Καταδικαστική απόφαση κατά ΚΙΣΑ για δυσφήμιση Χρίστου Κληρίδη

Η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, υπό την Προεδρία της Τ. Παρασκευαϊδου-Καρακάννα, δικαιώνει πανηγυρικά τον δικηγόρο Χρίστο Κληρίδη έναντι των Δώρου Μιχαήλ, Δώρου Πολυκάρπου και του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΙΣΑ (Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό). Πρόκειται για αγωγή για δυσφήμιση όπου το δικαστήριο καταδίκασε τους επικεφαλής της γνωστής ΜΚΟ, οι οποίοι πλήρωσαν και €10,000 τον γνωστό δικηγόρο. 

Η απόφαση με αρ. 4420/10 εκδόθηκε στις 5 Ιουνίου

του 2020. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα νομικής ενημέρωσης «Dikaiosyni.com», ο ενάγοντας είναι δικηγόρος με ενεργή δράση στο τομέα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ιδιαίτερα στο Διεθνή Σύνδεσμο για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Κύπρο, από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και τον επίδικο χρόνο ήταν Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Διοικητικό Συμβούλιο της Οργάνωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θεμελιώδη δικαιώματα «FRA». 

Η αγωγή, σύμφωνα με το «Dikaiosyni.com», εγέρθηκε σε σχέση με κείμενο που συνέταξαν και κυκλοφόρησαν οι εναγόμενοι (Δώρος Μιχαήλ, Δώρος Πολυκάρπου και ΚΙΣΑ), στο οποίο αποδίδεται στον Χρίστο Κληρίδη κείμενο ή τουλάχιστον υποστήριξη κειμένου που εκτόξευε απειλές προς δημοσιογράφο, λόγω συνέντευξης που είχε λάβει από τον Ταγίπ Ερντογάν. 

Πρόκειται για υπόθεση σχετικά με το γνωστό σατιρικό μπλογκ «Χριστόφιας-Watch» το 2010, το οποίο ασκούσε έντονη κριτική στο ΑΚΕΛ και την κυβέρνηση Χριστόφια. 

Το κείμενο που συνέταξαν οι της ΚΙΣΑ («Cyprus deserves better representation at the Fundamental Rights Agency of the European Union») ανέφερε πως «αυτή η εκπροσώπηση της Κύπρου συνιστά προσβολή για την Κυπριακή κοινωνία και για τα ανθρώπινα δικαιώματα! Είναι όνειδος και πρόκληση να έχεις στο Διοικητικό Συμβούλιο του FRA, Οργάνωση η οποία εντέλλεται δια την παρακολούθηση και προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση άτομα που στο παρελθόν εκπροσώπησαν την Κυπριακή Δημοκρατία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενάντια σε θύματα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων που είναι γνωστοί εθνικιστές και οι οποίοι μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, διαχειρίζονται blogs στο διαδίκτυο τα οποία βασικά άμεσα ή έμμεσα υποκινούν το μίσος και παροτρύνουν την βία κατά προσώπων με διαφορετική άποψη από την δική τους!». 

Μια από τις «κατηγορίες» κατά του κ. Κληρίδη ήταν ότι στηρίζει εθνικιστικές ιδέες και πρακτικές και τα κείμενα αυτά στάλησαν σε άγνωστο αριθμό μη-κυβερνητικών οργανισμών και στο ευρωπαϊκό FRA και έγιναν ευρύτερα γνωστά στο κοινό μέσω δημοσιευμάτων και εκδηλώσεων οι εναγόμενοι. 

Στην απόφαση αναφέρεται ένα τέτοιο παράδειγμα: «Υπήρξε περαιτέρω δυσφήμιση των εναγόμενων στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ κατά ή περί την 6/6/2010. Η εφημερίδα δημοσίευσε κείμενο στηριζόμενη στο πιο πάνω δυσφημιστικό δημοσίευμα υπό μορφή άρθρου και ή κειμένου κάποιου Νίκου Τριμικλινιώτη.»

Επίσης, παρουσιάζεται ο κ. Κληρίδης ως πρόσωπο που παρακινεί αναγνώστες «στο μίσος» και δήθεν ότι ενθαρρύνει την άσκηση βίας εναντίον προσώπων που έχουν διαφορετικές απόψεις από αυτόν. Με βάση αυτά, τον κατήγγειλαν στους ευρωπαϊκούς οργανισμούς που εκπροσωπεί, που έχουν να κάνουν ακριβώς με ανθρώπινα δικαιώματα. Το δικαστήριο έκρινε πως το δημοσίευμα πλήττει την φήμη και την υπόληψή του. 

