Κυρά των θαλασσών

Από την άκρη του καιρού και πίσω απ'τους χειμώνες, άκουγα σφύριζε η μπουρού κι εβγαίναν οι γοργόνες (Οδυσσέας Ελύτης)

Βαθιά στα ανεξερεύνητα νερά κάποιου ωκεανού, εκεί που καράβι με ανθρώπινο πλήρωμα δύσκολα φτάνει το μόνο ακούγεται είναι το ήρεμο ψιθύρισμα των κυμάτων που ανταποκρίνονται «στου Ζέφυρου το χάδι»1. Και τότε ξαφνικά στην επιφάνεια αναδύεται εκείνη. Είναι πανέμορφη, με σπαστά κατάμαυρα μαλλιά, πύρινα μάτια και αγαλματένια γυμνά στήθη. Απ' τα χείλη της βγαίνει μια παράξενη θαυμάσια μελωδία που αν

και χωρίς λόγια, μιλά για τις χαρές της ζωής, την ομορφιά της ύπαρξης και τη γλύκα του έρωτα. Είναι τόση η μαγεία αυτού του τραγουδιού που θέλοντας και μη νιώθεις πως πρέπει να ακολουθήσεις αυτή τη θηλυκή αρτιότητα, στη χρυσαφένια άμμο, στον κατάμαυρο βυθό ακόμα και στο θάνατο. Όμως την ώρα που βουτά ενώ δυο υπέροχα μακριά πόδια θα έπρεπε να φανούν λουσμένα στο φωτεινό άσπρο του αφρού, στη θέση τους εμφανίζεται μια απόκοσμη ουρά ψαριού γεμάτη φολίδες και πρασινωπά λέπια. Κρατά το χέρι σου με απίστευτη υπεράνθρωπη δύναμη η οποία κάνει κάθε προσπάθεια διαφυγής γελοία και μάταιη. Δεν έπρεπε να παρασυρθείς από το τραγούδι...

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Η εικόνα μιας πανέμορφης γυναίκας που αντί για πόδια έχει ουρά σαφώς και δεν είναι πρόσφατη. Αντίθετα μοιάζει να αναδύεται κατευθείαν από τα βάθη της προέλευσης του ανθρώπου. Στα 1000 π.Χ. η Ασσυριακή παράδοση κάνει λόγο για την θεά Αταργάτις η οποία αγάπησε έναν θνητό αλλά ακούσια τον σκότωσε. Τότε για να εξιλεωθεί αποφάσισε να πέσει σε μια λίμνη παίρνοντας παντοτινά τη μορφή ψαριού. Όμως η υπέρτατη ομορφιά της ήταν αδύνατον να κρυφτεί κι έτσι έκτοτε βρίσκεται στους βυθούς των λιμνών, γυναίκα κατά το ήμισυ, θρηνώντας για την χαμένη της αγάπη. Πέρα από το συγκεκριμένο θρύλο παραμύθια για γοργόνες παρουσιάζονται σε διάφορες χώρες ανά την υφήλιο από την Κίνα μέχρι τη Βραζιλία. Σε κέλτικους και γαλατικούς μύθους η Μελούζιν είναι ένα μια θηλυκή νύμφη, η οποία παντρεύεται κάποιο θνητό πρίγκιπα με τη συμφωνία να μη μπαίνει στο δωμάτιό της κάποιες συγκεκριμένες μέρες. Όταν αυτός παραβαίνει τη συμφωνία και αντικρίζει τη πραγματική της φύση( μισή γυναίκα- μισή φίδι) εκείνη φεύγει μακριά και ποτέ κανείς δεν την ξαναβλέπει. Αντίστοιχα στη γερμανική φιλολογία γίνεται λόγος για τη Λορελέι (ομότιτλο τραγούδι των Σκόρπιονς) μια μυθική οντότητα με παρόμοιο παρουσιαστικό που παρουσιάζεται στα νερά του Ρήνου και με το τραγούδι της οδηγεί στο θάνατο τους περαστικούς ναυτικούς.

Γενικά πάντως οι γοργόνες άλλοτε παρουσιάζονται φιλικές προς τους ταξιδιώτες, άλλοτε επικίνδυνες, ενώ κάποτε ο άνθρωπος τις κυνηγά για να αιχμαλωτίσει τα δάκρυά τους τα οποία φέρονται να έχουν υπερφυσικές ιδιότητες.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Στην πλουσιότατη ελληνική μυθολογία οι γοργόνες έχουν αναμφίβολα ξεχωριστή θέση.

Η Θέτις, κόρη του Νηρέα, ήταν μια θαλασσινή θεότητα που βγήκε ένα βράδυ στη στεριά για να σμίξει με τον θνητό Πηλέα και από αυτή τη