Τι προκαλεί τις αναταράξεις του αέρα - Πόσο τις επιδεινώνει η κλιματική κρίση

Ο θάνατος ενός Βρετανού επιβάτη και οι τραυματισμοί άλλων σε επιβατική πτήση της Singapore Airlines από το Λονδίνο υπογράμμισε τους πιθανούς κινδύνους αναταράξεων. Τι προκαλεί όμως τις αναταράξεις, πόσο κίνδυνο ενέχει – και κατά πόσο η κλιματική κρίση τις επιδεινώνει;

Ακολουθεί σχετικό ρεπορτάζ του Guardian

Πόσο σπάνια είναι να υπάρξουν θύματα;

Στις διεθνείς τακτικές πτήσεις, οι θάνατοι που προκαλούνται άμεσα από αναταράξεις είναι απίστευτα σπάνιοι. Οι πιλότοι είναι συνήθως σε θέση να προειδοποιούν εκ των προτέρων

για τους περισσότερους τύπους αναταράξεων και να διασφαλίζουν ότι όλοι οι επιβαίνοντες είναι δεμένοι.

Διαβάστε επίσης: Η απολογία της Singapore Airlines και οι αποζημιώσεις που ζητούν οι επιβάτες

Σε μικρότερα ιδιωτικά αεροπλάνα ή επαγγελματικά τζετ, οι σοβαροί τραυματισμοί ή οι θάνατοι ήταν πιο συχνοί, με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ να καταγράφει περισσότερους από 100 τραυματισμούς και δεκάδες θανάτους σε λίγο περισσότερο από μια δεκαετία σε εσωτερικές πτήσεις, αν και οι θάνατοι έχουν σημειωθεί ως επί το πλείστον όταν αναταράξεις προκάλεσαν τη συντριβή των αεροπλάνων.

Σε μεγαλύτερα αεροπλάνα, οι αναταράξεις ενέχουν τον κίνδυνο να τραυματιστούν στο κεφάλι ή να τραυματίσουν άτομα που θα μπορούσαν να πεταχτούν γύρω από την καμπίνα, εάν δεν δεθούν μέσα, ή να χτυπηθούν από ιπτάμενα αντικείμενα - κυρίως κατά τη διάρκεια μιας υπηρεσίας τρόλεϊ. Το πλήρωμα διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο και έχει τον μεγαλύτερο αριθμό τραυματισμών.

Τι είναι οι αναταράξεις και πώς μπορούν τα αεροπλάνα να τις αποφύγουν;

Σε γενικές γραμμές, προκαλείται από τη συνάντηση του αέρα σε διαφορετικές θερμοκρασίες, πίεση ή ταχύτητα, όπου συγκρούονται διαφορετικά μοτίβα ανέμου - κάτι σαν σκάφη που συναντούν ξαφνικά ταραγμένα νερά.

Ενώ ορισμένες καιρικές και γεωγραφικές συνθήκες, όπως καταιγίδες, οροσειρές και η εμφάνιση ορισμένων νεφών, μπορούν να σηματοδοτήσουν αναταράξεις μπροστά, υπάρχουν επίσης «αναταράξεις στον καθαρό αέρα», που μπορεί να αιφνιδιάσει τους πιλότους αεροπλάνων και να συμβεί χωρίς προειδοποίηση.

Ο Stuart Fox, διευθυντής πτήσεων και τεχνικών επιχειρήσεων στον παγκόσμιο αεροπορικό οργανισμό Iata, λέει ότι οι προβλέψεις που δείχνουν τα εισερχόμενα καιρικά μέτωπα ή τη ροή αέρα πάνω από τα βουνά θα μπορούσαν να καταδείξουν μεγαλύτερη πιθανότητα αναταράξεων σε καθαρό αέρα. «Αλλά δεν μπορείς να το δεις», λέει. «Η ισχύς και η κατεύθυνση της ροής του αέρα μπορούν να αλλάξουν γρήγορα και οι προβλέψεις μπορούν μόνο να υποδείξουν την πιθανότητα». Τέτοια  κενά αέρος μπορούν να παρεκκλίνουν τα αεροπλάνα από την πορεία τους, να χάσουν υψόμετρο γρήγορα ή να παρασυρθούν βίαια.

Διαβάστε επίσης: Από ανακοπή ο νεκρός στην πτήση της Singapore -7 επιβάτες σε κρίσιμη κατάσταση

Οι πιλότοι μπορούν πλέον να καθοδηγούνται από αναφορές από προπορευόμενα αεροσκάφη.

Όμως, ενώ περιοχές όπως ο Κόλπος της Βεγγάλης είναι γνωστές για αναταράξεις, οι επιλογές των πιλότων μπορεί να είναι περιορισμένες, λέει ο Μάρκο Τσαν, πρώην εμπορικός πιλότος και λέκτορας αεροπορίας στο Buckinghamshire New University. Λέει ότι το περιστατικό της Singapore Airlines έλαβε χώρα «εντός της διατροπικής ζώνης σύγκλισης, όπου οι καταιγίδες είναι διαβόητες. Οι καταιγίδες εμφανίζονται ευδιάκριτα στην οθόνη πλοήγησης των πιλότων – αλλά μπορεί να μην είναι δυνατό κάποιος να παρακάμψει πλήρως το σύμπλεγμα καταιγίδων καθώς μπορούν να εκτείνονται πάνω από 50 ναυτικά μίλια».

Η κλιματική κρίση την επιδεινώνει;

Ναι, σύμφωνα με τουλάχιστον μία μελέτη. Οι επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ δήλωσαν ότι η έρευνά τους έδειξε ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης οδηγούν σε σημαντικές αυξήσεις των αναταράξεων στις υπερατλαντικές πτήσεις.

Τα περιστατικά έντονων αναταράξεων αυξήθηκαν κατά 55% μεταξύ 1979 και 2020, βρήκαν, λόγω των αλλαγών στην ταχύτητα του ανέμου σε μεγάλα υψόμετρα.

Η επιστημονική κοινότητα πιστεύει ότι η αεροπορική βιομηχανία χρειάζεται να επενδύσει σε καλύτερα συστήματα για την πρόβλεψη και τον εντοπισμό αναταράξεων.

Πόσο πρέπει να ανησυχούν οι επιβάτες;

Τα επεισόδια αναταράξεων είναι σίγουρα ανησυχητικά – αλλά οι κίνδυνοι σοβαρού τραυματισμού των επιβατών ήταν απομακρυσμένοι στα μεγάλα εμπορικά αεροσκάφη, μέχρι το τραγικό συμβάν στην πτήση SQ321 της Singapore Airlines την Τρίτη. Το τελευταίο επιβεβαιωμένο θύμα που προκλήθηκε από αναταράξεις που γνώριζε ο Ιάτα σε προγραμματισμένη πτήση ήταν το 1997, σε πτήση της United Airlines από το Τόκιο στη Χονολουλού.