Μετά από την αξιολόγηση της μαρτυρίας, το Δικαστήριο ανηύρε ότι το μόνο που θα μπορούσε να καταλογιστεί στον Χρίστο Κληρίδη από τους Εναγόμενους, ήταν ότι υπό την ιδιότητα του ως δικηγόρος υπερασπίστηκε τον διαχειριστή του μπλογκ όπου είχε γίνει το ανώνυμο σχόλιο (και αυτό από τρίτο άτομο και ούτε καν από τον διαχειριστή). Στην απόφαση σημειώνεται πως ο κ. Κληρίδης σε δημοσίευμα που κυκλοφόρησε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος», την 07/05/2020, κατέκρινε δημόσια το εν λόγω σχόλιο.

«Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε το Δικαστήριο κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας η εντύπωση που σχημάτισε από την μαρτυρία των Εναγόμενων 1 και 2 ήταν ότι το μεγαλύτερο "ατόπημα" του ενάγοντα ήταν ότι είχε διαφορετικές θέσεις από το δημοσιογράφο Μακάριο Δρουσιώτη και από τους ιδίους σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος», αναφέρει το «Dikaiosyni.com». Με άλλα λόγια, η πολιτική διαφωνία με τις θέσεις του «Χριστόφιας-Watch» και του Χρίστου Κληρίδη για το Κυπριακό ήταν αυτές που τους ώθησαν να προβούν στην δυσφήμιση. 

Το απόσπασμα από την ίδια την απόφαση είναι χαρακτηριστικό: 

«Τόσο από τη γραμμή της υπεράσπισης κατά την αντεξέταση του ενάγοντα αλλά και από τη μαρτυρία και των δύο εναγόμενων, ιδιαίτερα όμως του εναγόμενου 2, σχημάτισα την εντύπωση ότι το μεγαλύτερο «ατόπημα» του ενάγοντα ήταν ότι είχε διαφορετικές θέσεις από το δημοσιογράφο Μακάριο Δρουσιώτη και από τους ιδίους σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος. Αυτός ήταν και ο λόγος που και οι δύο εναγόμενοι εκφράζονταν με τόσο απαξιωτικό τρόπο για το Christofias-Watch. Στο συγκεκριμένο ιστότοπο αναρτιούνταν συχνά άρθρα που κατά την άποψη τους προήγαγαν "εθνικιστικές θέσεις". Παρενθετικά αναφέρω ότι η έννοια που απέδιδαν οι δύο εναγόμενοι στη φράση, ‘εθνικιστικές θέσεις’ δεν ήταν αυτή που δίδεται στα λεξικά, ήτοι των ‘πατριωτικών θέσεων’ . Οι εναγόμενοι χρησιμοποιούσαν την πιο πάνω φράση με την έννοια των "εξτρεμιστικών και αντιδημοκρατικών θέσεων". Η διαφωνία τους για τις θέσεις που εκφράζονταν στο συγκεκριμένο ιστότοπο για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, ήταν προφανώς και ο λόγος που κατέκριναν τη συνέντευξη που έδωσε ο ενάγοντας στο Christofias-Watch και η οποία, ως αναφέρω και πιο πάνω, αφορούσε τη λύση του Κυπριακού προβλήματος.

Οι διαφορετικές απόψεις που είχαν σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού προβλήματος, η πεποίθηση τους ότι οι απόψεις που εξέφραζε ο ενάγοντας και πολλοί άλλοι που δημοσίευαν στον ιστότοπο Christofias-Watch σε σχέση με το θέμα αυτό ήταν λανθασμένες και εξτρεμιστικές, ήταν πιστεύω αυτό που τους ώθησε να συντάξουν και να κυκλοφορήσουν το επίδικο κείμενο.»

Μεταξύ άλλων, στην απόφασή του το Δικαστήριο αναφέρει: «Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω καταλήγω ότι οι εναγόμενοι δεν ενήργησαν καλή τη πίστει στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά όλες οι ενέργειες τους είχαν ως σκοπό να υποσκάψουν τον ενάγοντα.»

Άξιο αναφοράς είναι επίσης το γεγονός ότι δόθηκε μεγάλη βαρύτητα κατά τον υπολογισμό των αποζημιώσεων, στην μη απολογία των Εναγόμενων ενώ το είχε ζητήσει ο Ενάγοντας επανειλημμένως, μέχρι και την παραμονή της δίκης. Αν το έκαναν αυτό, θα μετριαζόταν το ύψος των αποζημιώσεων, αυτοί όμως αρνήθηκαν να το πράξουν. Το Δικαστήριο προχώρησε στην επιδίκαση αποζημιώσεων ύψους 10 000 Ευρώ λαμβάνοντας υπόψη την υπόληψη, τη φήμη και τη θέση του ενάγοντα στην κοινωνία το περιεχόμενο και τις συνθήκες που έγινε το επίδικο δημοσίευμα, το πλήγμα που δημιούργησε η δυσφήμιση στην υπόληψη του ενάγοντα και το βαθμό της δημοσίευσης. 

«Συμπερασματικά», αναφέρει το «Dikaiosyni.com», «αν ένα δυσφημιστικό δημοσίευμα κριθεί εσκεμμένως αναληθές, αποκλείεται η επιτυχία των υπερασπίσεων του εντίμου σχολίου ή του προνομίου. Μεγάλη, δε, σημασία ως προς τούτο διαδραματίζει η τεκμηρίωση της έλλειψης καλής πίστης από τον Ενάγοντα. Στην παρούσα υπόθεση υπήρξαν σαφής αναφορές που καταδείκνυαν την εσκεμμένη αναλήθεια και την επιλεκτική αναφορά των εναγομένων σε γεγονότα, τόσο από τα τεκμήρια που κατατέθηκαν όσο και από την αξιολόγηση της δια ζώσης μαρτυρίας στο δικαστήριο. Είναι με αυτή καθ’ εαυτήν την απόδειξη της εσκεμμένης αναλήθειας ως προμετωπίδα που το Δικαστήριο κατέληξε σε απόρριψη των δύο υπερασπίσεων και την επιτυχία της αγωγής.»

Στο δικαστήριο για τους ενάγοντες εμφανίστηκαν οι Λουκής Λουκαΐδης, Λ. Πατσαλίδου και Κ. Κληρίδης, ενώ για τους εναγόμενους οι Ρ. Πεκρή και Νικολέττα Χαραλαμπίδου. 

Κληθείς από το «SigmaLive» να σχολιάσει την απόφαση, ο κ. Χρίστος Κληρίδης ανέφερε: «Έχει παρεξηγηθεί στην Κύπρο η ελευθερία του λόγου με την ασυδοσία του λόγου. Στην Κύπρο ισχύει η ρήση ότι "η γλώσσα κόκαλα δεν έχει αλλά κόκαλα σπάζει". Δυστυχώς κάποιοι, εκμεταλλευόμενοι το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου ξεφεύγουν από τα επιτρεπτά πλαίσια και εξαπολύουν άηθεις επιθέσεις με χαρακτηρισμούς και ύβρεις. Στόχος τους δεν είναι η αξιόπιστη και καθόλα ζητούμενη κριτική αλλά η υπόσκαψη ατόμων και προσωπικοτήτων. Η απόφαση αυτή καταδικάζει ακριβώς αυτού του είδους τις απαράδεκτες συμπεριφορές.»

Κλείνοντας, να σημειωθεί εδώ με την απόφαση αρ. 5208/2010 που εκδόθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2017, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, με Δικαστή την Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου δικαίωσε και πάλι τον Χρήστο Κληρίδη έναντι της εφημερίδας «Πολίτης». Η τότε απόφαση ανάφερε μεταξύ άλλων τα εξής: 

«Λέξεις που επηρεάζουν την υπόληψη του ατόμου στο επάγγελμά του, εργασία του ή την απασχόλησή του είναι δυσφυμιστικές... Σίγουρα πρέπει να πληρώσουν γι' αυτό το λάθος που είχε ως αποτέλεσμα να πληγεί η υπόληψη του Ενάγοντα. Αυτού του είδους λάθη που πληγώνουν την υπόληψη του ατόμο πληρώνονται διότι οφείλονται σε επιπόλαια μη υπεύθυνη δημοσιογραφία.» 

Στην απόφαση 5208/2010 αναφέρεται επίσης: «Ακόμη και πρόσωπο που ανήκει στην σφαίρα προσώπων που θα πρέπει να επιδέχεται εύλογη κριτική για τις πράξεις του απολαμβάνει προστασία για επιζήμια ψευδολογία στην υπόληψή του. Αυτό δεν είναι κριτική ή γνώμη για το άτομο του αλλά γεγονός δυσφημιστικό. Όταν αποδίδεται ένα δυσφημιστικό γεγονός σε πρόσωπο ακόμη και σε δημόσιο πρόσωπο αυτός θα πρέπει να έχει την προστασία του νόμου. Η ελευθερία της έκφρασης που δίδει προστασία στο κοινό και σε δημοσιογράφους να εκφράζουν ελεύθερα την γνώμη τους αναφορικά με δημόσια πρόσωπα καλύπτει μόνο κριτική επί γεγονότων.»

Διαβάστε επίσης: 

Απάντηση Ιδρύματος Στρατηγού Γρίβα Διγενή σε Δ.Πολυκάρπου/ΚΙΣΑ

Φωνές κατά των αγαλμάτων Γρίβα, αλλά και Χάρντινγκ (ΦΩΤΟ)

«Πυρά» Κυπριανού κατά ΚΙΣΑ-Πολυκάρπου - Frontex και «ρατσισμός Κυπρίων» (VID)

ΚΙΣΑ: Ρατσιστικές &παράνομες οι ενέργειες του ΥΠΕΣ - Θα καταγγείλει διεθνώς

Απάντηση ΥΠΕΣ σε ΜΚΟ που ζητούν επανεισδοχή μεταναστών από Τουρκία

ΚΙΣΑ: Ρατσιστικές &παράνομες οι ενέργειες του ΥΠΕΣ - Θα καταγγείλει διεθνώς

Δώρος Πολυκάρπου: «Ο Αττίλας αποκατέστησε την έννομη τάξη»