Τι θα συμβεί αν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ, πώς θα επηρεασθεί η ΕυρωζώνηΜη μετρήσιμες ακόμα οι συνέπειες, που θα είναι αλυσιδωτές και θα αγγίξουν όλη την Ε.Ε.Μη μετρήσιμες είναι στο παρόν στάδιο οι συνέπειες από τυχόν έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Αν τελικά η έξοδος γίνει πραγματικότητα, οι συνέπειες θα είναι και ασύμμετρες και αλυσιδωτές και θα επηρεάσουν όλη την Ε.Ε. και ενδεχομένως να επεκταθούν και εκτός των ευρωπαϊκών ορίων,
εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές, οι οποίοι, πάντως, τονίζουν ότι οι συνέπειες αυτές θα αγγίξουν και την
Κύπρο ως χώρα της Ευρωζώνης αλλά και ως χώρα, η οποία συνδέεται με την
Ελλάδα ποικιλοτρόπως.Τι είπε ο ΠρόεδροςΟ ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Νίκος Αναστασιάδης είπε χθες ότι «μια ενδεχόμενη έξοδος από το ευρώ της
Ελλάδας δεν θα επηρεάσει απλώς την
Ελλάδα, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Συνεπώς, κάποιες συνέπειες, βεβαίως ελάχιστες, που δεν θα διαφοροποιήσουν δραματικά την κατάσταση στην
Κύπρο, θα υπάρξουν», ανέφερε.Δεν υπάρχει προηγούμενο για να μετρηθείΔιαδικασία εξόδου μιας χώρας από το ευρώ δεν υπάρχει, αφού δεν υπήρξε ούτε προηγούμενο, σύμφωνα όμως με τον οικονομολόγο καθηγητή Στέλιο Πλατή καθώς και τους οικονομολόγους της
Capital Economics, Jonathan Loynes και
Jennifer McKeown, κανείς δεν μπορεί να αποφασίσει επισήμως την έξοδο της
Ελλάδας από την Ευρωζώνη, εκτός κι αν αυτό γίνει με πιέσεις οικονομικού χαρακτήρα. Τίποτε, όμως, δεν μπορεί να λεχθεί με σιγουριά, μιας και τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις συγκεκριμένες αιτίες και συνθήκες που δυνατόν να οδηγήσουν την
Ελλάδα στην έξοδο, ενώ δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο συμφωνημένης εξόδου.Και πολιτικό το παιγνίδιΣύμφωνα με τον καθηγητή Πλατή, το παιγνίδι δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και πολιτικό.«Κυβερνήσεις χωρών όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, οι οποίες αποδέχθηκαν μνημόνια, σίγουρα δεν θα συνηγορήσουν, τουλάχιστον φανερά, υπέρ της
Ελλάδας, μιας και κάτι τέτοιο θα τις αφήσει εκτεθειμένες έναντι των πολιτών τους. Επίσης υπάρχει ο φόβος εξάπλωσης του μηνύματος ότι τα μνημόνια μπορούν και να αλλάξουν όταν υπάρχει διεκδικητικότητα, σε ολόκληρη την Ε.Ε., με αποτέλεσμα περιθωριακά μέχρι στιγμής κόμματα "να πάρουν κεφάλι" σε βάρος του μέχρι στιγμής πρώτου κόμματος στην Ε.Ε., του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ)».Το οικονομικό μέροςΓια το οικονομικό μέρος μιας ενδεχόμενης εξόδου ο καθηγητής Πλατής ανέφερε ότι αν και απίθανο, εντούτοις δεν αποκλείεται κιόλας.«Οι συνέπειες μιας ευρωεξόδου της
Ελλάδας δεν είναι δυνατόν να υπολογισθούν», σημείωσε, «όπως δεν ήταν δυνατόν να υπολογισθούν και οι συνέπειες της κατάρρευσης των Leehman Brothers στις
ΗΠΑ, που επεκτάθηκαν πέραν του Ατλαντικού και σάρωσαν όλη σχεδόν την υφήλιο. Σε περίπτωση, λοιπόν, εξόδου της
