Iσχύς και Συμφέρον: Οικονομία και Ασφάλεια μέσα από την ΑΟΖ

 Του Βασίλη Π. Κικίλια*Για το Διεθνές Δίκαιο ο ορισμός του Κράτους διέρχεται μέσα από μια οργανωμένη πολιτική οντότητα που κατέχει συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, αντιπροσωπεύει ένα μόνιμο πληθυσμό και ασκεί εξουσία*, όντας αναγνωρισμένο υποκείμενο, από τι υπόλοιπα μέλη της Διεθνούς Κοινότητας.Για τις Διεθνείς Σχέσεις, τα πράγματα είναι πιο απλά (όχι όμως απλοϊκά).  Κράτος σημαίνει Ισχύς και Συμφέρον.Ας μη ξεχνάμε πως “Κράτος” στα αρχαία είναι η δύναμη. Η δύναμη να επιβάλεις την Ισχύ σου, για να ικανοποιήσεις τα συμφέροντά σου.Έχει λοιπόν η Ελλάδα συμφέρον να εφαρμόσει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη; Αν ναι, έχει την απαιτούμενη Ισχύ να το πράξει;Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι** μία νέα ζώνη θαλάσσιας δικαιοδοσίας και δικαιωμάτων των παράκτιων κρατών, με τεράστιο εύρος που περιλαμβάνει τα ύδατα, το βυθό και το υπέδαφος της περιοχής της, και αρχίζει μετά το τέλος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Εντός της οποίας το παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα σε θέματα που έχουν σχέση με την εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πηγών ζώντων ή μη των υδάτων, του βυθού και του υπεδάφους της θάλασσας.  Παράλληλα, η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας αναφέρει ρητά*** ( ότι όλα τα νησιά διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα ενός νησιού καθορίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζονται και για τις ηπειρωτικές περιοχές.Ο νέος αυτός θεσμός αποτελεί τη σημαντικότερη και επαναστατικότερη καινοτομία του νέου δικαίου της θάλασσας.Για την ιστορία στη σχετική ψηφοφορία που έγινε στις 30 Απριλίου 1982 στη Νέα Υόρκη για τη νέα Σύμβαση, 130 κράτη ψήφισαν υπέρ, τέσσερα κατά και 17 τήρησαν αποχή. Μέχρι το τέλος του 2008 επικύρωσαν τη Σύμβαση 157 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κύπρος (12 Δεκεμβρίου 1988) και η Ελλάδα (21 Ιουλίου 1995). Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τουρκία και η Βενεζουέλα αρνήθηκαν να υπογράψουν τη Σύμβαση λόγω της ΑΟΖ, επειδή και τα δύο αυτά κράτη έχουν μπροστά τους νησιά που δεν τους ανήκουν και έτσι εκ των πραγμάτων έχουν περιορισμένη ΑΟΖ.Η Ελλάδα, πάνω από δυο δεκαετίες τώρα, αγνοεί εντελώς αυτή τη δυνατότητα και επιμένει να αυτοπαγιδεύετε στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, που λύνεται με ένα πολύ απλό τρόπο: Η ΑΟΖ, ως κατοχυρωμένο νομικό δικαίωμα ενός κράτους, υπερκαλύπτει το δικαίωμα εκμετάλλευσης της υφαλοκρηπίδας. Σε κάθε περίπτωση ως τώρα  οι χώρες που έχουν δημιουργήσει αυτή τη ζώνη αγγίζουν τις 150.Η Τουρκία, αν και δεν υπέγραψε αλλά και ούτε επικύρωσε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, υιοθέτησε περί το τέλος του 1986 μια ιδιότυπη ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα και ήρθε σε συμφωνία με την τότε Σοβιετική Ένωση για τις επικαλυπτόμενες περιοχές, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της “μέσης γραμμής.” Αργότερα άρχισε συνομιλίες με την Βουλγαρία και την Ρουμανία για το ίδιο θέμα και ήρθε σε παρόμοια συμφωνία που είχε συνάψει με τους Σοβιετικούς. Έχει με λίγα λόγια αποδεχτεί τον κανόνα.Από την άλλη είναι σαφές πως η Τουρκία είναι ενοχλημένη με την δημιουργία από τη Κύπρο και την Αίγυπτο της ΑΟΖ και επιπλέον τρέμει στην