Καραολής & Δημητρίου πανελληνίως

9η Μαΐου το 1956 ήταν ημέρα Τετάρτη της Διακαινησίμου.

Σε όλες τις πόλεις της μητέρας Ελλάδας ο λαός συμμετείχε σε ογκώδεις διαδηλώσεις, απαιτώντας από τους συμμάχους Βρετανούς, την ματαίωση του επικείμενου την επαύριον Απαγχονισμού, στην αγγλοκρατούμενη κι επαναστατημένη Κύπρο, των δύο νεαρών αγωνιστών της ΕΟΚΑ Μιχαλάκη ΚΑΡΑΟΛΗ και Ανδρέα ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ.

Ήσαν οι πρώτοι αγωνιστές που είχαν καταδικαστεί στον δι’ αγχόνης θάνατο, για τη συμμετοχή τους στον Αντιαποικιακό - Απελευθερωτικό Αγώνα, από τα «ειδικά δικαστήρια» του κυβερνήτη της αποικίας στρατάρχη σερ Τζων Χάρντινγκ.

Την Τετάρτη 9 Μαΐου 1956 η παλλαϊκή δυναμική διαδήλωση στην Αθήνα κατέληξε σε αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και Αστυνομίας με τέσσερεις νεκρούς και 164 τραυματίες.

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ Ελλα-δικοί μας που θυσιάστηκαν στις διαδηλώσεις εκείνη την ημέρα στην Αθήνα ήσαν:

1. Ευάγγελος Γεροντής, απ’ την Κρήτη.

2. Ιωάννης Κωνσταντόπουλος, απ’ την Τρίπολη.

3. Φραγκίσκος Νικολάου, απ’ τον Πειραιά.

4. Κωνσταντίνος Γιαννακούρης αστυφύλακας απ’ τη Δωρίδα.

«Τέσσερεις νεκροί και 164 τραυματίαι εις Αθήνας κατά τας χθεσινάς βιαίας συγκρούσεις», έγραφε 1η σελίδα, μεσημέρι της Πέμπτης 10.5.1956 η αθηναϊκή εφημερίδα «Τα Νέα».

Κι ο πρώτος τίτλος, πιο ψηλά:

«Απηγχονίσθησαν την αυγήν οι δύο ήρωες της ελευθερίας – Ελλάς-Κύπρος θρηνούν τα μαρτυρικά τέκνα των και ορκίζονται εκδίκησιν»…

Δ Ε Ν  ΥΠΑΡΧΕΙ πόλη στην Ελλάδα που να μην έχει, από το 1956, μία τουλάχιστο οδό με τ’ όνομα των Καραολή και Δημητρίου, των Πρωτομαρτύρων στην Αγχόνη, αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α.

Αλησμόνητος φίλος ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας Κρίτων Σαλπιγκτής (1947-2018) που μελέτησε τους καταλόγους με τα ονόματα όλων των οδών σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας και της Κύπρου εντόπισε το αξιομνημόνευτο γεγονός ότι:

Απ’ όλα τα οδωνύμια ηρώων, πολιτικών και άλλων, υπερτερούν σε αριθμό οι οδοί με το όνομα των ΚΑΡΑΟΛΗ και ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ. 

Δημοσίευσε τα στοιχεία της μελέτης του στο βιβλίο «Κρίτων Σαλπιγκτής: Καραολής και Δημητρίου Η πανήγυρις των οδωνυμιών και η Τρίτη Αγχόνη» που εκδόθηκε το 2014 από το ΑΙΓΑΙΟΝ της Λευκωσίας του Βάσου Φτωχόπουλου.

ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ σε όλη την Ελλάδα, Ελληνίδες και Έλληνες παρασημοφορημένοι από την Σύμμαχο Βρετανία για την πολεμική και ηρωική δράση τους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αμέσως μετά τον Απαγχονισμό των Αγωνιστών της ΕΟΚΑ Καραολή και Δημητρίου, έσπευσαν δημοσίως να επιστρέψουν στην αγγλική πρεσβεία και στα κατά τόπους βρετανικά προξενεία τα παράσημά τους.

ΑΝΑΜΕΣΑ σε πλήθος άλλες συγκλονιστικές περιπτώσεις, εκείνη της οικογένειας της κορυφαίας Ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης στη γερμανοκρατούμενη Αθήνα

ΛΕΛΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ την οποία θανάτωσε γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα στο Χαϊδάρι 8 Σεπτεμβρίου 1944.

Στην πλούσια αντιστασιακή της δράση 1941-1944 η Λέλα Καραγιάννη είχε διασώσει πολλούς Άγγλους στρατιωτικούς που είχαν εγκλωβιστεί κρυβόμενοι στην Ελλάδα.

Για την δράση της, μετά θάνατον, ο βασιλεύς της Βρετανίας Γεώργιος Στ΄ της είχε απονείμει το 1947 το Μετάλλιο της Χρυσής Δάφνης με το αντίστοιχο βασιλικό Δίπλωμα.

Μετά τον Απαγχονισμό των Καραολή και Δημητρίου 10η Μαΐου 1956, η οικογένεια της εκτελεσμένης από τους Ναζί Κατακτητές το 1944 Ηρωίδας Λέλας Καραγιάννη, σε ένδειξη διαμαρτυρίας και αποτροπιασμού επέστρεψε στην αγγλική κυβέρνηση το Μετάλλιο μέσω της πρεσβείας της στην Αθήνα, συνοδευόμενο από επιστολή του συζύγου της Ηρωίδας, Νικόλαου Καραγιάννη, όπου έγραψε και τα εξής:

«Δώσαμε πολλά στον αγώνα και συμπαρασταθήκαμε στο έθνος σας. Η σύζυγός μου θυσίασε τη ζωή της για να περιθάλψει και να σώσει τα δικά σας παιδιά, ενώ εσείς δολοφονείτε τα δικά μας». 

(Από το βιβλίο της Λέλας Βυρ. Καραγιάννη: "Λέλα Καραγιάννη η θρυλική γιαγιά μου» εκδ. Πελασγός Β΄έκδοση 2014.