ΣΕΚ: Διακήρυξη για την 15η Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή

Η 15η Μαρτίου καθιερώθηκε το 1983 με απόφαση του ΟΗΕ να γιορτάζεται ως η παγκόσμια ημέρα των δικαιωμάτων του καταναλωτή. 

Ακολουθεί πιο κάτω αυτούσια η διακήρυξη της ΣΕΚ:

Σήμερα, στο μέσο των προβλημάτων που δημιούργησε και η πανδημία, ο καταναλωτής βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, αφού στην αγορά υπάρχουν αρκετά προβλήματα που δημιουργούν ανησυχία, ανασφάλεια και επηρεάζουν αρνητικά το επίπεδο ζωής.

Οι αθέμιτες εμπορικές

πρακτικές, οι παραπλανητικές διαφημίσεις, η ακρίβεια, η αισχροκέρδεια, αλλά και η κερδοσκοπία βρίσκονται διαρκώς στην πρώτη γραμμή των παρανομιών και αποτελούν πηγή κινδύνου για το καταναλωτικό κοινό.

Επιπρόσθετα, οι τράπεζες με τις υπερβολικές χρεώσεις που επιβάλλουν σε υπηρεσίες που προσφέρουν στους πελάτες τους, (εκμεταλλευόμενες το μονοπωλιακό τους καθεστώς), δημιουργούν τεράστια προβλήματα σε βάρος της κοινωνίας.

Το Σωματείο Εργαζομένων Καταναλωτών της ΣΕΚ, καλεί την πολιτεία να παρέμβει και με τρόπο αποτελεσματικό να προστατεύσει τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των καταναλωτών. Οφείλει η πολιτεία, (εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία), με κάθε νόμιμο τρόπο, να κλείσει τα παράθυρα της οποιασδήποτε ασυδοσίας, να περιορίσει τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια και να ενισχύσει τον ανταγωνισμό σ’ όλα τα επίπεδα.  Η πολιτεία οφείλει να στείλει το μήνυμα πως η ελεύθερη αγορά, δεν μπορεί να ισοδυναμεί, ούτε με ελεύθερη Κέρκυρα, ούτε και να αποτελεί ασυδοσία.

Ευχή και ελπίδα όλων είναι η κατάθεση στη βουλή του κυβερνητικού πολύ-νομοσχεδίου που ενοποιεί εφτά διαφορετικές νομοθεσίες που αφορούν θέματα προστασίας των καταναλωτών να εγκριθεί γρήγορα από το κοινοβούλιο και να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της θωράκισης των πραγματικών συμφερόντων του καταναλωτικού κοινού.

Πέραν των πιο πάνω εισαγωγικών παρατηρήσεων φρονούμε πως, πρέπει να ληφθούν και τα πιο κάτω μέτρα:

1. Εκπαίδευση:

Το εκπαιδευτικό σύστημα, σε όλες τις βαθμίδες, πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες και να αναπτύξει δράσεις, ώστε από τις μικρές ηλικίες να δημιουργηθεί κουλτούρα καλού, ενημερωμένου και διεκδικητικού καταναλωτή.

Στον τομέα της Παιδείας και της Εκπαίδευσης, υπάρχει χώρος και για άλλου είδους δραστηριότητες που θα συμβάλουν στη δημιουργία κουλτούρας καταναλωτή.  Με στόχο τη δημιουργία καταναλωτικής συνείδησης από τις μικρές ηλικίες, θα πρέπει να δοθούν διαλέξεις επιμόρφωσης σ’ όλα τα δημόσια εκπαιδευτήρια.

Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να καταρτισθεί και να εφαρμοσθεί θεσμοθετημένη διαδικασία ανάμεσα στα υπουργεία Παιδείας και Εμπορίου, με ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους  κατάλληλης εκπαίδευσης και κατάρτισης.

2. Ενημέρωση:

Υπάρχουν σοβαρά ελλείμματα στη σωστή ενημέρωση και επιμόρφωση των καταναλωτών.  Το υπουργείο Εμπορίου σε συνεργασία με το ΡΙΚ – υπό την ιδιότητα του ως δημόσια ραδιοτηλεόραση – να αναλάβουν εκστρατεία ποιοτικής ενημέρωσης των καταναλωτών.  Σ’ αυτή την προσπάθεια μπορούν να συνδράμουν και τα υπόλοιπα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

3. Χρεώσεις τραπεζών:

Στην αγορά υπάρχουν από πλευράς τραπεζών αρκετές χρεώσεις που δημιουργούν κόστος στους καταναλωτές και ειδικά στις ευάλωτες ομάδες, που είναι π.χ. οι συνταξιούχοι, οι οποίοι δεν έχουν γνώση της χρήσης της σύγχρονης τεχνολογίας. 

Από το 2018 έως και σήμερα, με επιστολές προς την Εκτελεστική και Νομοθετική εξουσία, προς το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και προς την πρόεδρο της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού, αλλά και με αρθρογραφία και ανακοινώσεις, αναδείξαμε την απαράδεκτη τιμολογιακή συμπεριφορά των τραπεζών. 

Καλούμε τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, όσο και όλους τους συναρμόδιους φορείς, να παρέμβουν ώστε να μπει τάξη στην τραπεζική αταξία.

4. Αύξηση ποινών:

Να αυξηθούν οι ποινές για όσους παράγουν και διοχετεύουν στην αγορά ακατάλληλα προϊόντα.  Η αύξηση των ποινών, ώστε να είναι πιο αυστηρές, ίσως περιορίσει τον διατροφικό εφιάλτη που μας απειλεί πλέον πάνω σε καθημερινή βάση.

Να τονιστεί προς κάθε κατεύθυνση ότι, η μη αναγραφή τιμών στις βιτρίνες, είναι ποινικό αδίκημα. Ο νόμος ξεκάθαρα προβλέπει ότι όταν ένας έμπορος πωλεί ή εκθέτει προς πώληση προϊόντα σε καταναλωτές οφείλει να διασφαλίζει ότι σε αυτά αναγράφεται η τιμή πώλησης.

5. Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού (ΕΠΑ):

Ο ανταγωνισμός στην Κύπρο είναι από περιορισμένος έως ανύπαρκτος.  Η ΕΠΑ όλα αυτά τα χρόνια, για μια σειρά από λόγους, δεν κατάφερε να επιβάλει το σωστό και υγιή ανταγωνισμό.  Αυτή την ώρα, όπως δηλώθηκε και στη Βουλή στις 5 Φεβρουαρίου 2020, είναι σοβαρά υποστελεχωμένη και στερείται νομοθετικών και άλλων εργαλείων, π.χ. σύγχρονη τεχνολογία για να φέρει σε πέρας την αποστολή της.

Κατά καιρούς χάθηκαν υποθέσεις στα Δικαστήρια, λόγω προβληματικών διορισμών στην ΕΠΑ.  Αυτή η κατάσταση αποτελεί τροχοπέδη στην απρόσκοπτη λειτουργία της Επιτροπής.

Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΠΑ, υπάρχουν διαχρονικές πολιτικές ευθύνες.  Η Επιτροπή πρέπει να στελεχωθεί με το απαραίτητο και καλά καταρτισμένο προσωπικό, ώστε να μπορέσει με αποτελεσματικό τρόπο να μελετήσει όλες τις υποθέσεις που βρίσκονται ενώπιον της, σύμφωνα με τις οποίες υπάρχουν καρτέλ σε μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών πρώτης ανάγκης.  Ανάλογης στελέχωσης πρέπει να τύχει και η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, η οποία καλείται να διεκπεραιώσει ένα τεράστιο όγκο εργασίας.

6. Λειτουργία Συμβουλευτικής Επιτροπής Καταναλωτών:

Η Συμβουλευτική Επιτροπή ιδρύθηκε το 1994, με σκοπό να συμβουλεύει τον εκάστοτε υπουργό Εμπορίου για θέματα και πολιτικές που αφορούν τους καταναλωτές.  Φρονούμε πως, πρέπει να συνέρχεται πιο τακτικά.  Η συνεργασία των κοινωνικών εταίρων με την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, είναι άψογη και λειτουργεί προς αμοιβαίο όφελος, όμως η συζήτηση των θεμάτων στη Συμβουλευτική με την προεδρία του αρμόδιου υπουργού, δίδει στα ζητήματα και στη διαχείριση τους, άλλη βαρύτητα και άλλη υπόσταση.

Στο σημείο αυτό καταγράφουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση τη θέση της υπουργού Νατάσας Πηλείδου, σύμφωνα με την οποία η Συμβουλευτική Επιτροπή Καταναλωτών, θα συνέρχεται τακτικά και με θεσμοθετημένη ημερήσια διάταξη.

Οι καταναλωτές:

Tο Σωματείο Εργαζομένων Καταναλωτών της ΣΕΚ καλεί τους καταναλωτές να βρίσκονται σε εγρήγορση και σε διαρκή δράση, να είναι ενημερωμένοι και διεκδικητικοί.

Σήμερα στις δύσκολες εποχές που ζούμε, ζητούμε από τους καταναλωτές:

• Να προστατεύουν τα δικαιώματα τους
• Να προσέχουν τι αγοράζουν, από ποιους και σε ποιες τιμές
• Να κοιτάζουν την ημερομηνία παραγωγής και την ημερομηνία λήξης των προϊόντων
• Να εξοικονομούν λεφτά, εξοικονομώντας ενέργεια
• Να ζητούν αποδείξεις για τις συναλλαγές τους
• Να γνωρίζουν ότι κατά την αγορά προϊόντων δικαιούνται 2 χρόνια εγγύηση και εάν το προϊόν είναι μεταχειρισμένο, δικαιούνται εγγύηση ενός χρόνου

Τέλος, το Σωματείο Εργαζομένων Καταναλωτών καλεί όλους τους καταναλωτές, όταν διαπιστώσουν πως θίγονται τα συμφέροντα τους και απειλούνται τα δικαιώματα τους, να προβαίνουν σε σχετικές καταγγελίες:

• Στα επαρχιακά γραφεία της ΣΕΚ σ’ όλες τις πόλεις, στα τηλέφωνα 22849849, 25861000, 24633633, 26811639 και 23821432.

• Στην τηλεφωνική γραμμή 1429, η οποία λειτουργεί υπό την ευθύνη του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.  Η γραμμή αυτή δέχεται παράπονα και καταγγελίες από τους καταναλωτές πάνω σε 24ωρη βάση, χωρίς οποιονδήποτε κόστος