Ο θάνατος του εμποράκου

Πόσο επίκαιρό είναι για την Ελλάδα του σήμερα ένα θεατρικό έργο που γράφτηκε εξήντα -και βάλε- χρόνια πριν. Ανετα θα μπορούσε κάποιος να σκεφθεί πως ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Αρθουρ Μίλερ είχε μαντικές ιδιότητες για τη χώρα μας. Το έργο αυτό θυμίζει απόλυτα την κατάσταση που βιώνουμε.

Ο Μίλερ εμπνεύστηκε από έναν εμποράκο, που πουλούσε γυναικεία ρούχα στη Νέα Υόρκη. Στη μεγάλη οικονομική ύφεση του 1929, ο άνθρωπος αυτός καταστράφηκε οικονομικά. Από τότε δεν είχε το κουράγιο να κοιτάξει τον γιο του στα μάτια. Ντρεπόταν που δεν μπορούσε να καλύψει οικονομικά και τις πιο βασικές του ανάγκες. Κι έτσι, πικραμένος, πέθανε. Εζησε την τελευταία ημέρα της ζωής του, ντροπιασμένος, χωρίς δουλειά, χωρίς όνειρα.
Ο Μίλερ με αυτό το έργο θέλησε να μεταφέρει στο σανίδι το αμερικάνικο όνειρο μέσα από τα βιώματα μια μικροαστικής οικογένειας, που οικονομικά, πριν τη κρίση, ήταν μια χαρά. Ενα όνειρο που δικαίωνε τη σκληρή δουλειά με χρήμα. Ενα όνειρο σύμφωνα με το οποίο η απόλυτη επιτυχία τότε ήταν δύο παιδιά, ένα σπίτι στα προάστια με ασφάλεια και γκαράζ με δύο αυτοκίνητα. Ολα γκρεμίστηκαν το 1929 στην οικονομική ύφεση.

Συγκρίνοντας το αμερικάνικο όνειρο με το ελληνικό που γεννήθηκε με όλες τις αηδιαστικές προεκτάσεις της τότε πρωτοεμφανιζόμενης νομενκλατούρας, τη δεκαετία του ’80 επί ΠΑΣΟΚ, θα λέγαμε ότι το δεύτερο κορυφώθηκε τη δεκαετία του 2000 με την είσοδό μας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, πάλι επί ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα, ο θάνατος του εμποράκου είναι το πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός, με όλους μας, και κυρίως τους «εμποράκους» (και της αγοράς αυτοκινήτου), να βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού. Και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι δεν διαφαίνεται κάτι αισιόδοξο για το μέλλον. Και όλο και περισσότεροι «εμποράκοι» -και οι εργαζόμενοι τους- ντρέπονται να κοιτάξουν τα παιδιά τους στα μάτια. Και αυτό, τριάντα χρόνια μετά τη γέννηση του ελληνικού ονείρου. Κι αυτό επί ΠΑΣΟΚ...