Δημιουργεί η ΕΚΤ τράπεζες-ζόμπι;

Σε μπούμερανγκ ενδέχεται να μετατραπεί το περιβόητο πρόγραμμα ρευστότητας προς τις τράπεζες από την ΕΚΤ, γνωστό ως LTRO, πυροδοτώντας μια αναζωπύρωση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη.

«Φάρμακο»  θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα φθηνών δανείων τριετούς διάρκειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα

προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ευρωζώνης,  με στόχο να σωθεί η περιοχή και οι χρηματαγορές από την κατάρρευση. Ωστόσο, όπως κάθε φάρμακο, έχει παρενέργειες.

Το πρόγραμμα της ΕΚΤ προκάλεσε ένα μεγάλο ράλι στις παγκόσμιες μετοχές και οδήγησε στη μείωση του κόστους δανεισμού σε Ιταλία και Ισπανία, χώρες οι οποίες θα καθορίσουν στην πορεία αν θα έρθουν καλύτερες μέρες για την ευρύτερη ζώνη του ευρώ.

Το πρόγραμμα ύψους 1 τρισ, και πλέον, το οποίο ολοκληρώθηκε σε δύο στάδια,  τον Δεκέμβριο και τον Φεβρουάριο και αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη κίνηση νομισματικής πολιτικής από το νέο πρόεδρο, Mario Draghi, κατάφερε να περιορίσει τους φόβους για άμεση κατάρρευση  κάποιας ευρωπαϊκής τράπεζας ή ακόμα και του ίδιου του ευρώ, σημειώνουν οι Financial Times.

Η σκοτεινή πλευρά του LTRO

Τα πράγματα όμως  δεν είναι τόσο ρόδινα όσο φαίνονται. Το LTRO έχει και τη σκοτεινή του πλευρά. Η ανησυχία ότι με το να σώσει τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις τη δεδομένη χρονική στιγμή, απλώς καταδεικνύει την επόμενη επιδείνωση της κρίσης, αυξάνεται διαρκώς.

Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να διαταράξει την ηρεμία των αγορών παγκοσμίως και να προκαλέσει μια νέα εσωτερική διερεύνηση στους κόλπους της ευρωζώνης σχετικά με το περιεχόμενο του εγχειρήματος για κοινό νόμισμα στην περιοχή.

“Είναι δεδομένο ότι οι αγορές εντυπωσιάστηκαν από το LTRO”,  ωστόσο το πρόγραμμα δεν λύνει ουσιαστικά κανένα πρόβλημα, αντιθέτως κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι ουσιαστικά επιδεινώνει την κατάσταση», σχολιάζει ο  George Magnus, επικεφαλής σύμβουλος της UBS. Παράλληλα επισημαίνει ότι η στάση κάποιων ευρωπαίων ηγετών απέναντι στην κρίση είναι «μυωπική».

Γιατί ανησυχούν οι αναλυτές

Πολλά είναι τα σημεία που προκαλούν ανησυχία στους αναλυτές σχετικά με το πρόγραμμα, αναφέρουν οι FT.

Ωστόσο μία από τις κυριότερες ανησυχίες είναι ότι τα φθηνά κεφάλαια που παρείχε η ΕΚΤ, οδήγησαν τις τράπεζες σε άλλη μια πιστωτική κραιπάλη, ανάλογη με αυτήν που είχε ως αποτέλεσμα την μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008. Μόνο που αυτή τη φορά πρόκειται για χρέος των ίδιων τους των κυβερνήσεων.

Μπορεί οι αγορές ομολόγων να οδήγησαν σε μείωση των αποδόσεων για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, ωστόσο πλέον η μοίρα των τραπεζών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτήν των κυβερνήσεών τους.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των αναλυτών της  UBS, οι ιταλικές τράπεζες έχουν λάβει συνολικά 260 δισ. κι όχι μόνο από το πρόγραμμα LTRO. Οι ισπανικές τράπεζες έχουν λάβει 250 δισ., πολλά περισσότερα από τις γαλλικές, οι οποίες έχουν λάβει μόλις 150 δισ.

Κι ενώ οι τράπεζες χρησιμοποίησαν τα χρήματα αυτά για σκοπούς όπως η αναχρηματοδότηση των χρεών τους, παράλλη