«Κυπριακό backstop»: Νομικό αδιέξοδο σε περίπτωση no deal Brexit

Την ώρα που ΕΕ και Βρετανία «κονταροχτυπιούνται» πάνω στο ζήτημα του ιρλανδικού backstop που προνοεί η συμφωνία του Brexit, ένα παρόμοια πρόβλημα επηρεάζει την Κύπρο.

Συγκεκριμένα, δημοσίευμα του Reuters αναφέρεται στο «κυπριακό backstop», το οποίο σε περίπτωση μιας άτακτης εξόδου της Βρετανίας από το μπλοκ

θα επηρεάσει με καταλυτικό τρόπο το καθεστώς των Βρετανικών Βάσεων στο νησί.

Να θυμίσουμε ότι καμία από τις οκτώ επιλογές του Brexit επί των οποίων ψήφισαν οι Βρετανοί βουλευτές δεν κατάφερε να εγκριθεί από την πλειοψηφία, παρατείνοντας την αβεβαιότητα γύρω από την τελική κατάληξη της διαδικασίας εξόδου από την ΕΕ.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα, πέρα από το στρατιωτικό προσωπικό, στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων βρίσκονται 22 κοινότητες με 11,000 κατοίκους. Το δημοσίευμα κάνει αναφορά στο αποικιακό «κατάλοιπο» που βρίσκεται σε ισχύ για πάνω από 60 χρόνια, όταν ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία της Κύπρου.

Με βάση τη συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία έχει απορριφθεί ήδη δύο φορές από τη Βουλή των Κοινοτήτων, η περιοχή των Βάσεων σε μια συντεταγμένη αποχώρηση παραμένει συνδεδεμένη με την ΕΕ, κάτω από τις πρόνοιες της τελωνειακής ένωσης.

Από την άλλη, όμως, σε περίπτωση «no deal» οι Βρετανικές Βάσεις, οι οποίες καταλαμβάνουν έκταση περίπου 3% του νησιού, υπάρχει κίνδυνος να πέσουν σε «νομικό κενό». Το εμπόριο είναι αρμοδιότητα της ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί οποιαδήποτε διμερής συμφωνία μεταξύ Λευκωσίας και Λονδίνου.

Το δημοσίευμα καταγράφει την έντονη ανησυχία των κατοίκων των περιοχών που βρίσκονται εντός των Βρετανικών Βάσεων, οι οποίοι καταγγέλλουν ότι βρίσκονται στο σκοτάδι.

«Θα χρειαστεί να πληρώνουμε δασμούς για να εξάγουμε τα προϊόντα μας στην Ευρώπη; Τι θα συμβεί σε εμάς; Θέλουμε κάποιον να μας πει - αν το γνωρίζουν - γιατί τα πράγματα φαίνονται πραγματικά ρευστά», αναφέρει σε δηλώσεις του αγρότης στην κοινότητα Ορμήδειας.
Να σημειωθεί ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν έχει εφαρμογή στις Βρετανικές Βάσεις, αλλά σύμφωνα με το πρωτόκολλο που συμφωνήθηκε όταν εντάχθηκε η Κύπρος στην ΕΕ το 2004, το κοινοτικό δίκαιο εφαρμόζεται σε τομείς όπως τις τελωνειακές ρυθμίσεις, τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), τη γεωργία και την αλιεία.

«Εάν η Βρετανία εγκαταλείψει την ΕΕ χωρίς συμφωνία, θα είμαστε υποχρεωμένοι να διεξάγουμε τελωνειακούς ελέγχους για το εμπόριο αγαθών», δήλωσε στο παρελθόν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου.

Οι Βρετανικές Βάσεις χωρίζονται σε δύο περιοχές, το Ακρωτήρι και τη Δεκέλεια. Θεωρούνται βρετανικό υπερπόντιο έδαφος και βοηθούν στην επίτευξη των στρατιωτικών σχεδιασμών της Βρετανίας στη Μέση Ανατολή.

Οι κάτοικοι των περιοχών καταγγέλλουν ότι δεν έχουν καμιά ενημέρωση από τις Αρχές για τον αντίκτυπο του Brexit. Η ανάπτυξη των ακινήτων τους, που υπόκεινται σε ορισμένους περιορισμούς λόγω του καθεστώτος τους εντός των Βάσεων, αποτελεί πρωταρχικό μέλημά τους. Μάλιστα, κάνουν λόγο για ένα «Βατικανό» εντός της Κύπρου.

Σε επίπεδο Βρυξελλών, σύμφωνα με το Reuters, υπάρχουν αναφορές ότι πρόκειται για νομικά περίπλοκο ζήτημα αλλά ο επιδιωκόμενος στόχος τους είναι να εξασφαλίσουν ότι δεν θα προκληθεί καμία αναστάτωση.

Σε δηλώσεις του Ευρωπαίος αξιωματούχος επεσήμανε ότι αυτό που θέλουν να διασφαλίσουν είναι ότι τίποτα δεν θα αλλάξει. «Δεν είναι απλό, αλλά ο στόχος είναι να μην επιδιώξουμε κανένα έλεγχο των αγαθών», συμπληρώνει.

Η Βρετανία και η Κύπρος πάντως επαναλαμβάνουν ότι πρόθεσή τους είναι να κάνουν οποιαδήποτε μετάβαση όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτη, παρόλο που προσπαθούν ακόμα να βρουν τρόπους.

Η βρετανική Ύπατη Αρμοστεία στη Λευκωσία δήλωσε ότι λαμβάνει έντονα υπόψη «τις ξεχωριστές και μακροχρόνιες ρυθμίσεις για τα σύνορα των Βρετανικών Βάσεων-ΚΔ», καθώς και το καθημερινό όφελος που έφερε στους ανθρώπους.

Εντούτοις, σύμφωνα με τη δήλωση της που επικαλείται το δημοσίευμα, σε περίπτωση που δεν βρεθεί συμφωνία για αποχώρηση, εκφράζουν σιγουριά ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μια συμφωνία, παρόμοια με αυτή που θα ίσχυε εάν υπερψηφιζόταν η συμφωνία από τους Βρετανούς.