Ταξίδι στον κόσμο των γραμμάτων και των βιβλίων

Σε διαφορετικούς ρυθμούς κινήθηκε φέτος η Γιορτή των Τριών Ιεραρχών, η Γιορτή των Γραμμάτων, όπως καθιερώθηκε να επονομάζεται λόγω της μορφωτικής ευρυμάθειας με την οποία ήταν προικισμένοι πνευματικά οι τρεις αυτοί σπουδαίοι άνθρωποι, γιορτή την οποία τιμούμε κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου. Δυστυχώς η πανδημία του νέου κορωνοϊού που ταλαιπωρεί σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου, πέραν του ενός έτους, μη αφήνοντας καμιά ανθρώπινη δραστηριότητα ανεπηρέαστη, δεν επέτρεψε ούτε την πραγματοποίηση της γιορτής υπό κανονικές συνθήκες, τόσο  για τη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση, όσο και για την Ανώτερη και

Ανώτατη Εκπαίδευση. Παρόλα αυτά όμως, με αφορμή τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν, κυρίως σε θέματα κοινωνικής αποστασιοποίησης, επικοινωνήσαμε με το Κέντρο Πληροφόρησης – Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου», εξασφαλίζοντας μια χρήσιμη συζήτηση με την Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης, κα Έλενα Διομήδη-Παρπούνα, στο πλαίσιο του εναλλακτικού τρόπου λειτουργίας που εφαρμόζεται με επιτυχία, ώστε να υπάρχει συνεχής πρόσβαση στη γνώση και στην πληροφορία.

Η κατ’ εξοχήν γιορτή της παιδείας, της πνευματικής καλλιέργειας τυχαίνει να συμπίπτει με  τα τρίτα γενέθλια του Κέντρου Πληροφόρησης - Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου». Πώς συνεορτάζονται, δεδομένων και των υφιστάμενων υγειονομικών συνθηκών που βιώνουμε;

Ο εορτασμός των Γραμμάτων τη φετινή χρονιά ήταν πολύ διαφορετικός για όλο τον ελληνισμό. Η συμβολική, αλλά και σημαντική αυτή γιορτή δεν τιμήθηκε με τον τρόπο που έχουμε συνηθίσει, λόγω της τρέχουσας κρίσης της πανδημίας του Covid-19, που μαστίζει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Αυτό αναπόφευκτα επηρέασε και τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, η οποία υπό συνθήκες περιορισμού στη διακίνηση και συνάθροιση, δεν κατόρθωσε δυστυχώς να πραγματοποιήσει τις εκδηλώσεις που είχε υπόψη. Αισιοδοξούμε όμως, την επόμενη χρονιά να τιμήσουμε τη Γιορτή των Γραμμάτων, όπως αρμόζει.

Από την έναρξη όμως της πανδημίας κι εντεύθεν, η Βιβλιοθήκη παρέμεινε συνεχώς στη διάθεση των φοιτητών, πώς το κατάφερε;

Η προστασία της υγείας μας, όπως και της υγείας των συνανθρώπων μας αποτελεί αδιαμφισβήτητα προτεραιότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου τηρεί πιστά όλα τα υγειονομικά μέτρα αποτροπής της διασποράς του ιού με βάση τα εξαγγελθέντα διατάγματα, χωρίς ωστόσο να στερεί από τα μέλη της τις βασικές της υπηρεσίες. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, την πληρότητα της ψηφιακής/ηλεκτρονικής της συλλογής, τον επαγγελματισμό του προσωπικού της, καθώς επίσης και της κτηριακής/τεχνολογικής της υποδομής, κατάφερε να συνεχίσει την παροχή αυτών των υπηρεσιών, πάντα με ελεγχόμενο αριθμό χρηστών στους άνετους χώρους της. Αυτές οι δυνατότητες, σε συνδυασμό με τη σχετικά καλή επιδημιολογική εικόνα της Κύπρου, συνέβαλαν στο να παραμείνει ανοικτή η Βιβλιοθήκη κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (με εξαίρεση φυσικά την περίοδο πλήρους απαγόρευσης της διακίνησης), γεγονός που την έχει διαφοροποιήσει από πολλές άλλες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες στην Κύπρο και το εξωτερικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου συνεχίζει να εξυπηρετεί τα μέλη της ανελλιπώς, τόσο διαδικτυακά όσο και με δανεισμό υλικού κατόπιν αιτήματος, μέχρι να επιτραπεί και πάλιν η φυσική πρόσβαση στις συλλογές και τα αναγνωστήριά της. 

