MS-DOS!

Το τρέχον σχέδιο είναι να αντικατασταθεί έως το 2031 το παρόν σύστημα με ένα σύστημα ιατρικών αρχείων που χρησιμοποιείται σήμερα από το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ.

Μερικές φορές, οι κυβερνητικές εγκαταστάσεις ειδικότερα επιμένουν να χρησιμοποιούν παλιό λογισμικό επειδή η απλότητά του διευκολύνει τη διατήρηση της ασφάλειας, λέει ο Vinsel.

«Αλλά υπάρχουν πολλές πιθανότητες για μια πιθανή αποτυχία, ειδικά όταν συνδέονται στο διαδίκτυο όλο και πιο περίπλοκα συστήματα και οι εταιρείες σταματούν να υποστηρίζουν το παλιό λογισμικό. Η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο είναι ένα τεράστιο πρόβλημα σε αυτό το θέμα».

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, οι παλιοί υπολογιστές είναι ένα πραγματικό... έργο αγάπης.

Στις ΗΠΑ, η Dene Grigar, διευθύντρια του Electronic Literature Lab στο Washington State University του Βανκούβερ, περνά τις μέρες της σε ένα δωμάτιο γεμάτο παλιούς (και πλήρως λειτουργικούς) υπολογιστές που χρονολογούνται από το μακρινό 1977.

«Μόλις οι άνθρωποι απέκτησαν υπολογιστές, άρχισαν να δημιουργούν τέχνη» λέει η Grigar, η οποία έχει αφιερωθεί στη διατήρησή της. Το εργαστήριό της συλλέγει τα πάντα, από βιντεοπαιχνίδια έως Instagram zines.

Το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Λογοτεχνίας της Grigar διαθέτει 61 υπολογιστές για να παρουσιάσει τα εκατοντάδες ηλεκτρονικά έργα και τις χιλιάδες αρχεία της συλλογής, τα οποία διατηρεί σε άριστη κατάσταση. Πολλοί από τους υπολογιστές μοιάζουν σαν να αγοράστηκαν χθες.

Το μόνο που λείπει από τη συλλογή της Grigar είναι ένας υπολογιστής που να «διαβάζει» δισκέτες 5,25 ιντσών, λέει, επισημαίνοντας: «Ψάχνω στο eBay, στο Craigslist, έχω φίλους που ψάχνουν για μένα, αλλά τίποτα. Ψάχνω έξι χρόνια για αυτές τις δισκέτες».

Από την αρχή, μία από τις βασικές επιχειρηματικές στρατηγικές που ξεχώρισαν την Apple ήταν το γεγονός ότι, ως επί το πλείστον, έπρεπε να αγοράσεις υπολογιστές Mac αν ήθελες να χρησιμοποιήσεις λογισμικό Mac, λέει ο Ford.

«Η Apple είναι επίσης πολύ επιθετική όσον αφορά την απόσυρση παλαιών προϊόντων», λέει. «Αλλά η Microsoft υιοθέτησε την προσέγγιση να αφήνει τις οργανώσεις να αξιοποιούν τον υλικό εξοπλισμό που ήδη διαθέτουν και να τις κυνηγάει κατόπιν για άδειες χρήσης λογισμικού».

Η προσέγγιση αυτή έδωσε στη Microsoft ένα τεράστιο πλεονέκτημα στην εξασφάλιση πελατών.

«Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τα οποία αυτά τα παλιά μηχανήματα με Windows παραμένουν σε χρήση για τόσο πολύ καιρό» λέει ο Ford, καταλήγοντας με νόημα ότι «η αλήθεια είναι ότι μπορείς να "κολλήσεις" πολύ άσχημα με τα προϊόντα της Microsoft».

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr