Το φαινόμενο Joker διχάζει Αριστερά - Δεξιά - Οι πολιτικές αναγνώσεις

H ταινία-φαινόμενο «Joker» που έσπασε κάθε εισπρακτικό ρεκόρ στο αμερικάνικο box office βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης σε ολόκληρο σχεδόν τον δυτικό κόσμο. Είναι αδύνατο να παρακολουθήσει κάποιος την συγκεκριμένη ταινία  χωρίς να εμπλακεί στις διάφορες πολιτικές και-κοινωνικές  αντιπαραθέσεις  και συζητήσεις. Είναι τελικά ο  Joker είναι απλά ένας αντι-ήρωας, αν και περίπλοκος, ή συμβολίζει κάτι παραπάνω;

H ιδεολογική σύγχυση που προκάλεσε η ταινία έγινε ευδιάκριτη και στην  πολιτική σκηνή της Ελλάδας

Ο κ. Τσίπρας διέκρινε την ταινία για την «την ψυχική νόσο και το μπούλινγκ απέναντι στους ασθενείς και ταυτόχρονα τη συστημική ταξική αδικία. Την αδικία που γεννά το ταξικό μίσος και κάποια στιγμή την εξέγερση των από κάτω», όπως είπε.

«Τη δολοφονία χαρακτήρων, ανάμεσα σε άλλα, καταδικάζει η ταινία. Την είδε και πάλι δεν κατάλαβε ο Α.Τσίπρας» απάντησε ο κ. Χρυσοχοΐδης

Πάντως ο ίδιος ο σκηνοθέτης του Τζόκερ, Τοντ Φίλιπς, έχει κατηγορηθεί  εκ των προτέρων για οποιαδήποτε  φαινόμενα βίας μπορεί να προκύψουν εξαιτίας της  ταινίας σε περίμετρο 500 μέτρων από τις διάφορες κινηματογραφικές αίθουσες που προβάλλεται.

Η κριτική που ασκείται στην ταινία έρχεται μάλιστα από δυο κατευθύνσεις. Οι κριτικοί αριστερής απόχρωσης  φαίνεται να επιτίθενται σε αυτήν για λόγους που φαίνεται να χάνουν το ουσιώδες νόημα της ταινίας και κάποιοι στα δεξιά φαίνονται ενθουσιασμένοι απλώς και μόνο επειδή τόσοι πολλοί στα αριστερά την  καταδικάζουν.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με τους αριστερούς κριτικούς κινηματογράφου ο πρωταγωνιστής της ταινίας, ο καταθλιπτικός Άρθρουρ Φλέκ, (Χόακιν Φοίνιξ), ξεκινά πολύ καλά στην ταινία, η οποία «φωτίζει και ωραιοποιεί τον Άρθρουόφους.  . . ένα  ερείπιο, αλλά υποτίθεται ότι πρέπει να σκεφτούμε ότι είναι σπουδαίος» (Time).

 Ο Τζόκερ είναι "μια προσπάθεια να ανυψωθεί η εκδίκηση του nerdy  στο επίπεδο του μύθου. Αυτό είναι τρομακτικό "(Slate) .

Είναι   «επικίνδυνο . . . ένα εγχειρίδιο εκπαίδευσης. . . θα μπορούσε να είναι η επικύρωση για βίαιους αιτούντες δόξα» (Vox).

Το περιοδικό  Jacobin συνδέει τον Τζόκερ  με τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, ο οποίος έγινε πρόεδρος το 1981, το έτος που λαμβάνει χώρα το Joker.  «Στην απεικόνιση ενός εκτελεστή του οποίου η ευχάριστη πράξη καλύπτει τη βαθιά δυσαρέσκεια και τη βία, η ταινία του Φίλιπς μας θυμίζει ότι πολύ πριν από τον Τραμπ ήταν ο Ρόναλντ Ρήγκαν που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τηλεόραση ξεκινώντας ένα μαζικό, αντιδραστικό κοινωνικό κίνημα.»   Αξίζει να σημειωθεί πως  εκείνο το έτος το 1981 έγινε απόπειρα δολοφονίας του Ρήγκαν  από ένα μοναχικό άνθρωπο που εμπνεύστηκε από την ταινία taxi Diver, στην οποία οι κριτικοί του κινηματογράφου  βλέπουν πολλές ομοιότητες με το Joker.

