Ξεμπλοκάρουν 32.000 επικουρικές συντάξεις

Η ψηφιοποίηση των αρχείων θα δώσει τέλος στις μεγάλες καθυστερήσεις που φτάνουν από ένα έως και τρία χρόνια.

Στην έκδοση των 32.000 ληξιπρόθεσμων επικουρικών συντάξεων επικεντρώνεται η διοίκηση του ΕΦΚΑ το επόμενο διάστημα, καθώς η αναμονή σε κάποιες περιπτώσεις κυμαίνεται από ένα έως και τρία χρόνια. Σύμφωνα με τον διοικητή του φορέα, Αλέξανδρο Βαρβέρη, σε περίπου έναν χρόνο θα δοθεί τέλος στις μεγάλες καθυστερήσεις της έκδοσης των επικουρικών συντάξεων με την ψηφιοποίηση του έγχαρτου αρχείου που επικρατεί ακόμη σε πολλά επικουρικά

ταμεία.

Συνολικά οι υποβληθείσες αιτήσεις είναι 41.000, με τις 32.000 εξ αυτών να είναι σε αναμονή πάνω από τρεις μήνες. Στο Δημόσιο οι εκκρεμείς επικουρικές είναι λιγότερες από 1.000, με το πρόβλημα να εξακολουθεί να υφίσταται στα πολύ μικρά ταμεία τα οποία δεν είναι πλήρως μηχανογραφημένα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, τον Ιανουάριο του 2024 οι αιτήσεις ήταν 104.000, εκ των οποίων οι 53.000 ήταν ληξιπρόθεσμες και στο τέλος της χρονιάς περιορίστηκαν στις 41.000, εκ των οποίων οι 32.000 να καθυστερούν πάνω από τρεις μήνες, αριθμός που μεταφράζεται σε ποσοστό μείωσης 60%.

Η έκδοση των επικουρικών χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη αφορά τις επικουρικές του Δημοσίου που εκδίδονται άμεσα σε ποσοστό άνω του 90%. Οι εκκρεμείς σήμερα επικουρικές στον δημόσιο τομέα είναι κάτω από 1.000. Η δεύτερη κατηγορία αφορά τις επικουρικές του τέως ΙΚΑ, οι οποίες εκδίδονται σε έναν με δύο μήνες από την έκδοση της κύριας σύνταξης.

Η τρίτη κατηγορία, που περιλαμβάνει χρόνο ασφάλισης από τα λεγόμενα συγχωνευθέντα ταμεία στον ΕΦΚΑ, αντιμετωπίζει όντως προβλήματα, με τα σημαντικότερα να εντοπίζονται στο ταμείο των ανεξάρτητα απασχολούμενων (ΕΤΑΑ) και ειδικότερα των μηχανικών, των βενζινοπωλών, των εμποροϋπαλλήλων και των εργατοϋπαλλήλων μετάλλου.

Σύμφωνα με τον Αλ. Βαρβέρη, σε αυτά τα ταμεία οι καρτέλες των ενσήμων βρίσκονται ακόμα σε χαρτοκιβώτια, με αποτέλεσμα η καταμέτρηση να καθυστερεί, όπως και οι διαβιβάσεις των συμμετοχών από ταμείο σε ταμείο όταν πρόκειται για διαδοχική ασφάλιση. Αυτή την περίοδο, οι αρμόδιοι υπάλληλοι εξετάζουν αιτήσεις συνταξιοδότησης που υπεβλήθησαν το 2023. Ωστόσο, έχει μεταφερθεί πρόσθετο προσωπικό στα εν λόγω ταμεία και ο χρόνος έκδοσης έχει επιταχυνθεί κατά 150% σε σχέση με το παρελθόν. Η περαιτέρω επιτάχυνση της έκδοσης θα επιτευχθεί μόνο με την ψηφιοποίηση των συγχωνευθέντων ταμείων, η οποία θα υλοποιηθεί μετά το καλοκαίρι.

Στην ταχύτερη έκδοση των επικουρικών συνέβαλε η εγκύκλιος που εξέδωσε ο ΕΦΚΑ για την καταβολή επικουρικής σύνταξης με 15 έτη ασφάλισης. Συγκεκριμένα, ακόμη και αν η αρχική αίτηση των δικαιούχων έχει απορριφθεί επειδή δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να πάρουν επικουρική σύνταξη με διαδοχική ασφάλιση, μπορούν να επανέλθουν υποβάλλοντας νέα αίτηση, αρκεί να έχουν τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης σε ομοειδή ή σε διαφορετικά ταμεία.

Οι προϋποθέσεις για την απονομή επικουρικής σύνταξης ενοποιήθηκαν με τον Νόμο 5078/2023. Ο ΕΦΚΑ διευκρινίζει ότι οι ασφαλισμένοι όλων των ταμείων δικαιούνται επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη εργασίας και έχουν δικαίωμα σύνταξης για την ίδια αιτία από τον κύριο φορέα. Στις περιπτώσεις που ο διανυθείς χρόνος επικουρικής ασφάλισης έχει πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε επικουρικά ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, η επικουρική θα εκδίδεται από τον φορέα, κλάδο ή λογαριασμό στον οποίο έχει υποβληθεί η αίτηση, αρκεί ο ασφαλισμένος να έχει στο σύνολο 15 έτη επικουρικής ασφάλισης.

Αν υπάρχει ασφάλιση σε επαγγελματικό ταμείο, ο χρόνος αυτός συνυπολογίζεται για να συμπληρωθεί η απαιτούμενη 15ετία και η σύνταξη εκδίδεται με διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης. Η επίσπευση αφορά όλες τις αιτήσεις για έκδοση επικουρικής σύνταξης που ήταν σε εκκρεμότητα έως τις 19/12/2023, καθώς και τις αιτήσεις που εκδόθηκαν μετά τον Νόμο 5078/2023, δηλαδή τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από 20/12/2023 και μετά.

Πλασματικά έτη

Παράλληλα, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, προωθεί ρύθμιση που θα δίνει τη δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών, όπως ισχύει και για την κύρια σύνταξη στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί τους επόμε- νους μήνες στη Βουλή.

Η διάταξη αυτή εκτιμάται ότι αφορά περίπου 25.000 αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες και θα τους δώσει τη δυνατότητα λήψης και επικουρικής σύνταξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διάταξη προβλέπεται ότι αν κάποιος ασφαλισμένος δεν είχε τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης, θα μπορεί να προχωρήσει στην εξαγορά πλασματικών ετών για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών με βάση της διατάξεις του Νόμου 5078/2023.

Σημειώνεται ότι η επικουρική ασφάλιση αφορά μισθωτούς εργαζομένους, με συνέπεια χιλιάδες συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες που στο παρελθόν είχαν και μισθωτή εργασία να μην μπορούν να λάβουν την επικουρική τους σύνταξη αν δεν έχουν συμπληρώσει σε μισθωτή εργασία τις ελάχιστες 4.500 ημέρες επικουρικής ασφάλισης ή δεν έχουν καταβάλει ορθά στον επικουρικό φορέα τις προβλεπόμενες εισφορές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο ασφαλισμένος να μην μπορεί να λάβει την επικουρική σύνταξη λόγω μη συμπλήρωσης των κατώτατων προϋποθέσεων.

Οι προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης και εξαγοράς πλασματικών ετών θα είναι αντίστοιχες με εκείνες που ισχύουν για τη λήψη κύριας σύνταξης:

Συμπλήρωση 3.600 ημερών πραγματικής ασφάλισης στον επικουρικό φορέα.Εξαγορά με κόστος 6% επί των τελευταίων αποδοχών του ασφαλισμένου και ελάχιστες αποδοχές στο ύψος του κατώτατου μισθού.

Ετσι, εξαγοράζοντας 900 ημέρες επικουρικής ασφάλισης (τρία έτη), ένας συνταξιούχος ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει και επικουρική σύνταξη. Το κατώτατο κόστος θα διαμορφωθεί στα 49,8 ευρώ τον μήνα και θα μπορεί να φτάσει στα 1.729,8 ευρώ. Η εξόφληση θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.

Η εξαγορά πλασματικών ετών στην επικουρική ασφάλιση συμφέρει τους ασφαλισμένους που έχουν καλές συντάξιμες αποδοχές με βάση τις εισφορές που είχαν πληρώσει στον επικουρικό φορέα. Και αυτό γιατί αν οι συντάξιμες αποδοχές είναι πολύ χαμηλές τότε δεν συμφέρει η εξαγορά, αφού η απόσβεση γίνεται σε βάθος χρόνου και η επικουρική σύνταξη είναι πολύ χαμηλή.

600