Αρχαίο θέατρο Δελφών: Σε εξέλιξη τα έργα αποκατάστασης σε κοίλο, εδώλια -Τι προβλέπεται

Εντείνονται οι εργασίες της αποκατάστασης του Αρχαίου Θεάτρου Δελφών, σε συνέχεια της ομόφωνα θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, επί της γεωτεχνικής μελέτης και της μελέτης εφαρμογής αποκατάστασης του ανατολικού αναλήμματος του θεάτρου.

Οι μελέτες εκπονήθηκαν σε συνέχεια της οριστικής μελέτης αποκατάστασης και της μελέτης απορροής όμβριων υδάτων του θεάτρου και του βόρειου πρανούς, το οποίο και αποτελεί το κύριο μέσο αντιστήριξης του επικλινούς εδάφους του θεάτρου.

Το έργο της αποκατάστασης του Αρχαίου Θεάτρου Δελφών

Το έργο της αποκατάστασης

του Αρχαίου Θεάτρου Δελφών υλοποιείται βάσει προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Ο μοναδικός σε σημασία και διεθνούς εμβέλειας και αναφοράς αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, έχει απόλυτη ανάγκη από συνεχή μέριμνα και φροντίδα, ώστε να προστατευθεί από τα φαινόμενα της εξελισσόμενης κλιματική κρίσης.

Μη αμελητέα παράμετρο αποτελεί το γεγονός ότι στην ευρύτερη περιοχή αναπτύσσονται τεκτονικά ρήγματα, όπως το ρήγμα των Δελφών και το ρήγμα της Κερνάς. Με δεδομένο το συγκεκριμένο γεωλογικό υπόβαθρο, που χαρακτηρίζεται από τάση για κατολίσθηση, η πρόσθετη φόρτιση από τα όμβρια ύδατα αυξάνει διαχρονικά τη διάβρωση με αποτέλεσμα την επιβάρυνση του αρχαίου θεάτρου. Στο σύνολο των μελετών που έχουν εκπονηθεί για την υλοποίηση του έργου, συμπεριλαμβανομένων της γεωτεχνικής μελέτης και της μελέτης εφαρμογής αποκατάστασης του ανατολικού αναλήμματος του αρχαίου θεάτρου, έχουν ληφθεί υπόψη όλα τα παραπάνω δεδομένα.

Στόχος μας είναι η αποκατάσταση του μνημείου να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2027. Σε συνδυασμό με τα έργα προστασίας, συντήρησης και αποκατάστασης των επιμέρους μνημείων και του αρχαιολογικού χώρου, έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, την αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών και την ανακαίνιση και αναβάθμιση των υποδομών του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου που το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί, διασφαλίζουμε την προστασία του κορυφαίου αυτού μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ενισχύουμε τη λειτουργία του ως σημαντικού πολιτιστικού προορισμού και αναπτυξιακού πόρου, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, αλλά και τη διατήρηση του χαρακτήρα των Δελφών, ως σημείου αναφοράς, για τον παγκόσμιο πολιτισμό».

Η κύρια παθολογία του αρχαίου θεάτρου των Δελφών

Στο πλαίσιο της γεωτεχνικής μελέτης γίνεται σύντομη περιγραφή του μνημείου, των κατασκευαστικών του φάσεων και της παθολογίας του. Γίνεται, επίσης, αναφορά στις μελέτες που έχουν εκπονηθεί και στις επεμβάσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Αξιολογούνται οι προτάσεις της οριστικής μελέτης αποκατάστασης που αφορούν στο ανατολικό ανάλημμα του θεάτρου, επικαιροποιούνται και εξειδικεύονται σε επίπεδο εφαρμογής.

