Βίζα χωρίς εκπτώσεις

Χειρόφρενο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη διαδικασία
Η Διάσκεψη των Προέδρων πάγωσε το θέμα, μέχρι την εκπλήρωση και των 72 υποχρεώσεων από την Άγκυρα

Η Διάσκεψη των Προέδρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε να παγώσει τη διαδικασία που αφορά στη λήψη απόφασης σχετικά με την κατάργηση βίζας σε Τούρκους πολίτες που θέλουν να εισέλθουν στην ΕΕ. Την επιβεβαίωση τής εν λόγω απόφασης ανακοίνωσε με τον πλέον επίσημο τρόπο, χθες στο Στρασβούργο, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς,

μετά από συνάντηση που είχε με τον Τούρκο Υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Βολκάν Μποζκίρ.

Η απόφαση και τουρκική λογική
Σύμφωνα με την απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων, η εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που προνοεί ότι για την κατάργηση της βίζας θα πρέπει να εκπληρωθούν 72 κριτήρια τα οποία έχουν τεθεί από την ΕΕ, ουδόλως θα τεθεί ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ούτε και ενώπιον της Ολομέλειας για ψηφοφορία, όπως ήταν προγραμματισμένη για τις 25 Μαΐου.

Όπως διευκρίνισε ο κ. Σουλτς, η διαδικασία θα ενεργοποιηθεί εφόσον η Τουρκία εκπληρώσει και τα 72 κριτήρια, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται η αλλαγή του περί τρομοκρατίας νόμου της Τουρκίας. Τόσο ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν όσο και άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι διευκρινίζουν συνεχώς ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση για αλλαγή του τρομοκρατικού νόμου, διότι αποτελεί ζήτημα άρρηκτα συνδεδεμένο με την ασφάλεια της χώρας τους και με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Επιπτώσεις και μηνύματα
Ως προς την απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων, θα ήταν δυνατόν να επισημανθούν τα εξής: Πρώτον: Στην παρούσα φάση ενδεχομένως να υποβοηθείται η Τουρκία. Διότι, εάν εκινούντο οι διαδικασίες και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσιζε αρνητικά επί της εισήγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η υπόθεση για την κατάργηση της βίζας θα ενταφιαζόταν. Και αυτό θα συνέβαινε αφού, όπως είναι γνωστό, η διαδικασία για την κατάργηση της βίζας ανήκει στο θεσμικό πλαίσιο της συναπόφασης μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Μια τέτοια αρνητική θεσμικά απόφαση και εξέλιξη θα έκανε ακόμη χειρότερες τις σχέσεις Τουρκίας και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα. Με το πάγωμα τις διαδικασίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς να υπάρχει αρνητική τελεσίδικη απόφαση, δίδεται η ευκαιρία στην Άγκυρα να εκπληρώσει και τις 72 υποχρεώσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο φορτώνει στην Τουρκία την οποιαδήποτε ευθύνη για τη μη λήψη θετικής απόφασης.

Δεύτερον: Εφόσον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παγώνει τη διαδικασία σχετικά με τη λήψη απόφασης για ακύρωση της τουρκικής βίζας στους δικούς του κόλπους, ταυτοχρόνως διευκολύνει και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Διότι, εφόσον μέχρι τις 25 Μαΐου δεν θα υπάρχει ούτε θετική ούτε αρνητική απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί της εισήγησης της Επιτροπής, τότε δεν θα υπάρχει από θεσμικής άποψης ζήτημα για συζήτηση ενώπιον του Συμβουλίου των Υπουργών Εσωτερικών, που είναι προγραμματισμένο για τις 9 Ιουνίου. Διότι, η οποιαδήποτε απόφαση επί του θέματος για την ακύρωσης της βίζας σε Τούρκους πολίτες θα πρέπει να ληφθεί στο πλαίσιο συναπόφασης μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα σαφές μήνυμα προς την Τουρκία, ότι η Ε.Ε. δεν επιδέχεται εκπτώσεις και ότι η Τουρκία θα πρέπει να θέσει στο περιθώριο τις απειλές και τους εκβιασμούς τους, και να προβεί σε δεύτερες σκέψεις.

Αθήνα και γερμανική φόρμουλα
Από την άλλη, όμως, εάν μέχρι την 1η Ιουλίου η Ε.Ε. δεν προχωρήσει στην κατάργηση της βίζας σε Τούρκους πολίτες, η Άγκυρα απειλεί να παγώσει τη συμφωνία για το προσφυγικό, οπότε το κόστος θα πέσει στους ώμους της Ελλάδας. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Γερμανία μελετά και είναι έτοιμη να προωθήσει εναλλακτική φόρμουλα με τροποποίηση των υφιστάμενων κανονισμών, κατά τρόπον ώστε οι πρόσφυγες αντί να επιστρέφουν από την Ελλάδα στην Τουρκία και από εκεί να προωθούνται σε κράτος μέλος της Ε.Ε. επί της αρχής της αναλογικότητας, θα είναι δυνατή η επιτάχυνση της διαδικασίας και η μεταφορά τους απευθείας από την Ελλάδα, χωρίς να παρεμβάλλεται η Άγκυρα. Ταυτοχρόνως, εκεί και όπου υπάρχει δυνατότητα, πρόσφυγες ή παράνομοι μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα, αντί να επιστρέφουν στην Τουρκία και να ξεκινά μια νέα διαδικασία επαναπατρισμού τους, να επαναπατρίζονται απευθείας στις χώρες τους από την Ελλάδα.

Η φόρμουλα προνοεί επίσης νέα οικονομική στήριξη προς την Αθήνα. Γίνονται, πάντως, σκέψεις ότι τα ποσά αυτά θα αφαιρεθούν από εκείνα που θα ελάμβανε η Τουρκία, εφόσον δεχόταν ανάλογο αριθμό προσφύγων από την Ελλάδα. Η γερμανική φόρμουλα θεωρείται ως μια κίνηση αποτροπής τουρκικών εκβιασμών και στήριξης των Αθηνών στο πλαίσιο της αλληλεγγύης.