Στο The New Yorker, ο Άντονι Λέιν  αποκαλεί τον Joker ως απλό «προϊόν» που αναγκάζει να ανακατευθύνει τη συζήτηση "με την πώληση των εισιτηρίων για να ταιριάζει". Κριτική ασκείται και για το τραγούδι  "Rock and Roll, Part 2" του Gary Glitter που ακούγεται αφού  το 1999 ο τραγουδιστής καταδικάστηκε το 1999 για παιδική πορνογραφία και επτά χρόνια για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων" η επιλογή είναι επομένως «κατασκευασμένη για να προσβάλει», αναφέρει

Σε κρητική της στον Guardian, η  Christina Newland  εκφράζει αμηχανία με τις περιγραφές της ταινίας ως "δεξιάς". «Με σοβαρές περικοπές στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που επηρεάζουν τη σταθερότητα του Άρθουρ  , μαζί με την εστίαση του Φίλιπς στις δυσοίωνες επιπτώσεις της διαδεδομένης ιδιοκτησίας όπλων φαίνεται περίεργο ότι η ταινία χαιρετίζεται ως εξ ολοκλήρου δεξιά».

Το Νational Review αναφέρει πως δεν έχει νόημα να υποστηρίζουμε ότι ο Joker είναι δεξιός. «Ο ίδιος οδηγεί μια επανάσταση  των  μη προνομιούχων έναντι στους κατέχοντες του 1%, διοχετεύοντας την  νοοτροπία ‘’φάτε τους πλουσίους’ του Bane και της Catwoman στο The Dark Knight Rises. Εάν είναι ο ήρωας, και τον επικροτούμε, τότε πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι να δούμε το προλεταριάτο του κλόουν να ανεβαίνει. Αυτό δεν είναι δεξιό ή συντηρητικό, αυτό Ιακωβινισμός . Στο βαθμό που ο Joker είναι δεξιός, είναι επειδή η ιδιότητά του είναι ένας αδύναμος άνθρωπος που κάνει τρομερά πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης των τύπων της Wall Street, και πρέπει να είμαστε αηδιασμένοι».

Μέχρι και οι Warner Bros αισθάνθηκαν  υποχρεωμένοι να διατυπώσουν την ακόλουθη δήλωση: «Δεν είναι η πρόθεση της ταινίας, των κινηματογραφιστών ή του στούντιο να εμφανίσουν αυτόν τον χαρακτήρα ως ήρωα». «Ο Άρθρουρ Φλεκ είναι ένα φρικιό  ηττημένος και ένας ψυχάκιας. Σκοπεύει να παγώσει τον μυελό σου, δεν σε εμπνέει να τον ακολουθήσεις. Κανένας που έχει σώας τα φρένα  δεν βλέπει αυτόν τον νοσούντα χαρακτήρα και σκέφτεται ότι αποτελεί  «ρόλο πρότυπο». Ούτε η ταινία  δείχνει να έχει «εμπαθεια» προς τον Joker», σημειώνεται στους New York Times.

Σε μια άλλη ανάλυση  αναφέρεται πως η Αριστερά φαίνεται  να ανησυχεί από το «Joker», επειδή πιστεύει ότι υπάρχουν στρατοί των Alt-right incels εκεί έτοιμοι να χτυπήσουν, περιμένοντας μια ταινία για να τους πει ότι είναι εντάξει. Ενώ είναι κατανοητό ότι οι άνθρωποι που ανησυχούν για μαζικούς δημόσιους πυροβολισμούς αυτές τις μέρες, οι ψυχοπαθείς δολοφόνοι εξ ορισμού δεν σκέφτονται με γραμμικούς, λογικούς τρόπους. Όπως το έθεσε ο Φοίνιξ σε μια συνέντευξη με την IGN, «Αν έχετε κάποιον που έχει αυτό το επίπεδο συναισθηματικής διαταραχής, μπορεί να βρει καύσιμα (αφορμή) οπουδήποτε».