Πέθανε Βρετανός αντιναύαρχος που έσωζε τούρκους εισβολείς & πρόσφυγες το '74

Πέθανε σε ηλικία 90 ετών τον περασμένο Δεκέμβριο ο βρετανός αντιναύαρχος Σερ Ρόμπερτ Γκέρκεν, ο οποίος υπήρξε διοικητής της φρεγάτας Ανδρομέδα κατά τη διάρκεια δυο ιστορικών γεγονότων  με το ένα να συνδέεται με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. 

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της Telegraph,όταν ο Γκέρκεν διορίστηκε στην Ανδρομέδα και πήγε Μάλτα, περίμενε ένα ήσυχο ταξίδι επιστροφής για να εξοικειωθεί με τα νέα του διοικητικά καθήκοντα

πριν από μια περίοδο συντήρησης στο Ντέβονπορτ. Αντίθετα, βρέθηκε να καλύπτει την «Επιχείρηση Έλεος», την έκτακτη ανάγκη της Κύπρου τον Ιούλιο του 1974 και τον Τρίτο Πόλεμο του Μπακαλιάρου.

«Η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο μετά από ένα πραξικόπημα, που οργανώθηκε από τη στρατιωτική χούντα στην Αθήνα, τερμάτισε τη λεπτή ισορροπία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που κρατούσαν οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ. Στη συνέχεια, στις 21 Ιουλίου 1974 , τουρκικά αεροσκάφη βύθισαν το τουρκικό αντιτορπιλικό Kocatepe.

Είκοσι πέντε άνδρες σκοτώθηκαν και περίπου 205 επιζώντες σε σωσίβιες σχεδίες παρασύρθηκαν από ανέμους και πέρασαν πολλές ώρες πριν γίνει αντιληπτή η τραγωδία και οι τουρκικές αρχές ζήτησαν βοήθεια.

Ο Γκέρκεν έσπευσε στη σκηνή για να αναλάβει τη διοίκηση έρευνας από μια δεύτερη τουρκική φρεγάτα, την Berk, ελικόπτερα από το μεταφορέα Hermes, εκτοξεύσεις της RAF και ένα κυκλικό Nimrod. Η Ανδρομέδα τράβηξε πολλούς  άνδρες, μερικούς τραυματίες ή που υπέφεραν από έκθεση, από τη θάλασσα, και ο Γκέρκεν φρόντισε για αυτούς, με άλλους που διασώθηκαν από τo Berk, να μεταφερθούν στο νοσοκομείο RAF στο Ακρωτήρι.

Ωστόσο, συνεχίζει το δημοσίευμα, ο Στρατάρχης της Αεροπορίας John Aiken, που διοικούσε τη στεριά, σκέφτηκε ότι θα κινδύνευαν από τα ελληνικά αντίποινα και διέταξε την απομάκρυνσή τους στο δεξαμενόπλοιο Olna.

«Και πάλι στη θάλασσα, ο καιρός ήταν πολύ άσχημος για μεταφορές με σκάφος, έτσι ο Γκέρκεν οδήγησε την Ανδρομέδα, το Berk και την Olna σε ηρεμία και, κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο διοικητής πτήσης του, υπολοχαγός Ian McKechnie, πετώντας το μικροσκοπικό ελικόπτερο Wasp του πλοίου, ολοκλήρωσε 55 προσγειώσεις στο κατάστρωμα, μεταφέροντας επιζώντες του Kocatepe συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων φορείων σε 4 ½ ώρες σχεδόν σταθερής πτήσης από την Olna στο καταστρεπτικό κατάστρωμα του Berk.

«Ο Γκέρκεν και η Ανδρομέδα του κρίθηκαν ότι είχαν επιδείξει εξαιρετική πρωτοβουλία και επαγγελματική ικανότητα και, πριν αποχωριστούν, δέχτηκαν τη βαθιά εκτίμηση των Τούρκων του Berk. Αργότερα, ο ΜακΚέντσι τιμήθηκε με το Μετάλλιο Διακεκριμένης Υπηρεσίας της Τουρκίας, μόλις το 75ο που έχει απονεμηθεί και το πρώτο που απονεμήθηκε ποτέ σε ξένο. 

Κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός, ο Γκέρκεν επανέλαβε την επιχείρηση εκκένωσης ξένων υπηκόων με βάρκα από το λιμάνι της Κερύνειας. Κάτω από τα πυροβόλα των αντιμαχόμενων μερών, ο Γκέρκεν διέκρινε την ομάδα αποβίβασής του από τους αντιμαχόμενους Έλληνες και Τούρκους ντύνοντας τους ναύτες του με τις λευκές στολές τους και τους οδήγησε στη στεριά κουβαλώντας μόνο ένα ασημένιο μπαστούνι από έβενο αντί για πλευρικό όπλο.

Σύντομα, περίπου 200 πρόσφυγες στριμώχθηκαν στην Ανδρομέδα: όλοι ένιωσαν σαν στο σπίτι τους, συμπεριλαμβανομένου ενός μέλους της γαλλικής πρεσβείας, της συζύγου του και του τριών ημερών μωρού που τους δόθηκε η καμπίνα του Γκέρκεν και μιας Αμερικανίδας που απλώς τηλεγράφησε στο σπίτι «Ευχαριστώ τον Θεό για το βρετανικό ναυτικό».

Ο Γκέρκεν τιμήθηκε με το CBE, το οποίο ανέφερε ως το μετάλλιο Expert των Κυπριακών Παραλιών, και το οποίο αργότερα του χάρισε δωρεάν fish and chips σε εστιατόριο στο Fulham Road.