Ένταση ΗΠΑ-Τουρκίας και «μετασεισμικές» δονήσεις σε οικονομία

Συνεχίζουν να μαζεύονται απειλητικά τα μαύρα σύννεφα πάνω από την τουρκική οικονομία στον απόηχο της εκλογικής καταιγίδας στις δημοτικές εκλογές. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Τουρκία στο ζήτημα της οικονομίας φαίνεται να συνδέεται και άμεσα με την ένταση των σχέσεων της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον.

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αύξησε σήμερα, Πέμπτη, το όριο συναλλαγών για τις συνολικές συμβάσεις ανταλλαγής (swap) που δεν έχουν ωριμάσει

στην αγορά ανταλλαγής νομισμάτων της τουρκικής λίρας. Την περασμένη εβδομάδα, το όριο αυξήθηκε δύο φορές - από 10 τοις εκατό σε 20 τοις εκατό, και στη συνέχεια στο 30 τοις εκατό.

Πάντως, οι ανησυχίες μεταξύ των επενδυτών για το επίπεδο των αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας τροφοδότησαν τις πωλήσεις της λίρας τον περασμένο μήνα, με το νόμισμα να χάνει 5% της αξίας του έναντι του δολαρίου τον Μάρτιο. Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αναφέρει ότι χρησιμοποιεί την αγορά ανταλλαγής για τη διαχείριση της ρευστότητας στις αγορές συναλλάγματος.

Η λίρα υποχώρησε κατά 28% έναντι του δολαρίου πέρυσι, με τον πληθωρισμό στο εσωτερικό να καλπάζει, την ίδια ώρα που η πολιτική κρίση με τις Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζεται. Από τότε η οικονομία έχει εισέλθει σε ύφεση.

Οι εξαγωγές της Τουρκίας έφτασαν σε υψηλά επίπεδα το πρώτο τρίμηνο του 2019, φτάνοντας τα 44,5 δις δολάρια, ανέφερε σήμερα ο Υπουργός Τελωνείων και Εμπορίου Ruhsar Pekcan, προσθέτοντας πως οι εισαγωγές τον Μάρτιο μειώθηκαν κατά 17,8%, που σε ετήσια βάση βρίσκονται στα 18, 3 δις δολάρια.

O πολιτικός αναλυτής Murat Yetkin αναφέρει στο Al Monitor ότι ο Ερντογάν απέτυχε στην τακτική του να προσπαθεί να τρομάξει το εκλογικό σώμα να ψηφίσει για το ΑΚΡ υποστηρίζοντας ότι οι εκλογές αποτελούσαν ζήτημα επιβίωσης για την Τουρκία. «Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι τα οικονομικά προβλήματα όπως το αυξανόμενο κόστος ζωής και η αυξανόμενη ανεργία ήταν τα πιο σημαντικά ζητήματα για το 80% των ανθρώπων που αποδείχθηκαν σωστά».

Η κατάσταση της οικονομίας, με τη σειρά της, έχει να κάνει με τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας, η οποία τα τελευταία χρόνια αντικατοπτρίζει την μαχητική ισλαμική / υπερεθνικιστική προοπτική του Ερντογάν, ειδικά όταν πρόκειται για σχέσεις με τη Δύση.

Όπως σημειώνει δημοσίευμα του Al Monitor, οι δυτικές χώρες εξακολουθούν να είναι μεταξύ των κυριότερων επενδυτών στην Τουρκία, ενώ η Ευρώπη εξακολουθεί να παρέχει τη μεγαλύτερη αγορά για τα τουρκικά προϊόντα. Υπάρχει επομένως άμεση συσχέτιση, λένε οι οικονομολόγοι, μεταξύ των επιδεινούμενων σχέσεων της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη και της επιδείνωσης της οικονομίας της.

Είναι γεγονός πως τα σοβαρά προβλήματα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως αυτό με τους S-400 και την παράδοση των μαχητικών F-35, παραμένουν στο τραπέζι και θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία κατά την επόμενη περίοδο αν δεν επιλυθούν. Η Τουρκία αντιμετωπίζει για τα πιο πάνω ζητήματα την προοπτική για περισσότερες αμερικανικές κυρώσεις

«Ο τρόπος με τον οποίο η Άγκυρα διαχειρίζεται αυτό το ζήτημα - το οποίο μπορεί να το κοστίσει και η παράδοση υπερσύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών F-35 στα οποία η τουρκική αεροπορία σχεδιάζει να στηριχθεί για τα επόμενα 10 χρόνια - θα έχει σαφώς αντίκτυπο στην οικονομία της Τουρκίας», σημειώνει το Al Monitor.

Η Τουρκία έχει επίσης εντάσεις με την Ευρώπη σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματά και την αυταρχική κυριαρχία του Ερντογάν, η οποία αντιβαίνει στην προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Άγκυρα. Πολλοί αναλυτές συμφωνούν ότι η επανατοποθέτηση της Τουρκίας σε υγιή βάση και πάλι οικονομικά θα απαιτήσει αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Τουρκία από τη Δύση. Σε δηλώσεις του στο αραβικό δίκτυο ο πρώην πρέσβης Suha Umar υπογράμμισε ότι χώρες όπως η Τουρκία που εξαρτώνται από το ξένο κεφάλαιο δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να προσπαθήσουν να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη στους ξένους επενδυτές. «Εάν η οικονομική διαχείριση της χώρας βασίζεται στις ιδιοτροπίες ενός ατόμου, δεν μπορείτε να περιμένετε εμπιστοσύνη ή χρήμα", δήλωσε ο Umar στο Al-Monitor.

Το ερώτημα τώρα είναι κατά πόσο ο Ερντογάν θα κατανοήσει πού έχει οδηγήσει η πολιτική του και αν τελικά θα αποφασίσει να αναθεωρήσει την στάση που κρατά σήμερα στις εξωτερικές υποθέσεις της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του Κυπριακού.