Ελλάδας θα προκληθεί άνευ προηγουμένου αναστάτωση, της οποίας οι συνέπειες δεν είναι δυνατόν να μετρηθούν, όχι μόνο σε οικονομικό αλλά και σε πολιτικό πεδίο. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η όλη έννοια της Ευρωζώνης είναι, η συνοχή και η δυνατότητα των οικονομιών που την αποτελούν να ευθυγραμμισθούν. Δεν είναι λοιπόν εύκολο και απλό να δημιουργηθεί ένα τέτοιο "επεισόδιο" και η Ευρωζώνη να βρει ξανά εύκολα τον δρόμο προς την ομαλότητα, μιας και οι αγορές θα διερωτώνται ποια θα είναι η επόμενη χώρα που θα ακολουθήσει τον δρόμο που άνοιξε η Ελλάδα».Τι θα γίνει με τα δάνεια της ΕλλάδαςΣε περίπτωση εξόδου της
Ελλάδας από το ευρώ, έγκριτοι οικονομικοί αναλυτές ανέφεραν στην εφημερίδα μας ότι η χώρα αυτή βεβαίως και θα οφείλει τα δάνεια τα οποία οφείλει τώρα, εκτιμάται όμως αδύνατον να μπορέσει να ανταποκριθεί και μάλιστα με ένα δικό της νόμισμα, το οποίο θα είναι αρκετά υποτιμημένο έναντι του ευρώ.«Συνήθως», μας ελέχθη, «στα συμβόλαια μεταξύ χωρών,
τραπεζών ή επενδυτών υπάρχουν όροι για περιπτώσεις χρεοκοπίας, οι οποίοι διέπουν τον δανεισμό. Συνήθως είναι συμφωνημένος ο τρόπος εξόφλησης είτε με χρονική παράταση είτε με "κούρεμα" του χρέους. Είναι δυνατόν, δηλαδή, ο οφειλέτης να προτείνει αποπληρωμή μέρους του δανείου και να μετακυλίσει το υπόλοιπο σε βάθος χρόνου ή να προτείνει μερική αποπληρωμή μιας και δεν είναι σε θέση να το εξοφλήσει ολόκληρο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που γίνονται τέτοιοι διακανονισμοί, προκειμένου ο πιστωτής να μη χάσει και τα αβγά και το καλάθι», ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Πώς είναι δυνατόν να γίνει η έξοδοςΧθες, το MoneyWeek, με τη βοήθεια των οικονομολόγων της
Capital Economics, Jonathan Loynes και
Jennifer McKeown, κατέγραψε τα σημεία κλειδιά της πρόκλησης μέχρι το
Grexit και εξηγεί
πώς αυτό μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο.Το πρώτο και ίσως το πιο προφανές σημείο είναι ότι μεγάλο μέρος της διαδικασίας θα πρέπει να σχεδιαστεί και να εκτελεστεί μυστικά. Είναι ωστόσο αναπόφευκτο, μόλις γίνει γνωστό το
Grexit να υπάρξει έντονη αναταραχή στις αγορές.Νέο νόμισμαΈνα κεντρικό μέρος της διαδικασίας θα ήταν σαφώς η φυσική παραγωγή του νέου νομίσματος, που ίσως να ονομάζεται «δραχμή». Υπό κανονικές συνθήκες, χρειάζονται έξι μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία του νέου νομίσματος. Αρχικά τα ευρώ θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για μικρής έκτασης αγορές, ενώ η αγορά με κάρτες θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος.Η ισοτιμία του νέου νομίσματος εκτιμάται ότι θα καθοριστεί σε σύγκριση με το ευρώ και πριν καν προλάβει να «περπατήσει», θα δεχθεί ισχυρή υποτίμηση, που μπορεί να φτάσει και στο 40%, για να ανακτήσει η ελληνική οικονομία την ανταγωνιστικότητά της έναντι της υπόλοιπης Ευρωζώνης. Άλλες μελέτες δείχνουν πως η υποτίμηση θα φτάσει στο 20%.
