Χάνεται η μάχη με τη φυματίωση

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) προειδοποιεί ότι το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μολυνθεί με τον βάκιλο της φυματίωσης και η νόσος μπορεί μελλοντικά να είναι μη θεραπεύσιμη, εάν οι κυβερνήσεις δεν λάβουν μέτρα.

Οι «πληγές»

Η έλλειψη χρηματοδότησης για προγράμματα δημόσιας υγείας, η πώληση ανακριβών τεστ αίματος, καθώς και η κακή χρήση φαρμάκων, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, αποτελούν μεγάλα εμπόδια στη μάχη ενάντια στην ασθένεια και οδηγούν σε ανθεκτικότητα στις θεραπείες.

Άκρως ανθεκτικά στελέχη

φυματίωσης εντοπίζονται αυτή τη στιγμή σε 70 χώρες του κόσμου, ενώ γιατροί στην Ινδία ανέφεραν τις περιπτώσεις τεσσάρων ασθενών, κατά τη φετινή χρονιά, που δεν έδειξαν απόκριση σε καμία θεραπεία. Άλλοι γιατροί στο Ιράν και την Ιταλία εντόπισαν, επίσης, ασθενείς που είναι ανθεκτικοί σε όλες τις υπάρχουσες θεραπείες. Σύμφωνα με τον Μάριο Ραβιλιόνε, επικεφαλής της καμπάνιας του ΠΟΥ, με τίτλο «STOP TB» («Σταματήστε τη φυματίωση») «αυτό που βλέπουμε σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η εμφάνιση στελεχών του βακίλου της φυματίωσης, τα οποία είναι ανθεκτικά απέναντι στις περισσότερες διαθέσιμες θεραπείες».

Η φυματίωση σκοτώνει, παγκοσμίως, περισσότερα άτομα από κάθε άλλη μεταδοτική νόσο με εξαίρεση το AIDS. Το 95% των θανάτων καταγράφεται σε χώρες, όπως η Ινδία, η Κίνα, η Νότια Αφρική και η Ινδονησία. Σε παγκόσμια κλίμακα, δύο δισεκατομμύρια άτομα είναι φορείς του βακίλου της φυματίωσης, ενώ 8,8 εκατομμύρια προσβλήθηκαν με φυματίωση, μόνο μέσα στο έτος 2010. Συγχρόνως η φυματίωση είναι ο μεγαλύτερος «δολοφόνος» των ατόμων με HIV. Συγκεκριμένα, ευθύνεται για το ένα τέταρτο των θανάτων, εξαιτίας του AIDS.

Εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών

Πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι τα ποσοστά θανάτων, εξαιτίας φυματίωσης, έχουν πέσει σημαντικά – συγκεκριμένα, κατά 40% μεταξύ του 1990 και του 2000 – μετά από μια παγκόσμια καμπάνια που έλαβε χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο και η οποία είχε ιδιαίτερη επιτυχία στην Κίνα. Ωστόσο, η εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών του βακίλου δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην προσπάθεια του ΠΟΥ να εκριζώσει τη νόσο ως το 2050.

Οι ειδικοί σημειώνουν ότι η ανθεκτικότητα στις θεραπείες «θεριεύει», εξαιτίας του ότι οι γιατροί δεν συνταγογραφούν τον σωστό συνδυασμό φαρμάκων και σε ικανή ποσότητα, ενώ, παράλληλα, οι ασθενείς σε αρκετές περιπτώσεις διακόπτουν τη θεραπεία τους. Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στον ιδιωτικό τομέα, όπως τονίζει ο Δρ. Ραβιλιόνε: οι γιατροί, αντί να συνταγογραφούν τη θεραπευτική αγωγή που συστήνει ο ΠΟΥ και η οποία περιλαμβάνει τέσσερα φάρμακα που λαμβάνονται για έξι μήνες, συνταγογραφούν, είτε πολλά φάρμακα, «γεγονός που αποτελεί χάσιμο χρήματος, ενώ αυξάνει και τον κίνδυνο τοξικότητας», είτε λίγα φάρμακα, γεγονός που αυξάνει την ανθεκτικότητα: «Όταν κάποιος έχει προσβληθεί από τον βάκιλο της φυματίωσης, έχει δισεκατομμύρια βακτήρια στον οργανισμό του και υπάρχει η περίπτωση ένα στα 10 εκατομμύρια ή ένα στα 100 εκατομμύρια να εμφανίζει φυσική ανθεκτικότητα στη θεραπεία. Εάν εκθέσουμε αυτόν το