Σημαντικά Σημεία για την Προστασία των Οικοτόπων της παραλίας του Lady’s miles

Η παραλία του Lady’s mile (παραλία Απλώστρα), είναι η μεγαλύτερη παραλία της Λεμεσού και αποτελεί αγαπημένη παραλία όχι μόνο των Λεμεσιανών αλλά και επισκεπτών από όλη την Κύπρο.

Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα η δηµόσια παρουσίασης των σχεδίων για το έργο ανάπλασης του δρόµου του Lady’s Mile. Στόχος της προτεινόµενης ανάπλαση είναι η βελτίωση της πρόσβασης του κοινού στην παραλία του Lady’s Mile, η οριοθέτηση και ρύθµιση της ανεξέλεγκτης κατάστασης που χαρακτηρίζει σήµερα

την περιοχή και η αποκατάσταση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Μετά την παρουσίαση των εν λόγω Μελετών Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) είναι σημαντικό να φέρουμε εις γνώσιν του κοινού σημαντικά θέματα για την προστασία της περιοχής του Lady’s mile από την προτεινόμενη ανάπλαση. Πιο κάτω αναφέρουμε 15 σημαντικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την προστασία των σημαντικών οικοτόπων της περιοχής όπως αυτοί των θινών (αμμολόφων).

1. Αναγκαιότητα διατήρησης και προστασίας των θινικών οικοτόπων. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι πέραν από τους υγροτοπικούς οικότοπους, ιδιαίτερα υψηλή οικολογική αξία έχουν και οι θινικοί οικότοποι (αμμόλοφοι) της περιοχής οι οποίοι τις τελευταίες δεκαετίες έχουν υποστεί ουσιαστικές υποβαθμίσεις. Κύριες απειλές των οικοτόπων αυτών είναι το ποδοπάτημα, η οδήγηση με οχήματα επί των οικοτόπων, η κατάληψη για άλλες χρήσεις, η εκρίζωση σπάνιων και κινδυνεύοντων φυτικών ειδών, η απόθεση σκουπιδιών και μπάζων, η επίδραση από ξενικά είδη, η αλλαγή στη γεωμορφολογία της περιοχής και η αλλαγή στις υδατικές συνθήκες της περιοχής. Κρίνουμε απολύτως

αναγκαίο, τόσο κατά την φάση της κατασκευής όσο και κατά τη φάση της λειτουργίας του έργου, να υπάρχει σχέδιο διαχείρισης των εν λόγω απειλών και περιοριστικών παραγόντων.

2. Φιλικά υλικά προς το περιβάλλον. Υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του δρόμου, των χώρων στάθμευσης και του πεζόδρομου. Εκφράζεται ιδιαίτερη ανησυχία για τα υλικά που προτείνονται από την ΜΕΕΠ για την κατασκευή του δρόμου. Το υλικό κατασκευής του δρόμου θα πρέπει να αποφευχθεί να είναι ο άσφαλτος και το τσιμέντο (ακόμα και υδροπερατό) όπως αναφέρεται στην ΜΕΕΠ για μια σειρά από περιβαλλοντικούς λόγους. Για την κατασκευή του πεζόδρομου θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί μόνο φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, βιοδιασπώμενα και κατά προτίμηση το ξύλο. Στις θέσεις των χώρων στάθμευσης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί άλλο υλικό παρά μόνο το φυσικό αμμώδες υλικό της περιοχής.

3. Περίφραξη εύτρωτων θινικών οικοτόπων. Καθόλο το μήκος της ακτής οι θινικοί οικότοποι θα πρέπει να περιφραχθούν με σκοπό την προστασία με ξύλινους χαμηλούς πασσάλους και καραβόσχοινο, ώστε να αποτρέπεται η είσοδος στους αμμολόφους και το ποδοπάτημα και η οδήγηση επί των οικοτόπων.