Χρεοκοπία του δημόσιου τομέαΜια ελληνική έξοδος θα είναι σχεδόν βέβαιο άμεση, ή ίσως να προκληθεί από κάποια μορφή αθέτησης των υποχρεώσεων του ελληνικού χρέους στον δημόσιο τομέα. Σε περίπτωση που η
Ελλάδα δεν κηρύξει
χρεοκοπία στο δημόσιο
χρέος της, η επιστροφή της στις αγορές θα γίνει πιο εύκολη. Η
Ελλάδα θα πρέπει να ελέγξει τον πληθωρισμό για να μην εκτροχιαστεί, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματά της θα δεχθούν πίεση λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών.Ο κίνδυνος του ανεξέλεγκτου πληθωρισμούΗ
Τράπεζα της
Ελλάδας θα πρέπει να υιοθετήσει ένα καθεστώς στόχου για τον πληθωρισμό, προκειμένου να διατηρηθούν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Ταυτόχρονα, μια σειρά δημοσιονομικών κανόνων θα πρέπει να καταρτιστούν με σκοπό να αντικαταστήσουν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και να καθησυχαστούν οι αγορές. Το γεγονός ότι η
Ελλάδα έχει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό θα βοηθήσει τη χρηματοδότηση των προοπτικών της, αν και η πιθανότητα είναι ότι θα έχει τουλάχιστον προσωρινά ξανά έλλειμμα.Η Ευρωζώνη θα πρέπει να ενισχυθεί σημαντικάΓια την υπόλοιπη Ευρωζώνη, η πρώτη προτεραιότητα θα είναι να αντιμετωπιστούν οι αλυσιδωτές επιπτώσεις και να περιορίστει η κερδοσκοπία σε σχέση με άλλες πιθανές εξόδους. Έτσι θα πρέπει να δοθούν νέες υποσχέσεις για τη σταθερότητα του συστήματος, ενώ ίσως χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση κάποιες
τράπεζες, αν και πλέον η έκθεσή τους είναι μικρή. Η
ΕΚΤ θα έχει μια σημαντική τρύπα στους ισολογισμούς της λόγω των ελληνικών ομολόγων, επομένως είναι πιθανό οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να προσφέρουν ανακεφαλαιοποίηση στην Κεντρική
Τράπεζα.Η
ΕΚΤ κατέχει περίπου €30
δις σε ελληνικά ομόλογα και εγγυήσεις. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιήσουν την
ΕΚΤ, για να αποφευχθεί η απώλεια της αξιοπιστίας και της ικανότητας να ελέγχει τον πληθωρισμό.Το χρονοδιάγραμμα ενός Grexit* Βήμα 1 (λίγες ημέρες πριν από την έξοδο): Κλείνουν οι
τράπεζες και οι
ΑΤΜ και ανακοινώνεται η πρόθεση για έξοδο.* Βήμα 2 (αμέσως μετά την απόφαση): Τυπώνεται νέο χρήμα και γίνεται έλεγχος κεφαλαίων* Βήμα 3 (την εβδομάδα πριν από την έξοδο): Επιβολή και υποβοήθηση της μετονομασίας όλων των εγχώριων λογαριασμών, μισθών και τιμών.* Βήμα 4 (την εβδομάδα πριν από την έξοδο): Ανακοίνωση της πρόθεσης για
χρεοκοπία του δημόσιου χρέους κατά το ήμισυ και έναρξη διαπραγματεύσεων με την
Τρόικα.* Βήμα 5 (την εβδομάδα πριν από την έξοδο): Επαναπροσδιορισμός των διεθνών ιδιωτικών οφειλών σε δραχμές, όπου είναι δυνατόν.* Βήμα 6 (την ημέρα της εξόδου): Ανακοίνωση του ονόματος του νέου νομίσματος, η ισοτιμία του με το ευρώ και η επιβολή ελέγχου των κεφαλαίων.* Βήμα 7 (την ημέρα της εξόδου): Ανακοίνωση του στόχου για τον πληθωρισμό και για τήρηση αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων για το μέλλον.* Βήμα 8 (λίγες ημέρες μετά την έξοδο): Ανακεφαλαιοποίηση των
τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων με χρέη σε ευρώ.* Βήμα 9 (έξι μήνες μετά την έξοδο): Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές γίνονται με το νέο νόμισμα.* Βήμα 10 (έξι μήνες μετά την έξοδο): Όλα τα ευρώ αντικαθίστανται από το νέο νόμισμα.
