Ο Κόφι Ανάν, η σχέση του με την Κύπρο και το Σχέδιο λύσης του

Ο πρώην ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Άναν απεβίωσε σήμερα, σε ηλικία 80 ετών, όπως ανακοίνωσε το Ίδρυμα που φέρει το όνομά του.

Το όνομα του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είναι άμεσα συνδεδεμένο με το κυπριακό πρόβλημα με χρεωμένη την αποτυχία της επιβολής μίας δίκαιης λύσης στο πρόβλημα παράνομης κατοχής στην Κύπρο μέσω του Σχεδίου Ανάν που πρότεινε.

Το Σχέδιο Ανάν ήταν σχέδιο που προτάθηκε από τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων

Η απαρχή του Σχεδίου Ανάν έγινε τον Δεκέμβριο 1999, όταν ξεκίνησαν ξανά συνομιλίες για προετοιμασία του εδάφους για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης ενώ ηγέτης των κατεχομών ο Ραούφ Ντενκτας. Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ήταν ο Κόφι Αναν με ειδικό του Σύμβουλο για τον Κυπριακό τον Άλβαρο ντε Σότο.

Η αρχική του μορφή (Σχέδιο Ανάν Ι) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 11 Νοεμβρίου 2002 ενώ το δεύτερο αναθεωρημένο σχέδιο στις 10 Δεκεμβρίου 2002 (Σχέδιο Ανάν ΙΙ). Στις 26 Φεβρουαρίου 2003 υποβλήθηκε Ανάν ΙΙΙ.

Ακολούθησε αλλαγή της ηγεσίας στην Κυπριακή Δημοκρατία, με εκλογή του Τάσσου Παπαδόπουλου στις προεδρικές εκλογές του 2003, παρά το γεγονός ότι ο Γλαύκος Κληρίδης ζήτησε επανεκλογή με δέσμευση να παραμείνει στη Προεδρία για 16 μήνες ώστε να λυθεί το Κυπριακό.

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος με επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ ζητάει επανάληψη των προσπαθειών για επίλυση του Κυπριακού με στόχο τη λύση πριν από τη 1η Μαϊου 2004 που η Κύπρος θα εντασσόταν στην ΕΕ.

Στις 16 Απριλίου 2003 υπογράφεται στην Αθήνα η συνθήκη προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν θέλοντας να προλάβει την πλήρη ένταξη της Κύπρου την 1η Μαίου του 2004 απαιτεί από τις δύο πλευρές να αποδεχθούν την κάλυψη των κενών με επιδιαιτησία από τον ΟΗΕ. Δηλαδή στα σημεία που δεν θα συμφωνούσαν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να αποφασίζει τις ρυθμίσεις ο ΟΗΕ.

Τον Μάρτιο του 2004 παρουσιάστηκε η πέμπτη και τελική μορφή του σχεδίου.

Στην Κύπρο, το Σχέδιο βρήκε σθεναρή αντίσταση από τον τότε πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο. Το συγκυβερνών κόμμα του ΑΚΕΛ, μετά την αντίσταση του προέδρου στο Σχέδιο, απέσυρε την υποστήριξή του στο τελικό κείμενο των προτάσεων. Ο ΔΗΣΥ, με ηγέτη τον Νίκο Αναστασιάδη, υποστήριξε το Σχέδιο. Επίσης, εναντίον του Σχεδίου τάχθηκε και το ΔΗΚΟ (το κόμμα του Προέδρου Τάσου Παπαδόπουλου), η ΕΔΕΚ, οι Νέοι Ορίζοντες και το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Το μικρό κόμμα Ενωμένοι Δημοκράτες υποστήριξε το Σχέδιο.

Να αναφερθεί ότι η θητεία του επλήγη από σκάνδαλα και άλλες αποτυχίες εκτός από το Κυπριακό, όπως την υπόθεση "Πετρέλαιο έναντι τροφίμων" ενώ, ως επικεφαλής των ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ τη δεκαετία του 1990 είχε επικριθεί επειδή δεν κατάφερε να σταματήσει τη γενοκτονία στη Ρουάντα. Παρ' όλ' αυτά, όταν αποχώρησε από τη θέση του, ήταν ένας από τους δημοφιλέστερους γενικούς γραμματείς που πέρασαν ποτέ από τον Οργανισμό.

Σε μια από τις τελευταίες του αποστολές, το 2012, είχε αναλάβει για μερικούς μήνες τον ρόλο του ειδικού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών στην εμπόλεμη Συρία. Παραιτήθηκε από τη θέση αυτή κατηγορώντας τις μεγάλες δυνάμεις ότι με τις έριδές τους είχαν μετατρέψει την μεσολαβητική προσπάθειά του σε μια "αδύνατη αποστολή".

"Τα Ηνωμένα Έθνη μπορούν να βελτιωθούν, δεν είναι τέλεια, ωστόσο, αν δεν υπήρχαν, θα έπρεπε να τα δημιουργήσουμε" είχε δηλώσει τον περασμένο Απρίλιο στο BBC, σε μια συνέντευξη με την ευκαιρία των 80ών γενεθλίων του. "Είμαι ξεροκέφαλα αισιόδοξος, γεννήθηκα αισιόδοξος και θα παραμείνω", πρόσθεσε.