4. Ξύλινες, ανισόπεδες και περιφραγμένες προσβάσεις. Σε συγκεκριμένες θέσεις των θινικών οικοτόπων θα πρέπει να υπάρχει η ελεγχόμενη πρόσβαση του κοινού προς την παραλία με ξύλινες ανισόπεδες και περιφραγμένες προσβάσεις του κοινού πάνω από την υφιστάμενη γεωμορφολογία των αμμολόφων. Το πλάτος των ξύλινων προσβάσεων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2 μέτρα το μέγιστο. Είναι ουσιαστικό, να επιλεγούν πολύ αυστηρά οι θέσεις με τις ξύλινες ανισόπεδες προσβάσεις του κοινού προς την παραλία, ώστε να μην επηρεάζονται σημαντικές φυτοκοινωνίες και οικότοποι της περιοχής. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να χωροθετηθούν με λεπτομερή μελέτη των φυτοκοινωνιών και των οικοτόπων πέραν από τις ξύλινες προσβάσεις του κοινού και οι χώροι στάθμευσης.

5. Αποκατάσταση οικοτόπων. Σε σημεία που υπάρχει έντονη υποβάθμιση των θινικών οικοτόπων χρειάζεται να εκπονηθούν και να εφαρμοστούν σχέδια αποκατάστασης των θινικών οικοτόπων της περιοχής.

6. Αφαίρεση άμμου – Γεωμορφολογία περιοχής. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αφαιρεθεί άμμος ή άλλα υλικά της περιοχής αλλοιώνοντας τη γεωμορφολογία των θινικών οικοτόπων πέραν από την εφαρμογή των σχεδίων αποκατάστασή τους.

7. Υλοποίηση σε φάσεις. Το έργο είναι κρίσιμης σημασίας να υλοποιηθεί σε μικρές φάσεις. Η έκταση είναι 6 χιλιόμετρα και προτείνεται το έργο να υλοποιηθεί στις εξής φάσεις: Α΄ Φάση τα πρώτα 500 μέτρα μόνο, Β΄ Φάση: 1 χιλιόμετρο μετά τα πρώτα 500 μέτρα και στη συνέχεια να ακολουθήσουν άλλες 5 Φάσεις ολοκλήρωσης του έργου μήκους 1 χιλιομέτρου (ή και λιγότερο), ώστε λόγω της ευαισθησίας της περιοχής να αποφευχθούν λάθη που θα διαταράξουν ανεπανόρθωτα την οικολογική ακεραιότητα της περιοχής.

8. Περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Η περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού είναι ιδιαίτερα σημαντική και ως Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης ΚΥΚΠΕΕ έχουμε την απαιτούμενη τεχνογνωσία για εκπόνηση και υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

και ευαισθητοποίησης του κοινού, των επισκεπτών και των λουομένων, τόσο πριν την έναρξη του εν λόγω έργου, κατά τη φάση της κατασκευής και κατά τη λειτουργία του έργου. Σε σημεία που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα πρέπει να αναρτηθούν ξύλινες ενημερωτικές πινακίδες οικολογικού ενδιαφέροντος.

9. Δημιουργία ζωνών προστασίας και διαχείρισης κατά μήκος της ακτής. Είναι ουσιαστικής σημασίας να προσδιοριστούν διαβαθμισμένες ζώνες προστασίας και διαχείρισης (χαμηλής, μέτριας και υψηλής προστασίας) ώστε να χωροθετηθεί η διαβαθμισμένη χρήση και διαχείριση της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο θα πρέπει να υπάρχει σχέδιο παρακολούθησης της οικολογικής ισορροπίας της περιοχής των θινικών οικοτόπων και να λαμβάνονται έγκαιρα μέτρα στην περίπτωση που εντοπιστούν περιοχές με αυξημένη υποβάθμιση και καταστροφή οικοτόπων. Επιπλέον, η διαχειριστική αυτή πρακτική θα επιτρέπει την εναλλαγή των διαβαθμισμένων ζωνών προστασίας όπως επίσης και την εναλλαγή των ελεγχόμενων θέσεων των ξύλινων προσβάσεων των λουομένων στην ακτή ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση παραγόντων υποβάθμισης π.χ. ποδοπάτημα.

