Who burned down İzmir? / Ποιός έκαψε τη Σμύρνη;

90 χρόνια μετά το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου (1919-1922) κάποια ερωτήματα αιωρούνται ακόμα, ενώ ο αγνωστικισμός αποτελεί την κυρίαρχη στάση της ελλαδικής ιστοριογραφίας. Ένα απ΄αυτά τα ερωτήματα σχετίζεται με την καταστροφή της Σμύρνης το Σεπτέμβρη του 1922, τη σφαγή και τη βίαιη εκδίωξη του χριστιανικού πληθυσμού όλης της ιωνικής παραλίας.

Μετά την “ειρηνική” αποχώρηση του ελληνικού στρατού (χωρίς καμιά αντίσταση ή άμυνα στη Σμύρνη, ούτε καν στην χερσόνησο της Ερυθραίας – πλην των αγριοτήτων κατά του άμαχου μουσουλμανικού πληθυσμού), οι Τούρκοι εθνικιστές του Μουσταφά

Κεμάλ πασά, παρέδωσαν τη Σμύρνη και όλη την ιωνική παραλία στον φανατικό Νεότουρκο Νουρεντίν πασά με προαποφασισμένο στόχο τον εξαναγκασμό σε αναχώρηση του χριστιανικού πληθυσμού. Συμβολικά κορυφαίο σημείο της διαδικασίας εθνοκάθαρσης που είχε αποφασιστεί από τους Νεότουρκους τον Οκτώβριο του 1911, υπήρξε η σφαγή του χριστιανικού πληθυσμού της Σμύρνης και η πυρπόληση της πόλης από τον Νουρεντίν πασά, τον κεμαλικό κυβερνήτη της.

Συμμετοχή στη μεγάλη αυτή ανθρωποθυσία στο βωμό ενός ακραίου εθνικισμού, είχαν και οι κυβερνήσεις των Αθηνών που διαχειρίστηκαν τη Μικρασιατική πρόκληση από το Νοέμβρη του 1920 έως και τον Αύγουστο του 1922. Η κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη-Γούναρη, απ΄τον Ιούλιο του 1922 είχε απαγορεύσει στους Μικρασιάτες να εξοπλιστούν και να δημιουργήσουν δικό τους στρατό, τη στιγμή που είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία στα τουρκικά εθνικιστικά στρατεύματα -μόλις έβρισκε την ευκαιρία. Παράλληλα, αποφάσισε νομοθετικά (νόμος 2870/20-7-1922) να απαγορεύσει στους απειλούμενους πληθυσμούς (Έλληνες, Αρμένιους, Ασσυροχαλδαίους) να εγκαταλείψουν την υπό παράδοση περιοχή και δεν επέτρεψε την έξοδο των προγραμμένων πληθυσμών κατά την εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό στις αρχές του Σεπτέμβρη του 1922.

Είναι αποκαλυπτική η παρακάτω μαρτυρία του Rıfkı, συνεργάτη του Μουσταφά Κεμάλ, που φέρνει στο φως ο Τούρκος δημοσιογράφος στην εφημ. Today’s Zaman, όπως και ημαρτυρία της Miss Mills που παρατίθεται στο τέλος. Συγκλονιστική επίσης, για το τι επακολούθησε στην υπόλοιπη Ιωνία κατά του άμαχου πληθυσμού, είναι η μαρτυρία της Αγγελικής Ματθαίου από την Φώκαια (FOCA) την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ: http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=17/09/2011&id=310439
……..

ORHAN KEMAL CENGİZ, “Who burned down İzmir?”, εφημ. Today’s Zaman, 19 Mαϊου 2010

“…..As a small supplement to this, I would like to point out an article written by Emre Aköz, a valuable writer in the Turkish press, in the Sabah daily’s April 8, 2010, edition. In the article below, Aköz tracks the real story behind the “Great fire of İzmir.” I am hopeful that these efforts will go beyond the limits of newspaper columns and evolve into writing an honest common history:

“Confessions of a Kemalist: Why were we burning down İzmir?

One of the books that best explains Atatürk is without a doubt ‘Çankaya’ by Falih Rıfkı Atay, who is a trueborn Kemalist.