«Rising Lion»: Η επιχείρηση του Ισραήλ κατά του Ιράν – Τα τρία σημεία-κλειδιά της επίθεσης

Η ισραηλινή επιχείρηση «Rising Lion» κατά του Ιράν που ξεκίνησε τα ξημερώματα της Παρασκευής, συνιστά μία από τις πιο ευρείας κλίμακας και αιφνιδιαστικές στρατιωτικές ενέργειες των τελευταίων δεκαετιών στη Μέση Ανατολή.

Αφού έχουν παρέλθει δύο 24ωρα από την έναρξη της εντυπωσιακής από κάθε άποψη επιχείρησης, ο αναλυτής διεθνών υποθέσεων, Μπρετ ΜακΓκερκ, ο οποίος είχε υπηρετήσει σε ανώτερες θέσεις εθνικής ασφάλειας υπό προηγούμενους Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς προέδρους επιχειρεί μια πρώτη αποτίμηση του σχεδιασμού του εγχειρήματος στο CNN

και αναδεικνύει τρία σημεία – κλειδιά της επίθεσης, καθώς τα γεγονότα συνεχίζουν να εξελίσσονται.

Αρχικά, η ίδια η μυστική επιχείρηση πλήρους φάσματος αποτέλεσε ένα σύνολο στρατιωτικών ενεργειών άνευ προηγουμένου σε κλίμακα, εύρος και αποτελεσματικότητα. Ως έκκληση προς τον ιρανικό λαό, το Ισραήλ την ονόμασε «Rising Lion», αναφερόμενο στο εθνικό σύμβολο του Ιράν (ένα λιοντάρι και έναν ήλιο) πριν από την ισλαμική επανάσταση του 1979.

Μέχρι αυτή τη στιγμή, το αποτέλεσμα είναι ένας γρήγορος αποκεφαλισμός της στρατιωτικής διοίκησης του Ιράν: του ανώτατου διοικητή του στρατού, του ανώτατου διοικητή των πυραυλικών συστημάτων και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, του επικεφαλής της εξωτερικής υποστήριξης του Ιράν από πληρεξούσιους σε όλη τη Μέση Ανατολή και πολλών άλλων για τους οποίους ίσως δεν έχουμε μάθει ακόμη.

Ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε την Τεχεράνη ότι οι επιθέσεις θα συνεχιστούν μέχρι το Ιράν να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να δείξει ότι είναι έτοιμο να εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα.

Αυτό θέτει τους ηγέτες του Ιράν σε μια ιδιαίτερα δύσκολη θέση, που φοβούμενοι για τη ζωή τους, θα πρέπει παράλληλα να επιδεικνύουν εμπιστοσύνη στην ισχύ της δικής τους κατεστραμμένης χώρας και να εξετάζουν επιλογές αντίδρασης κατά του Ισραήλ.

Πλήρης ισραηλινή υπεροχή στον αέρα και τις μυστικές υπηρεσίες

Την ίδια ώρα, το Ισραήλ έχει επιβληθεί πλήρως επί του Ιράν στη συλλογή ζωτικών πληροφοριών και επιδεικνύει τεράστια αεροπορική υπεροχή, θέτοντας το Ιράν σε ένα αμείλικτο δίλημμα: Εξαλείφοντας σχεδόν ολόκληρη μια δομή στρατιωτικής διοίκησης μέσα σε λίγες ώρες, το Ισραήλ αποδεικνύει ότι διαθέτει πλήρη διείσδυση σε ζωτικές πληροφορίες του Ιράν, περιορίζοντας περαιτέρω την ικανότητα του να οργανώσει μια συνεκτική και συντονισμένη απάντηση. Επίσης, τον Οκτώβριο του περασμένου έτους το Ισραήλ είχε καταστρέψει μεγάλο μέρος των στρατηγικών συστημάτων αεράμυνας του Ιράν, ενώ τώρα επανήλθε καταστρέφοντας τα υπόλοιπα και μπορεί να πετάει όπου θέλει πάνω από το Ιράν με επανδρωμένα και μη αεροσκάφη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ιρανοί αξιωματούχοι που σήμερα θα είχαν αλλεπάλληλες συσκέψεις για να συντονίσουν την στρατιωτική απάντηση του ισλαμικού καθεστώτος είναι όλοι νεκροί. Το Ιράν ασφαλώς εξακολουθεί να έχει επιλογές – πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, φιλικές μαχητικές οργανώσεις – και αναμφίβολα θα επιδιώξει να συνεχίσει την αντίδρασή του, όμως σίγουρα βρίσκεται σε δίλημμα λόγω της κλίμακας και της αποτελεσματικότητας της επίθεσης του Ισραήλ.

