Εξουσίας Προέδρου και Δημοκρατίας και Γενικού Εισαγγελέα

Η αναφορά περί της απόλυτα συνταγματικής αρμοδιότητας του Προέδρου για την ανανέωση της σύνθεσης του Υπουργικού Συμβουλίου, αποτελεί ελεύθερη αλλά όχι απόλυτα ορθή ερμηνεία του συντάγματος.

Τούτο γιατί κατά το Σύνταγμα μας διαμόρφωσε ένα Προεδρικό σύστημα ιδιόμορφο όπου ο Πρόεδρος δεν εκλέγεται από ολόκληρο το λαό αλλά μόνον από τα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας (Άρθρο 1) και στην περίπτωση προσωρινού κωλύματος ή προσωρινής απουσίας αυτού δεν τον αναπληρεί ή αντικαθιστά ο Αντιπρόεδρος, (που εκλέγεται από την Τουρκική

Κοινότητα) αλλά από τον Πρόεδρον της Βουλής των Αντιπροσώπων (εκλεγομένου επίσης από την Ελληνική Κοινότητα (άρθρα 62 και 72). 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο αρχηγός της Πολιτείας και ο Αντιπρόεδρος ο υπαρχηγός της Πολιτείας (άρθρο 36) αλλά δεν είναι ο αρχηγός ή υπαρχηγός της εκτελεστικής εξουσίας αντιστοίχως.  Η εκτελεστική εξουσία δεν ασκείται υπό του Προέδρου της Δημοκρατίας  παρά μόνο για ορισμένα θέματα αυτής, που αναγράφονται περιοριστικά στο Σύνταγμα (άρθρο 48) ενώ αλλά ορισμένα θέματα ασκούνται από τον Αντιπρόεδρο (άρθρο 47).  Το δε κατάλοιπο της εκτελεστικής εξουσίας ασκείται από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Μάλιστα ενώ οι Υπουργοί διορίζονται δια της κοινής πράξης του Προέδρου και Αντιπροέδρου εν τούτοις οι Έλληνες υπουργοί υποδεικνύονται υπό του Προέδρου και Αντιπροέδρου εν τούτοις οι Έλληνες υπουργοί υποδεικνύονται υπό του Προέδρου και οι Τούρκοι υπουργοί υπό του Αντιπροέδρου (άρθρο 46) και παύονται αντιστοίχως (άρθρο 59/3).

Αυτές οι αντιδημοκρατικές συνταγματικές πρόνοιες, καλά θα ήταν να λαμβάνονται υπόψη ώστε να ενεργεί ο κάθε αξιωματούχος χωρίς υπερβολή,  αλαζονεία και αντιπαραθετική διάθεση.

Το ανεξέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα μια ακόμη βαθιά ριζωμένη στην καθημερινότητα μας αντίληψη που έχει προ καιρού ανατραπεί με απόφαση της Ολομέλειας του τότε Ανώτατου Δικαστηρίου το οποίο σε σχετική υπόθεση το 2021 έκρινε:

«Το μονοσήμαντο και το ανεξάρτητο του θεσμού του Γενικού Εισαγγελέα δεν παραπέμπει όμως και στο ανέλεγκτο.  Ήδη από τις πρόνοιες του ίδιου του Συντάγματος, ο Γενικό Εισαγγελέας δύναται να ελεγχθεί για συμπεριφορά που, όπως και για τους Δικαστές, θεωρείται ή κρίνεται «ανάρμοστος» που επιφέρει ως συνέπεια της απόλυση του.  Στο σύγχρονο κόσμο και τις αντιλήψεις περί δικαίου και πολιτειακής νομοτέλειας, κάθε αξιωματούχος του κράτους, ακόμη και ο Πρόεδρος χώρας, ελέγχονται διότι ουδείς είναι υπεράνω του απρόσωπου νόμου που εξισώνει τους πολίτες κατά ισόνομο τρόπο.  Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ο Γενικός Εισαγγελέας είναι υπόλογος στη Βουλή των Αντιπροσώπων γι’ τον τρόπο άσκησης των εξουσιών του ως μέλος της κυβέρνησης.  Η πολιτική όμως ουδετερότητα του Γενικού Εισαγγελέα στην Κύπρο δεν τον απαλλάσσει από την λογοδοσία ενώπιον του αρμοδίου Συμβουλίου κατά το Σύνταγμα».  

Κατά τα άλλα ουδείς προετοιμάζει μια διεκδικητική κατά της Τουρκίας στάση σε σχέση με τα όσα συμβαίνουν στην Αμμόχωστο, ή το σφετερισμό της ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας στην κατεχόμενη περιοχή με τις παράνομες αναπτύξεις, την Πύλα, τον Άγιο Δομέτιο ή την Δένεια.  Ουδείς μελετά την προώθηση της 5ης  Δημοκρατικής προσφυγής της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι τα Τουρκικής Δημοκρατίας.  Αντίθετα, με την ψευδαίσθηση να μη ενοχληθεί η Τουρκία και χαθεί ευκαιρία για λύση, αφήσαμε χωρίς αποτέλεσμα την τόσο χρήσιμη 4η Διακρατική απόφαση.  

Πρέπει ανεξάρτητα με τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για προώθηση λύσης, να ληφθούν μέτρα τώρα κατά της Τουρκίας.  Η αδράνεια λόγω της εσωστρέφειας μας  και των αντιπαραθέσεων, σαφώς πρέπει να τερματιστούν!

Δικηγόρος – Πρώην Βουλευτής