Η κύρια παθολογία του θεάτρου που σχετίζεται με γεωλογικές/γεωτεχνικές συνθήκες είναι η ολίσθηση και καθίζηση μεγάλου τμήματος των εδωλίων των κερκίδων που έχουν διαμορφωθεί κυρίως επί αρχαίων επιχώσεων. Για την αποκατάσταση του κοίλου, προβλέπεται να απομακρυνθούν οι τεχνητές επιχωματώσεις έως ότου βρεθεί το υπόβαθρο και έπειτα να συμπληρωθεί το ανάλογο τμήμα όπως προτείνει η αρχιτεκτονική μελέτη.

Στην οριστική μελέτη αποκατάστασης προτείνονται αποκατάσταση βαθμίδων και εδωλίων και κατά περίπτωση ανάταξή τους, συμπλήρωση του κοίλου με διάσπαρτα ή νέα εδώλια αλλά και του κατεστραμμένου ανατολικού τμήματος του διαζώματος, αποκατάσταση των ορθοστατών της ορχήστρας, καθαρισμός του περιμετρικού αγωγού της, αποκατάσταση των αναλημμάτων των παρόδων, στερέωση του δομικού υλικού, επανατοποθέτηση των λίθων στην αρχική τους θέση και συμπλήρωση των τοίχων με διάσπαρτους ή νέους φυσικούς λίθους, εκσκαφή και ομαλοποίηση του βόρειου πρανούς και ενίσχυσή του με τη χρήση γεωπλέγματος, διευθέτηση της απορροής των όμβριων υδάτων με την κατασκευή αγωγού.

Η πορεία των εργασιών προβλέπει προσωρινή στήριξη στο νότιο τμήμα του αναλήμματος, ανασκαφικούς καθαρισμούς σε όλο το μήκος του, κατασκευή ικριωμάτων περιήγησης και εργασίας, μετακίνηση των διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών, εργασίες από την εσωτερική πλευρά στις απογυμνωμένες περιοχές του κοίλου, ανάταξη και ενίσχυση των περιοχών θεμελίωσης, απομάκρυνση δόμων σύμφωνα με την μελέτη, συμπληρώσεις και συγκολλήσεις λίθων κατά χώραν και τοποθέτηση νέων λίθων. Για το σύνολο του ανατολικού πλευρικού αναλήμματος θα κατασκευαστούν 61 νέοι λίθοι εξωτερικής και εσωτερικής παρειάς, 38 τεχνητοί λίθοι και θα συμπληρωθούν 8 λίθοι με χυτό υλικό.

Αρχαίο Θέατρο Δελφών

Το αρχαίο θέατρο Δελφών ήταν ενσωματωμένο στο ιερό του Απόλλωνα, καταλαμβάνοντας τη βορειοδυτική γωνία του τεμένους. Η κατασκευή του λίθινου θεάτρου των Δελφών ανάγεται στον 2ο αιώνα π.Χ., ενώ κατά τα ρωμαϊκά και υστερορωμαϊκά χρόνια το μνημείο δέχτηκε επισκευές και μετατροπές.

Η λειτουργία του θεάτρου πιθανολογείται μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ. Το κοίλο στα βορειοδυτικά θεμελιώνεται στον φυσικό βράχο και στα νοτιοανατολικά σε επιχώσεις. Το κάτω κοίλο χωρίζεται σε 7 κερκίδες και διαθέτει 27 σειρές εδωλίων και το άνω κοίλο σε 6 κερκίδες και 8 σειρές εδωλίων. Η ορχήστρα έχει μεγάλη υψομετρική διαφορά από το ανώτερο εδώλιο. Η κλίση του θεάτρου είναι 54% και η χωρητικότητά του εκτιμάται περί τους 5.000 θεατές. Η είσοδος στο θέατρο γίνονταν από τις δύο παρόδους και από δύο εισόδους, στα άκρα του διαζώματος. Η ορχήστρα ήταν αρχικά κυκλική αλλά μετά τις ρωμαϊκές μετασκευές έγινε πεταλόσχημη.

Περιμετρικά πλαισιώνεται από αποχετευτικό αγωγό. Οι δύο πλευρικοί αναλημματικοί τοίχοι διατάσσονται βαθμιδωτά ακολουθώντας την έντονη κλίση του φυσικού εδάφους.