Γιατί τώρα;

Τέλος, είναι η χρονική συγκυρία. Ο Μπρετ ΜακΓκερκ θεωρεί ότι το Ιράν έκανε ένα μοιραίο στρατηγικό λάθος μετά τις επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και στη συνέχεια, απερίσκεπτα, διπλασίασε τις πυρηνικές του δραστηριότητες.

Η εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 άλλαξε για πάντα τη στρατηγική εξίσωση στη Μέση Ανατολή – αλλά όχι όπως την είχε σχεδιάσει η υποστηριζόμενη από την Τεχεράνη Χαμάς, η οποία ήλπιζε ότι το τρομοκρατικό χτύπημα θα αποδυνάμωνε τόσο πολύ το Ισραήλ που η ύπαρξη του θα μπορούσε να τεθεί υπό αμφισβήτηση.

Αμέσως μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, το Ιράν επέλεξε μοιραία να συμμετάσχει εμμέσως στις επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Υποστήριξε τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο για να ανοίξει ένα βόρειο μέτωπο εναντίον του Ισραήλ και παρείχε πυρομαχικά σε φιλοσιιτικές οργανώσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή – από το Ιράκ μέχρι τη Συρία και την Υεμένη – για να επιτεθούν στο Ισραήλ από πολλές κατευθύνσεις και ταυτόχρονα.

Το Ιράν εξαπέλυσε επίσης δύο μαζικές άμεσες ομοβροντίες πυραύλων και drones εναντίον του Ισραήλ τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. Και οι δύο επιθέσεις αποκρούστηκαν σε μεγάλο βαθμό από το Ισραήλ και έναν συνασπισμό στρατιωτικών δυνάμεων με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παράλληλα, την περασμένη εβδομάδα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας διαπίστωσε ότι το Ιράν έχει αποτύχει «κατάφωρα» να τηρήσει τις δεσμεύσεις που αποδεικνύουν ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα στερείται στρατιωτικής διάστασης. Στη συνέχεια, στη Βιέννη, 19 χώρες διαπίστωσαν ότι το Ιράν παραβίαζε τις δεσμεύσεις του βάσει της συνθήκης μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων — κάτι που δεν έχει συμβεί εδώ και 20 χρόνια. Μόνο η Ρωσία, η Κίνα και η Μπουρκίνα Φάσο υποστήριξαν το Ιράν σε αυτήν την ψηφοφορία στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΟΑΕ.

Το Ιράν απάντησε με μια ακόμη κλιμάκωση, ανακοινώνοντας ότι θα εγκαταστήσει νέες προηγμένες φυγοκεντρικές μηχανές σε μια εγκατάσταση βαθιά θαμμένη στο έδαφος που ονομάζεται Fordow και ανακοινώνοντας μια νέα υπόγεια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου.

Αυτή ήταν σαφώς η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για το Ισραήλ. Το Ισραήλ αισθάνθηκε ότι δεν μπορεί να παρακολουθεί χωρίς αντίδραση έναν αντίπαλο στο κατώφλι της δυνατότητας απόκτησης πυρηνικών όπλων.

Η κρίση δεν έχει τελειώσει, φυσικά. Οι επιθέσεις του Ισραήλ συνεχίζονται, όπως και οι επιθέσεις του Ιράν. Ο ταχύτερος τρόπος για να εκτονωθεί οριστικά η κατάσταση σύμφωνα με τον Μπρετ ΜακΓκερκ είναι να εγκαταλείψει το Ιράν τις πυρηνικές του φιλοδοξίες και η Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους και να παραδώσει τον έλεγχο της Γάζας, που όμως προς το παρόν απορρίπτεται ασυζητητί από την Τεχεράνη και τη Χαμάς, αναδεικνύοντας ανάγλυφα τη δύσκολη εξίσωση που καλείται να επιλύσει στη Μέση Ανατολή σήμερα ο διεθνής παράγοντας.