Με αφορμή την πρόσφατη Γιορτή των Γραμμάτων, κι αφού τα γράμματα υπάρχουν παντού στα συγγράμματα, μήπως έχετε κατά νου, κάποια συνταγή για την επιλογή ενός καλού βιβλίου;

H επιλογή ενός καλού βιβλίου πρέπει να στηρίζεται στην ποιότητα, την εγκυρότητα, αλλά και στην κάλυψη των προσωπικών μας αναγκών σε μια δεδομένη στιγμή. Η ύπαρξη προσωπικού κινήτρου και προσωπικού ενδιαφέροντος, αποτελεί επίσης βασική προϋπόθεση. Το κίνητρο για ένα παιδί π.χ., είναι η περιέργειά του να εξερευνήσει τον κόσμο, για ένα φοιτητή/τρια η επιτυχία στις εξετάσεις και η καλύτερη δυνατή μόρφωσή του/της.

Ποιο μήνυμα θα στέλνατε σε όσους/ες διαβάζουν αυτή τη συνέντευξη, αλλά και ευρύτερα στο αναγνωστικό ή μη κοινό για τη σημασία των βιβλίων στη ζωή μας;

Ένα βιβλίο αποτελεί την καλύτερη συντροφιά για κάθε κατηγορία αναγνώστη. Είναι πάντοτε διαθέσιμο, καλύπτει κάθε ανάγκη, και μέσω αυτού μπορούμε να εξελισσόμαστε ως προσωπικότητες. Πέραν τούτου, ο γραπτός λόγος μέσω ενός βιβλίου (και όχι μόνον) μπορεί να διατηρηθεί στο χρόνο και να μαρτυρεί τα γεγονότα και τις απόψεις μιας εποχής. Για την επιστήμη, τα βιβλία αποτελούν επίσης έτοιμη γνώση πάνω στην οποία μπορεί να στηριχθούν οι ερευνητές για περεταίρω ανακαλύψεις και τη συνεχή γνωσιολογική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Μέσα σε αυτό το κομμάτι μόρφωσης και επιμόρφωσης, οι Βιβλιοθήκες καλούνται να διασώζουν και να διαθέτουν τα βιβλία και τη γνώση δια μέσου των αιώνων.

Πράγμα που μας φέρνει και στο ερώτημα εάν προγραμματίζετε κάποια εκδήλωση φιλαναγνωσίας στο άμεσο μέλλον. Σκέφτεστε καθόλου κάτι τέτοιο;

Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσφοράς της προς την πανεπιστημιακή κοινότητα και την κοινωνία γενικότερα, έχει διοργανώσει και στόχο έχει να συνεχίσει να διοργανώνει διάφορες δραστηριότητες που να προάγουν την αγάπη για το βιβλίο, τη μάθηση, την επιστήμη και την προσωπική ανάπτυξη. Η προσπάθεια αυτή περιορίστηκε λόγω της πανδημίας και των μέτρων που έπρεπε να τηρηθούν. Ευελπιστούμε όμως πως όταν με το καλό επανέλθουμε στην κανονικότητα, πολλές δράσεις θα πραγματοποιηθούν στις αίθουσες και στους χώρους του Κέντρου Πληροφόρησης - Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου», δίνοντας νέα πνοή στη γνώση και στη μάθηση. Σύντομα, ίσως την τρέχουσα ή το αργότερο μέχρι την ερχόμενη εβδομάδα, ανάλογα με την υγειονομική εικόνα του νησιού, θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία που θα ανοίξουν οι πύλες της για να υποδεχθεί ξανά επισκέπτες, κάτι που ευχόμαστε από καρδιάς, αυτό να υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατό.

Κλείνοντας αυτή την ευχάριστη συνομιλία για τον σύγχρονο και ξεχωριστό «ναό» της αρχειοθετημένης γνώσης, στην προκειμένη περίπτωση το Κέντρο Πληροφόρησης - Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου», μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει, γιατί ήδη από την αρχαιότητα στον ελληνικό χώρο, δινόταν μεγάλη σημασία στη δημιουργία δημόσιων και ιδιωτικών βιβλιοθηκών και μάλιστα τόσο ξακουστών, όπως εκείνες της Αλεξάνδρειας, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη.

Ευχή μας, αυτή να είναι η πρώτη και τελευταία φορά, όπου η Γιορτή των Γραμμάτων -και κατ’ επέκταση η γιορτή του βιβλίου- μένει χωρίς ηχόχρωμα, χωρίς δημόσια προβολή, χωρίς «κοινωνικές παραστάσεις». Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι τα περιοριστικά μέτρα απαγορεύουν να δούμε με άλλο μάτι την ευκαιρία που μας δίνεται και να αξιοποιήσουμε τα ποικιλώνυμα είδη γραφής, είτε είναι επιστημονικά, είτε είναι λογοτεχνικά, είτε αφηγηματικά με εικόνα ή άλλως πως. Βασική προϋπόθεση εξάλλου για να ταξιδέψει κανείς ελεύθερα στον κόσμο τον βιβλίων -ανεξαρτήτως ηλικίας, όπως ο Ιούλιος Βερν μας δίδαξε- είναι η διάθεση φαντασίας, απεριόριστης φαντασίας.