Συνέδριο «Ελλάδα 2025-2030»: Οι μεγάλες προκλήσεις για την δευτερογενή παραγωγή με όχημα την καινοτομία

Οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης, τεχνολογία και νέες πρακτικές, εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού και αυτοματοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας είναι μεταξύ των θεμάτων που βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης.

Οι προκλήσεις του αγροδιατροφικού τομέα από σήμερα έως και το 2030 συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου «Ελλάδα 2025-2030» που διοργανώνεται από τη Next is Now και τη Dome Consulting. Το διήμερο συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και του Πανεπιστημίου Πειραιά.

Το πάνελ που ήταν επικεντρωμένο στον πρωτογενή τομέα αλλά και στους κομβικούς τομείς που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξή του τα επόμενα χρόνια συντόνισε η δημοσιογράφος, Αμαλία Κάτζου.

Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Δρ. Κωνσταντίνος Ν. Μπαγινέτας επιχειρώντας να προτεραιοποιήσει το που θα πρέπει να επικεντρωθεί ο πρωτογενής τομέας τα επόμενα χρόνια έβαλε υψηλά στη λίστα την καινοτομία. «Οι νέες τεχνολογίες είναι η λύση για πάρα πολλά προβλήματα πολλών κλάδων της οικονομίας, όχι μόνο του πρωτογενούς τομέα. Μια βασική μεγάλη πρόκληση είναι, λοιπόν, η -όσο το δυνατόν- μεγαλύτερη ενσωμάτωση της καινοτομίας στην καθημερινότητα ενός παραγωγού». Μια ακόμη σημαντική πρόκληση σύμφωνα με τον κ. Μπαγινέτα είναι η ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού. Μάλιστα, ανέφερε ότι: «Για αυτό ακριβώς το λόγο ο νέος επίτροπος Γεωργίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο το έθεσε σαν την πρώτη προτεραιότητα. Μια δηλαδή Ευρωπαϊκή στρατηγική ανανέωσης των γενεών που θα περιλαμβάνει μια μεγάλη “παλέτα” κινήτρων για να προσελκύσουμε νέους ανθρώπους να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα». Στη τρίτη θέση των σημαντικότερων προκλήσεων, ο γενικός γραμματέας κατέταξε το ζήτημα της αντιμετώπισης των προκλήσεων στο παγκόσμιο εμπόριο. «Η Ευρωπαϊκή επιτροπή έχει συνάψει 47 συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών με 77 Τρίτες Χώρες. Αυτές οι συμφωνίες δημιουργούν το πλαίσιο για να γίνει το λεγόμενο, άνοιγμα σε νέες αγορές, το οποίο θεωρώ ότι είναι και μια από τις λύσεις του προβλήματος».

Την εκτίμησή του ο ΕΛΓΑ εισέρχεται σε τροχιά ψηφιοποίησης εξέφρασε ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, Ανδρέας Θ. Λυκουρέντζος. «Απέναντι στην όξυνση της κλιματικής κρίσης πρέπει να δημιουργούμε άμυνες με την αξιοποίηση της τεχνολογίας» δήλωσε χαρακτηριστικά. Ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ ανέφερε ότι η ψηφιακή μετάβαση αναμένεται να φέρει επανάσταση στην ταχύτητα και την ακρίβεια των διαδικασιών αποζημίωσης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «Εμείς θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε την ίδια διαδικασία και στο εκτιμητικό έργο». Παράλληλα, ο κ. Λυκουρέντζος ανέφερε ότι εξίσου σημαντική προτεραιότητα είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στα αγροτικά νοικοκυριά και πώς θα χρησιμοποιήσει η Ε.Ε. όλες τις προσφερόμενες δυνατότητες πρώτον για τον μετριασμό των επιπτώσεων και για τη στήριξη όταν τα νοικοκυριά έχουν ανάγκη και δοκιμάζονται. Μάλιστα, ο ίδιος θέλησε να ξεκαθαρίσει ότι τα χρήματα τα οποία δίδονται από τον ΕΛΓΑ για τις αποζημιώσεις είναι μόνο ελληνικά επισημαίνοντας ότι: «Στην πενταετία έχουμε πληρώσει περί τα 1,6 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις».

Μονόδρομος για την ανάπτυξη στον πρωτογενή τομέα είναι τα υγιή συνεργατικά σχήματα σύμφωνα με τον βουλευτή Π.Ε. Λάρισας ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Βασίλης Κόκκαλης. Ο ίδιος αναφερόμενος στο ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ πρότεινε στη κυβέρνηση μια λύση λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «Τα χρήματα αυτά είναι ευρωπαϊκά. Πολλοί κατηγορούμενοι, ήδη, επιστρέφουν χρήματα στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ωστόσο, η χώρα μας δεν έχει δικαίωμα να τα αξιοποιήσει. Προτείνω λοιπόν η κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με την Ε.Ε. ώστε να δημιουργηθεί ένα ταμείο, ώστε ότι δεν μπορεί να πληρώσει ο ΕΛΓΑ -ένα αντίστοιχο μέτρο 23-, να καλυφθεί από αυτά τα χρήματα που παρανόμως κάποιοι έλαβαν. Τουλάχιστον να πιάσουν τόπο τα χρήματα». Παράλληλα, ο ίδιος επεσήμανε ότι: «Σε μια εποχή όπου οι δραματικές αλλαγές στις διεθνείς αγορές, παράλληλα με την κλιματική κρίση, πιέζουν την αγροτική παραγωγή της χώρας μας, είναι επιβεβλημένη η στήριξη των υγιών συνεργατικών σχημάτων, των συνεταιρισμών, με χρηματοδοτικά εργαλεία τόσο από την Ε.Ε., της ΚΑΠ, όσο και από εθνικούς πόρους». Όπως, πρόσθεσε, δε, πρέπει να μας απασχολήσει γιατί δεν είχε ανταπόκριση φέτος το πρόγραμμα των νέων αγροτών.

Στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και της κλιματικής κρίσης στάθηκε ιδιαίτερα ο ομότιμος καθηγητής σχολής Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ναπολέων Μαραβέγιας. «Η γεωργία, ταυτόχρονα, και υφίσταται την κλιματική κρίση αλλά και παράγει προβλήματα στο περιβάλλον. Ειδικά σε χώρες πιο Βόρειες. Στον Νότο, τα αγροτικά συστήματα, ωστόσο, είναι εξαιρετικά εύθραυστα. Και αυτό επιβαρύνει τον προϋπολογισμό αυτών των χωρών κάθε χρόνο. Στην Ελλάδα, επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε 4 τύπους γεωργίας, τη νησιωτική, την περιαστική, την πεδινή και την ορεινή. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται μια διαφορετική πολιτική όχι για ένα είδος γεωργίας αλλά για 4. Πρόκειται για μια δύσκολη εξίσωση» επεσήμανε ο καθηγητής. Ο ίδιος αναφέρθηκε εκτενώς και στην καινοτομία στον πρωτογενή τομέα τονίζοντας ότι βασική προϋπόθεση είναι η εκπαίδευση και προσθέτοντας ότι: «δυστυχώς ακόμα βρισκόμαστε σχεδόν στις τελευταίες θέσεις στην Ε.Ε. σε αυτό το κομμάτι. Χωρίς οι αγρότες να έχουν γνώση δεν μπορούν να κάνουν απολύτως τίποτα. Για να υπάρξει αλλαγή κουλτούρας χρειάζεται εκπαίδευση».

Ο πρόεδρος ΣΕΒΕ-Συνδέσμου Εξαγωγέων, Συμεών Διαμαντίδης αναφέρθηκε, μέσω διαδικτυακής σύνδεσης με το συνέδριο, στο πώς μπορεί να διασυνδεθεί η αγροτική παραγωγή και η μεταποίηση. «Τα αυθεντικά ελληνικά προϊόντα είναι περιζήτητα στο εξωτερικό, ωστόσο όλα ξεκινούν από την παιδεία στη χώρα μας και την ενημέρωση των μαθητών για την ιστορία των ελληνικών προϊόντων και το που βρισκόμαστε σήμερα. Πρέπει να ξέρουν οι μαθητές ότι η Ελλάδα εξάγει περίπου 10 δισεκατομμύρια προϊόντα αγροδιατροφής αλλά παράλληλα εισάγουμε 10 δισεκατομμύρια πρώτες ύλες για αυτή την δευτερογενή παραγωγή» περιέγραψε ο κ. Διαμαντίδης.

Από την πλευρά των βιομηχανιών, ο ceo και αντιπρόεδρος της Μπαχαρικά ΗΛΙΟΣ, Γιώργος Καραθανάσης αναφέρθηκε στα προβλήματα που ταλανίζουν τον επιχειρηματικό κλάδο επισημαίνοντας ότι μπορεί η χρηματοδότηση να υπάρχει αλλά το μεγάλο αγκάθι είναι η γραφειοκρατία. «Άρα, απλοποίηση των διαδικασιών για να μπορούν να μπαίνουν στα ΕΣΠΑ οι εταιρείες και παράλληλα αυτοματοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας. Αυτά είναι τα βασικότερα ζητήματα στον χώρο μας» τόνισε ο κ. Καραθανάσης. Επιπλέον, ο κ. Καραθανάσης αναφέρθηκε στο αυξημένο κόστος παραγωγής, το οποίο όπως είπε για να μπορέσει να μειωθεί θα πρέπει να είναι σε θέση οι επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν νέες μεθόδους παραγωγής, διαθέτοντας, βέβαια, όπως είπε, τα απαραίτητα κεφάλαια. Ενώ για το θέμα της χρήσης της τεχνολογίας σε συνδυασμό με τον ανθρώπινο παράγοντα, ο ίδιος είπε ότι είναι μια σημαντική εξέλιξη τόσο τα συστήματα καινοτομίας, όσο και η χρήση «έξυπνων» εργαλείων, ωστόσο δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον άνθρωπο. «Πρώτα κοιτάμε να υπάρχει κατάρτιση στο εργατικό δυναμικό και μετά κοιτάμε τις τεχνολογίες. Η τεχνολογία δεν πρόκειται πότε να αντικαταστήσει τον άνθρωπο» ξεκαθάρισε ο κ. Καραθανάσης.

Από την πλευρά του, ο διευθυντής Επικοινωνίας και Εταιρικών Υποθέσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, Γιάννης Γεωργακέλλος τοποθέτησε τη χρήση της τεχνολογίας και της καινοτομίας ως την απάντηση για τη μείωση του κόστους παραγωγής. «Εμείς παράγουμε και πουλάμε μπύρα και στην ουσία είμαστε άρρηκτα συνδεμένοι με τον πρωτογενή τομέα τόσο λόγω του προϊόντος μας, όσο και της εταιρείας μας» δήλωσε. Ο κ. Γεωργακέλλος έκανε μια ιστορική αναδρομή για το πώς χειρίζεται η Αθηναϊκή Ζυθοποιία τόσο το κομμάτι της συνεργασίας, όσο και τον τομέα της τεχνολογίας. «Εδώ και 17 χρόνια έχουμε ένα πρόγραμμα συμβολαιακής γεωργίας κριθαριού που “τρέχουμε” με 2.000 παραγωγούς, οι οποίοι είναι σταθεροί συνεργάτες. Δεν εισάγουμε, δε, κριθάρι, από το 2014. Εμείς δηλαδή αυτό το μοντέλο που συζητάμε σήμερα στο πάνελ το έχουμε κάνει πράξη. Συνεργαζόμαστε, επίσης, με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο εδώ και 11 χρόνια και έχουμε αναπτύξει πειραματικούς αγρούς που βελτιώνουν την ποιότητα των σπόρων και την παραγωγικότητα» περιέγραψε ο ίδιος. Επιπλέον, ο ίδιος αναφέρθηκε στη χρήση της τεχνολογίας και στο συνδυασμό της με τον ανθρώπινο παράγοντα. «Η εκπαίδευση των αγροτών για εμάς είναι καίριας σημασίας, αλλά πάντα πρέπει να γίνεται υπό το πρίσμα του να δείξεις και να αποδείξεις στον παραγωγό τι έχει να κερδίσει από αυτό. Εμείς αυτό προσπαθούμε να κάνουμε», και πρόσθεσε: «Η μεγαλύτερη επένδυση πρέπει να γίνεται στους ανθρώπους γιατί όλη η αλυσίδα παράγει αξία. Το κέρδος δεν είναι σημαντικό από μόνο του αλλά το κέρδος είναι απαραίτητο για όλη την αλυσίδα».

Δείτε τις εργασίες της πρώτης ημέρας του συνεδρίου:

Πλατινένιος χορηγός Metlen. Χρυσοί χορηγοί ΑΚΤΟΡ, ALPHA BANK, Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων, THEONGroup, ΕΥΔΑΠ, AVAX. Ασημένιοι χορηγοί ΙΟΝ, Olympios, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, NETCompany. Χορηγοί: Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, ΑΔΜΗΕ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Skaramangas Shipyard, Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία Α.Ε., EREN Hellas, ΑΝΤΙPOLLUTION, MEGATUGS, ΤΜΕΔΕ, ΗΛΙΟΣ, HELLENIQ ENERGY.