Σπανός: Μοιάζουμε με επιβάτες της πρώτης θέσης του Τιτανικού

Δείγματα συμπεριφοράς που μοιάζουν με εκείνα των επιβατών της πρώτης θέσης του Τιτανικού, βλέπει ο οικονομολόγος Μάικ Σπανός σε σχέση με την οικονομία και την αντιμετώπιση των υπαρκτών προβλημάτων.

Μιλώντας στην εκπομπή «Μεσημέρι και κάτι» του SIGMA, ο κος Σπανός ανέφερε ότι ο χρόνος ίασης ενός προβλήματος έχει σχέση -κατά κανόνα- με τον χρόνο ο οποίος χρειάστηκε για να φτιαχτεί το πρόβλημα.

Συγκεκριμένα, το πρόβλημα του

τραπεζικού τομέα, ο οποίος υπήρξε μια ανθούσα βιομηχανία αλλά κατέληξε να είναι μια «εθνική τραγωδία», κατά τον κο Σπανό άρχισε κυρίως το 2004, με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη σωστή, όπως τόνισε, φιλελευθεροποίηση του συστήματος. Στη συνέχεια, το πρόβλημα χειροτέρευσε με την είσοδο της χώρας στο ευρώ, όπου εισέρρευσαν πολλά κεφάλαια τα οποία δεν έτυχαν σωστής διαχείρισης.

«Πρώτον, νομίζαμε ότι η Κύπρος θα μπορούσε να γίνει τραπεζική δύναμη στη νοτιοανατολική Ευρώπη και, δεύτερον, διότι συμπεριφερόμασταν σαν τους επιβάτες της πρώτης θέσης του Τιτανικού. Τέτοια δείγματα γραφής τα βλέπουμε και σήμερα, δυστυχώς. Όχι στον ίδιο βαθμό, αλλά τους τελευταίους δέκα μήνες αρχίσαμε πάλι να ονειρευόμαστε μαξιλάρια και τη δυνατότητα να ξοδεύουμε πέραν των δυνατοτήτων μας», σημείωσε.

Όπως εξήγησε, τον τελευταίο καιρό, ενδεχομένως και λόγω των προεδρικών εκλογών, η χώρα άρχισε να ζει μέσα σε μια νοοτροπία η οποία θυμίζει το 2010, όταν υπήρχε η εντύπωση ότι η κρίση θα άφηνε την Κύπρο αλώβητη.

Εξέφρασε δε ανησυχία σε σχέση με την εμπλοκή των πολιτικών στις οικονομικές εξελίξεις, λέγοντας ότι η πολιτική είναι η διαδικασία επίτευξης συγκλίσεων, κάτι που ενίοτε «απομακρύνει από το δέον».

«Η συλλογική σοφία δεν λειτουργεί πάντα προς το σωστό αποτέλεσμα. Φανταστείτε να ρωτούσαμε 100 ανθρώπους στον δρόμο για το πώς θα διεκπεραιωνόταν μια χειρουργική επέμβαση. Αν ρωτήσεις όμως έναν γιατρό, θα σου δώσει καλύτερο αποτέλεσμα», είπε.

Επιπλέον, ο κος Σπανός έκανε λόγο για «πανικό» που έχει καταβάλει τους ευρωπαϊκούς εποπτικούς θεσμούς, που θέλουν «εδώ και τώρα» οι τράπεζες να αποβάλουν τον κίνδυνο, προτείνοντας μια επί της ουσίας «επίθεση» στις δομικές αδυναμίες του συστήματος Δικαίου, καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος των κόκκινων δανείων είναι τα «τερματισμένα δάνεια».

Εισηγήθηκε δε τη δημιουργία ενός «χρεοδικείου», δηλαδή ενός δικαστηρίου το οποίο θα ειδικεύεται και θα ασχολείται με το εν λόγω θέμα, επισπεύδοντας τις διαδικασίες, χωρίς να θυματοποιηθούν οι αδύναμοι, αλλά να στοχοποιηθούν όσοι μπορούν και δεν πληρώνουν.

«Έχει δημιουργηθεί μια εξαιρετικά επικίνδυνη νοοτροπία, την οποία θα περιέγραφα ως νοοτροπία αποπληθωρισμού. Όταν θεωρείς ότι αύριο κάτι θα είναι πιο φτηνό, σταματάς να το αγοράζεις και έτσι σταματάει η οικονομική δραστηριότητα. Το ίδιο (συμβαίνει) και με τον δανειολήπτη, ο οποίος περιμένει μέσα από σχέδια, θεωρώντας ότι μέσω αυτών, κάποιος “από μηχανής θεός” θα αναλάβει και τις υποχρεώσεις και θα εξαφανίσει το χρέος», επισήμανε και εξέφρασε την άποψη ότι «πρέπει να σκεφτόμαστε τους άλλους».

Ερωτηθείς αν οι κινήσεις που κάνει η Κυβέρνηση για τη δημιουργία φορέα διαχείρισης των ΜΕΔ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ο κος Σπανός απάντησε ότι ο ίδιος εξαγριώνεται από τη φιλοσοφία της «ορθής κατεύθυνσης».

«Πρέπει να πάμε στην αποτελεσματικότητα. Στη χώρα μας νομίζουμε ότι η έλευση “απράκτως” του χρόνου δεν παίζει κανένα ρόλο. Θυμάμαι μια συζήτηση στο Προεδρικό Μέγαρο στις 19 Ιουλίου του 2013, σε μια σύσκεψη κατά την οποία τότε εκπροσωπούσα την Κεντρική Τράπεζα (διότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν συνομιλούσε με τον διοικητή…), με θέμα την “κακή τράπεζα”. Η εισήγηση της Κεντρικής Τράπεζας ήταν η δημιουργία “κακής τράπεζας” στην Τράπεζα Κύπρου, με έμφαση στα στεγαστικά δάνεια και δη της πρώτης κατοικίας. Μιλούσαμε για ποσό 7,7 δισ. ευρώ, με χρηματοδότηση των 5,9 δισ. από το ELA της Λαϊκής. Τότε, η πολιτική απόφαση ήταν εναντίον. Όταν πας να θεραπεύσεις μια ασθένεια με τη σωστή αγωγή, αλλά με καθυστέρηση πέντε χρόνων, δεν μπορείς να υπερηφανεύεσαι ότι βρίσκεσαι στη σωστή κατεύθυνση», είπε, προσθέτοντας ότι αντί να μειώνεται, εν τέλει αυξάνεται ο κίνδυνος αυτού που θέλεις να αποφύγεις.

Όσον αφορά στο ότι ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει τα σπασμένα για το μακροπρόθεσμο καλό, ο κος Σπανός δεν εξέφρασε την αντίθεσή του.

Επιπλέον, συμφώνησε με τη θέση ότι η ανάπτυξη της οικονομίας βελτιώνει τη δυνατότητα του δανειολήπτη να εξυπηρετήσει το δάνειό του, αλλά επισήμανε ότι ακόμα δεν έχει σημειωθεί πραγματική αύξηση των εισοδημάτων.