10. Ισόπεδες προσβάσεις στην ακτή. Μέσα στην ΜΕΕΠ και Ρυθμιστικό σχέδιο Master Plan (Master Plan Rev–6–3) περιλαμβάνονται ισόπεδες θέσεις με μεγάλο πλάτος που καταλήγουν στην ακτή. Τέτοιες θέσεις είναι κρίσιμα επικίνδυνες για την οικολογική ακεραιότητα της περιοχής και των θινικών οικοτόπων. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπάρχουν τέτοιες θέσεις καθ’ όλο το μήκος της ακτής.

11. Το πλάτος του δρόμου. Το πλάτος του δρόμου και της όλης κατασκευής να περιοριστεί στο ελάχιστο δυνατό. Δεν είμαστε σίγουροι για την αναγκαιότητα τόσο ξεχωριστού ποδηλατόδρομου (πλάτους 2.5 μέτρα) όσο και πλατιού δρόμου και χώρου πρασίνου. Ο ποδηλατόδρομος μπορεί να αποτελεί μέρος του δρόμου με ιδιαίτερη σήμανση, όπως έχει εφαρμοστεί μέσα σε πολλά σημεία του Δήμου Λεμεσού, ώστε να περιοριστεί το συνολικό πλάτος της ανάπτυξης που σύμφωνα με τα σχέδια της περιοχής φτάνει τα 10 μέτρα. Επιπλέον, θέτουμε υπό αμφισβήτηση την αναγκαιότητα χώρου πρασίνου πλάτους 1.5 μέτρου σε μία φυσική περιοχή. Τα 10 μέτρα πλάτος είναι ιδιαίτερα μεγάλο πλάτος ανάπτυξης (6 μέτρα δρόμος, 1.5 μέτρα χώρος πρασίνου και 2.5 μέτρα ποδηλατόδρομος) για μια τόσο ευαίσθητη οικολογικά περιοχή.

12. Κυκλικοί κόμβοι. Θα πρέπει να εξεταστεί η αναγκαιότητα, σε μια τόσο ευαίσθητη οικολογικά φυσική περιοχή, των 3 κυκλικών κόμβων που περιλαμβάνονται στα σχέδια ανάπλασης.

13. Περίοδος κατασκευαστικών εργασιών. Είναι αναγκαίο επίσης, οι κατασκευαστικές εργασίες να λαμβάνουν χώρα τις περιόδους με τη μικρότερη οικολογική ευαισθησία για τα είδη της περιοχής.

14. Μπάζα και υλικά. Ο χώρος προσωρινής απόθεσης μπάζων και υλικών θα πρέπει να εξευρεθεί εκτός της ευαίσθητης οικολογικά περιοχής του Lady’s mile (π.χ. κοντά στο λιμάνι) περιορίζοντας με αυτό τον τρόπο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

15. Διαχειριστική Επιτροπή. Είναι σημαντικό επιπλέον να υπάρχει μόνιμη (με θητεία) διαχειριστική επιτροπή για την εν λόγω παραλία η οποία και να έχει την επιστημονική κατάρτιση για τη λήψη έγκαιρα των αναγκαίων αποφάσεων για την οικολογική ακεραιότητα της περιοχής.

Τα πιο πάνω 15 σημεία κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά για την προστασία της οικολογικής ισορροπίας της περιοχής του Lady’s mile. Θεωρούμε ότι τα όποια σχέδια ανάπλασης θα πρέπει να τα λάβουν σοβαρά υπόψη για την πρόληψη μιας ανεπανόρθωτης καταστροφής των εν λόγω εύτρωτων οικοτόπων.

Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής

Επιστημονικός Διευθυντής ΚΥΚΠΕΕ

Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης