Πώς θα εφαρμοστεί το δίκαιο ανάγκης για δημόσιους υπαλλήλους

Μεγάλη συζήτηση γίνεται τις τελευταίες μέρες γύρω απ’ το ζήτημα του δικαίου της ανάγκης και την τροποποίηση του Συντάγματος με αφορμή την απόφαση του Διοικητικού Δικαίου που αφορά τους δημόσιους υπαλλήλους και συγκεκριμένα τα περί αντισυνταγματικότητας του νόμου που αφορούσε περικοπές στους μισθούς των υπαλλήλων του δημοσίου.

Αρχικά, αναφέρεται ότι το Δίκαιο της ανάγκης στηρίζεται στην αρχή που λέει ότι η σωτηρία του κράτους αποτελεί τον υπέρτατο νόμο. Το Κράτος, δηλαδή, δεν υπάρχει χάριν του Συντάγματος, αλλά το Σύνταγμα

Το 1964, το Ενιαίο Ανώτατο Δικαστήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας εξέδωσε την πιο σημαντική απόφαση που εκδόθηκε ποτέ στην Κύπρο, στον τομέα του Συνταγματικού Δικαίου, στην υπόθεση Attorney General of the Republic v. Mustafa Ibrahim and Others (1964) CLR 195, αναφέρει σε άρθρο του για τα 50χρονα του Δικαίου της ανάγκης ο νυν Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μύρωνας Νικολάτος. Στο ίδιο άρθρο σημειώνεται ότι «από το 1964, επίκληση του δικαίου της ανάγκης έγινε σε πολλές περιπτώσεις, περιλαμβανομένων και των περιπτώσεων των τροποποιήσεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες έγιναν με την ψήφο των Ελληνοκυπρίων μόνο βουλευτών, εξαιτίας της μη επανόδου των Τουρκοκυπρίων βουλευτών και, στη συνέχεια, της τουρκικής εισβολής, της συνεχιζόμενης κατοχής και της παράλληλης δημιουργίας ενός ψευδοκράτους, ανδρεικέλου της κατοχικής δύναμης, στο κατεχόμενο τμήμα της νήσου».

Το δίκαιο της ανάγκης τροποποιείται με βάση τα δεδομένα της εποχής, εξηγεί στο SigmaLive ο νομικός Κρις Τριανταφυλλίδης. Ο νομικός παρέθεσε τους πιθανούς τρόπους με τους οποίους θα προωθηθεί η τροποποίηση του Συντάγματος από τη Βουλή. Κατά την άποψή του, η Βουλή θα προσθέσει εξαίρεση στο άρθρο 23 του Συντάγματος, το οποίο να αφορά το δημόσιο όφελος. Η τροποποίηση θα γίνει, σύμφωνε πάντα με τον νομικό, όχι με επίκληση στην έκτακτη ανάγκη, αφού κάτι τέτοιο δεν υφίσταται τη δεδομένη στιγμή, αλλά με ευθυγράμμιση με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων.

Προϋποθέσεις ενεργοποίησης του δικαίου της ανάγκης:

1. Ύπαρξη επιτακτικής και αναπότρεπτης ανάγκης ή εξαιρετικής περίστασης.
2. Απουσία άλλης θεραπείας εκτός από την κατ’ ανάγκη παρέκκλιση από το Σύνταγμα (μεγάλη πρακτική σημασία).
3. Το μέτρο που λαμβάνεται να είναι ανάλογο με την περίπτωση που καλείται να θεραπεύσει.
4. Η κατά παρέκκλιση του Συντάγματος ρύθμιση να είναι προσωρινής ισχύος, δηλαδή να περιορίζεται μέσα στα χρονικά πλαίσια προβλεπτής διάρκειας της εξαιρετικής περιστάσεως.

Επιπλέον, ο νομικός προσθέτει στο SigmaLive ότι σημαντικό ερώτημα αποτελεί το γεγονός ότι δεν ηγέρθη πρωτόδικα εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας το ζήτημα διάσωσης του άρθρου 23 με βάση την «ανάγκη», και άρα δεν θα υπάρχει ευκαιρία να τεθεί το ζήτημα στη διαδικασία της έφεσης.