Αντιμετώπιση βαλβιδοπάθειας: Τι επιλογές έχω;

Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού θα διαγνωστεί κάποια στιγμή στη ζωή του με κάποιο πρόβλημα καρδιακής βαλβίδας.

Είτε πρόκειται για πρόπτωση μιτροειδούς σε νεαρό άτομο είτε για στένωση αορτικής βαλβίδας σε ηλικιωμένο, είναι εμφανές ότι τα περιστατικά βαλβιδοπαθειών αυξάνονται παγκοσμίως. Αυτό συσχετίζεται με την γήρανση του πληθυσμού αλλά και με την πιο έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση που έρχεται με τις εξελίξεις στην τεχνολογία (τρίπλεξ καρδιάς, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία). Το ευχάριστο της υπόθεσης, όμως, είναι ότι οι ασθενείς με βαλβιδοπάθειες έχουν ολοένα και περισσότερες

επιλογές για την αντιμετώπιση τους.

Επιδιόρθωση Αορτικής, Μιτροειδούς και Τριγλώχινας Βαλβίδας

Σεπεριπτώσεις που η βαλβίδα έχει «χαλαρώσει»και ανεπαρκεί, η πρώτη σκέψη θα είναιγια επιδιόρθωση της βαλβίδας (γνωστήκαι ως «βαλβιδοπλαστική»). Με αυτή τηντεχνική διατηρείται η βαλβίδα τουασθενούς και δεν χρειάζεται να γίνειαντικατάσταση. Οι πρώτες τεχνικέςεπιδιόρθωσης δημιουργήθηκαν για τηνμιτροειδή βαλβίδα και για την τριγλώχιναβαλβίδα αλλά πλέον υπάρχουν τεχνικέςγια επιδιόρθωση όλων των καρδιακώνβαλβίδων. Οι τεχνικές αυτές συνήθωςπεριλαμβάνουν κάποια τροποποίηση τωνγλωχίνων της βαλβίδας (τα «φύλλα» πουανοιγοκλείνουν) και ένα δακτύλιο πουσυμμαζεύει την περίμετρο της βαλβίδαςπου έχει χαλαρώσει.

Τομεγαλύτερο πλεονέκτημα στην επιδιόρθωσητης βαλβίδας είναι ότι διατηρείται οφυσιολογικός ιστός του ασθενούς καιαποφεύγει την ανάγκη για αντιπηκτικάκαι για μελλοντικές παρεμβάσεις στηνβαλβίδα. Πολλαπλές μελέτες δείχνουνότι όταν γίνει έγκαιρα μια πετυχημένηεπιδιόρθωση η κατάσταση της υγείας τουασθενούς επανέρχεται σε πλήρως φυσιολογικήκατάσταση – σαν να μην είχε ποτέοποιοδήποτε πρόβλημα. Πρέπει να τονιστείτο γεγονός ότι λόγω των εξελίξεων στιςεπιδιορθώσεις βαλβίδων συστήνονταιπλέον ακόμα και σε ασυμπτωματικούςασθενείς με σοβαρή ανεπάρκεια βαλβίδας.

Αντικατάσταση Βαλβίδας και επιλογή ανάμεσα σε μηχανική και βιολογική βαλβίδα

Σεβαλβίδες που έχουν ασβεστωθεί και έχουνστένωση ή σε βαλβίδες που έχουν ανεπάρκειααλλά για κάποιον λόγω δεν μπορεί ναγίνει επιδιόρθωση, θα προταθεί ηαντικατάσταση της βαλβίδας. Η πρώτηεπιλογή του ασθενούς θα είναι ανάμεσαστην μηχανική (γνωστή και ως «μεταλλική»παρότι είναι φτιαγμένη από άλλα συνθετικάυλικά συνήθως) και στην βιολογικήβαλβίδα.

Ημηχανική βαλβίδαέχει το πλεονέκτημα ότι αντέχει πολλέςδεκαετίες αλλά το μειονέκτημα ότιχρειάζεται ο ασθενής να λαμβάνει ένασυγκεκριμένο αντιπηκτικό φάρμακο τουοποίου η δράση επηρεάζεται απόσυγκεκριμένες τροφές που περιέχουνβιταμίνη Κ (κυρίως σαλάτες και λαχανικά). Οι ασθενείς με μηχανική βαλβίδα έχουνένα κίνδυνο 1-2% ανά έτος για αιμορραγίααπό τα αντιπηκτικά ή για θρόμβωση τηςβαλβίδας αν ο ασθενής δεν λαμβάνει τηνκατάλληλη δόση αντιπηκτικού. Οι κίνδυνοιαυτοί μειώνονται όταν ο ασθενής είναισχολαστικός με την σωστή ρύθμιση τωναντιπηκτικών φαρμάκων. Πλέον, υπάρχειμηχάνημα που μπορεί να έχει ο ασθενήςστο σπίτι του και να μετράει μόνος τουτα επίπεδα του αντιπηκτικού (εξέτασηINR).

Hβιολογική βαλβίδαπαράγεται χρησιμοποιώντας επεξεργασμένοζωικό ιστό. Έχειτο πλεονέκτημα να μην χρειάζεταιαντιπηκτική αγωγή (συνήθως αρκεί μιαασπιρίνη) αλλά έχει το μειονέκτημα ότιέχει συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Η μέσηβιολογική βαλβίδα θα αντέξει περίπου10-20 χρόνια συνήθως αλλά υπάρχει διαφοράανάμεσα στα διαθέσιμα είδη βαλβίδωνκαι στην θέση της καρδιάς που θατοποθετηθεί (αορτική, μιτροειδής,τριγλώχινα). Είναι επίσης γνωστό ότισε νέους ασθενείς η βιολογική βαλβίδααντέχει λιγότερα χρόνια σε σχέση μεηλικιωμένους, πιθανώς λόγω της πιοέντονης σωματικής άσκησης. Όταν αρχίσεινα δυσλειτουργεί η βιολογική βαλβίδαπου έχει τοποθετηθεί, αυτό θα διαγνωστείστον ετήσιο έλεγχο με υπέρηχο καρδιάς(τρίπλεξ) και ο ασθενής θα χρειαστεί ναυποβληθεί ξανά σε επέμβαση.

Μεβάση αυτά τα δεδομένα των βιολογικώνκαι μηχανικών βαλβίδων θα προταθεί ημηχανική βαλβίδα για νέους ασθενείς(συνήθως κάτω των 60 ετών) και η βιολογικήβαλβίδα για ασθενείς άνω των 60 ετών.

Τεχνικές Τοποθέτησης Βαλβίδας

Μετάτην απόφαση ανάμεσα σε βιολογική καιμηχανική βαλβίδα η επόμενη απόφαση θαείναι η μέθοδος τοποθέτησης της βαλβίδας.Οι διαθέσιμοι μέθοδοι είναι με χρήσηστερνοτομής, μίνι στερνοτομής, θωρακοτομής,θωρακοσκόπησης (με κάμερα ανάμεσα σταπλευρά), ρομποτικά και πλήρως διαδερμικά.Η μηχανική βαλβίδα δεν μπορεί νατοποθετηθεί διαδερμικά αλλά η βιολογικήβαλβίδα μπορεί να τοποθετηθεί μεοποιαδήποτε από αυτές τις μεθόδους. Οιδιαδερμικές βαλβίδες αρχικά σχεδιάστηκανγια ασθενείς που δεν μπορούσαν ναχειρουργηθούν λόγων υψηλού κινδύνουαλλά πλέον έχει εξαπλωθεί η χρήση τουςκαι σε άλλες ομάδες ασθενών. Πρέπει νατονιστεί ότι η βαλβίδα που τοποθετείταιδιαδερμικά έχει άλλα χαρακτηριστικάκαι τα οφέλη της πιο εύκολης τοποθέτησηςπρέπει να ζυγιστούν σε σχέση με κάποιαμειονεκτήματα των διαδερμικών βαλβίδων(μεγαλύτερο κίνδυνο να χρειαστεί μόνιμοςβηματοδότης μετά την επέμβαση, αυξημένοςκίνδυνος παραβαλβιδικής διαφυγής,ανεπαρκή δεδομένα για διάρκεια ζωήςτης βαλβίδας).

Ηκάθε τεχνική τοποθέτησης έχει οφέληκαι κίνδυνους και η επιλογή μιας τεχνικήςπρέπει να γίνεται εξατομικευμένααναλόγως τα ανατομικά και κλινικάχαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς.

Ειδικές κατηγορίες ασθενώνΑσθενείς πουήδη λαμβάνουν αντιπηκτικά για άλλολόγο πιθανώς να προτιμήσουν μηχανικήβαλβίδα. Σε κάποιους ασθενείς όμως θατοποθετηθεί βιολογική βαλβίδα για ναμην χρειαστεί να αλλάξουν το είδος τουαντιπηκτικού (μόνο ένα συγκεκριμένοφάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιατις μηχανικές βαλβίδες). Ασθενείς πουέχουν αντένδειξη σε αντιπηκτικά είτελόγω αιματολογικής πάθησης είτε λόγωτου ότι έχουν τάση για αιμορραγία (έλκοςστομάχου και άλλες παθήσεις του πεπτικούσυστήματος) θα προτιμήσουν βιολογικήβαλβίδαΓυναίκες πουεπιθυμούν να μείνουν έγκυες πιθανώςνα προτιμήσουν βιολογική βαλβίδα. Ηχρήση αντιπηκτικών κατά τη διάρκειατης εγκυμοσύνης ενέχει κινδύνους γιατην μητέρα αλλά και για το έμβρυο. Σε επεμβάσειςδύο ή τριών βαλβίδων στον ίδιο ασθενήσυνήθως επιλέγεται το ίδιο είδοςβαλβίδας (μηχανική ή βιολογική) γιαόλες τις ανατομικές θέσειςΣυμπέρασμα

Οκάθε ασθενής με βαλβιδοπάθεια έχειπολλές επιλογές για το πώς θα φροντίσειτην υγεία της καρδιάς του. Σε ασθενείςμε ανεπάρκεια βαλβίδας η επιδιόρθωσητης βαλβίδας είναι η προτιμότερη λύσηγια την μιτροειδή και τριγλώχινα βαλβίδακαι για κάποιες περιπτώσεις και στηναορτική βαλβίδα. Στις αντικαταστάσειςβαλβίδων το είδος της βαλβίδας και ητεχνική τοποθέτησης που θα προσφέρουντην ταχύτερη ανάρρωση και τα καλύτεραμακροπρόθεσμα αποτελέσματα πρέπει ναείναι εξατομικευμένα για τον κάθεασθενή. Μια συζήτηση με τους ειδικούςτης ομάδας καρδιάς (καρδιοχειρουργοί,καρδιολόγοι, παθολόγοι, ακτινολόγοι)θα βοηθήσει να διαλευκανθεί η καλύτερηεπιλογή για τον κάθε ασθενή.

Γράφει ο
Γρηγόρης Παττακός
Διευθυντής Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής &
Αν. Διευθυντής, Τμήμα Διαδερμικών Βαλβίδων ΥΓΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr