Ουκρανικό: Οι θέσεις Μόσχας-Κιέβου, η «διακοσμητική αντιπροσωπεία» και «ο πρόεδρος κλόουν»

Ρώσοι και Ουκρανοί αναμένεται να συναντηθούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη για τις πρώτες διμερείς τους συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου από την άνοιξη του 2022, όταν οι πρώτες συνομιλίες μετά την έναρξη της εισβολής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία δεν είχαν καταλήξει σε αποτέλεσμα.

Ακολουθούν οι επίσημες θέσεις των δύο πλευρών πριν από την πολυαναμενόμενη αυτή συνάντηση, οι λεπτομέρειες της οποίας δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί.

Οι θέσεις της Ρωσίας

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί από την έναρξη της εισβολής μαξιμαλιστικές αξιώσεις. Επαναλαμβάνει

ότι η διαδικασία διευθέτησης θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, πρωτίστως τη βούληση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή που επεκτείνεται στα σύνορά της.

Η Ρωσία διεκδικεί εξάλλου τέσσερις περιφέρειες στη νότια και την ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) και την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014.

Στα τέλη Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών της, ο Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι «η διεθνής αναγνώριση» του ότι ανήκουν στη Μόσχα αυτά τα εδάφη είναι «επιτακτικής σημασίας» για μια διευθέτηση της σύγκρουσης.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε πληθώρα αιτιολογιών για την εισβολή το 2022 στην Ουκρανία, κυρίως την «προστασία» των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας και την «αποναζιστικοποίηση» μιας χώρας που κατηγορεί ότι βρίσκεται υπό την επιρροή των εχθρικών προς τη Ρωσία δυτικών δυνάμεων.

Η Μόσχα ζητεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες.

Στα τέλη Μαρτίου, ο Πούτιν ανέφερε επίσης την ιδέα μιας «μεταβατικής κυβέρνησης» για την Ουκρανία, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιλογή που θα συνεπάγετο την αποχώρηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επιχειρηματολογώντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024, μολονότι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία καθίστατο αδύνατη εξαιτίας του πολέμου. Θεωρεί επίσης ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, που έφερε φιλοευρωπαϊκές αρχές στην εξουσία του Κιέβου το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του τότε φιλορώσου προέδρου.

Οι θέσεις της Ουκρανίας

Στην Ουκρανία, το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι άκρως διχαστικό, καθώς ο πληθυσμός έχει κάνει από το 2014 τεράστιες ανθρώπινες θυσίες και υποστεί σημαντικές υλικές καταστροφές για να διατηρήσει τα σύνορα της χώρας όπως αυτά ορίστηκαν όταν διαλύθηκε η ΕΣΣΔ το 1991.

Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αξιώνει ξεκάθαρα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της.

Μεταξύ αυτών των ζητημάτων, βρίσκεται το ακανθώδες θέμα της Κριμαίας, ο Ζελένσκι υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα παραχωρήσει αυτήν την ουκρανική χερσόνησο με τον στην πλειονότητά του ρωσόφωνο πληθυσμό που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ανήκει στην επικράτειά της.

Γενικότερα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητεί από τους συμμάχους του να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία που θα αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας.

Υπό αυτό το πρίσμα, το Κίεβο θέτει ως βασικό αίτημα την ένταξή του στο NATO, πιθανότητα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα και αποκλείει επίσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Ως εναλλακτική η Ουκρανία έθιξε με Ευρωπαίους τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη χώρα, με την υποστήριξη του NATO, στην περίπτωση ειρήνευσης. Πιθανότητα που επίσης απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα.

Για να ξεκινήσει μια διπλωματική διαδικασία διευθέτησης της σύγκρουσης, το Κίεβο ζητεί εδώ και εβδομάδες, όπως και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μια «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από συνομιλίες.

Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του, από κοινού με τους Αμερικανούς, έθεσαν το περασμένο σαββατοκύριακο τελεσίγραφο στη Ρωσία: να αποδεχθεί την κατάπαυση αυτή του πυρός ή να υποστεί «μαζικές» κυρώσεις σε αντίποινα.

Ο Πούτιν έχει μέχρι στιγμής απωθήσει τα αιτήματα του Κιέβου και των συμμάχων του για εκεχειρία, κρίνοντας ότι αυτό θα επέτρεπε στις ουκρανικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο μέτωπο, να επανεξοπλιστούν χάρη στους δυτικούς.

Ωστόσο ύστερα από αυτήν την πίεση, ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε τη διεξαγωγή σήμερα στην Κωνσταντινούπολη άμεσων συνομιλιών ανάμεσα στους Ρώσους και τους Ουκρανούς για τον τερματισμό του πολέμου. Αυτές είναι οι πρώτες που γίνονται από την άνοιξη του 2022, όταν πρώτες συνομιλίες που είχαν γίνει στη Λευκορωσία και την Τουρκία είχαν αποτύχει να κάνουν τα όπλα να σιγήσουν.

Передусім хочу подякувати Президенту Реджепу Таїпу Ердогану за організацію можливості прямих перемовин – саме такі були сигнали. Українська сторона підтвердила їх, і сьогодні – саме тут, у столиці, в Анкарі.

Делегація України представлена на найвищому рівні. Міністерство… pic.twitter.com/S0gvjuJYar

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) May 15, 2025

Η «διακοσμητική αντιπροσωπεία» και «ο πρόεδρος κλόουν»

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι «κάθε φορά που η Ουκρανία παραβιάζει μία συμφωνία, το έδαφος της συρρικνώνεται», την ώρα που το Κρεμλίνο δήλωνε άγνοια για το αν τελικά η ουκρανική αντιπροσωπεία θα καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

«Oι αλλαγές στην πρώτη γραμμή όπου η Ρωσία προελαύνει, θα συμπεριληφθούν σε όποια ειρηνευτική συμφωνία», τόνισε η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα και προειδοποίησε: «Το κατά πόσο η Ουκρανική πλευρά είναι έτοιμη για διαπραγματεύσεις, αυτό θα φανεί, στην Κωνσταντινούπολη».

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε στο μεταξύ τον Ζελένσκι «αξιολύπητο», επειδή απαίτησε να έρθει ο Πούτιν αυτοπροσώπως».

Από την πλευρά του ο Ζελένσκι χαρακτήρισε ως «διακοσμητική» την αντιπροσωπεία της Ρωσίας και αμφισβήτησε την «ικανότητα λήψης αποφάσεων» για να πάρει σκληρή απάντηση από την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, η οποία χαρακτήρισε σήμερα «κλόουν» και «αποτυχημένο» τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τις επικρίσεις του για τη ρωσική αντιπροσωπεία που έχει σταλεί στην Τουρκία.

«Ποιος χρησιμοποίησε τη λέξη ‘διακοσμητική’; Ένας κλόουν; Ένας αποτυχημένος; Ένα άτομο χωρίς καμία εκπαίδευση», σχολίασε η Ζαχάροβα κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας ενημέρωσης των δημοσιογράφων, λίγο μετά τις δηλώσεις Ζελένσκι.

Τραμπ: «Τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί αν δεν συναντηθώ με τον Πούτιν»«Tίποτα δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι να υπάρξει συνάντηση με τον Βλάντιμιρ Πούτιν» είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, την ώρα που στην Κωνσταντινούπολη, οι απευθείας ρωσο-ουκρανικές συνομιλίες φέρεται να βρίσκονται στον αέρα.

«Δεν είμαι απογοητευμένος από τίποτα, αλλά τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι να συναντηθούμε με τον Πούτιν. Και προφανώς δεν πρόκειται να πάει στην Κωνσταντινούπολη. Είχε σκοπό να το κάνει, αλλά εφόσον δεν θα πάω ούτε εγώ γιατί να το κάνει;», σχολίασε χαρακτηριστικά και συνέχισε: «Δεν πίστευα ότι ήταν δυνατό να μεταβεί ο Πούτιν αν δεν είμαι εγώ εκεί».

«Θα πρέπει να βρούμε λύση επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Air Force One καθώς προσγειωνόταν στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, προερχόμενος από τη Ντόχα του Κατάρ.

Την ώρα που η απουσία του Βλάντιμιρ Πούτιν περιορίζει τις προσδοκίες, έστω και για εκεχειρία 30 ημερών, στην οποία προσβλέπει ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ντόναλντ Τραμπ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μεταβεί την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη «αν κριθεί σκόπιμο».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, τόνισε ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο βρίσκεται ήδη στην Τουρκία και ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, σχεδιάζει επίσης να βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη την Παρασκευή.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