«Εμβολιασμένοι Vs Ανεμβολίαστοι: Ο πολιτιστικός πόλεμος του Covid στην Ευρώπη»

Σε ολόκληρο τον πλανήτη αλλά κυρίως στον δυτικό κόσμο παρατηρείται δυστυχώς ένας διχασμός μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων που λαμβάνει πολιτικές διαστάσεις αλλά και πολιτισμικές προεκτάσεις. Ο όρος που συναντάται συχνά το τελευταίο διάστημα στα δυτικά ΜΜΕ είναι αυτός του «πολέμου της κουλτούτας- culture war» για να περιγράξει τις νέες τάσεις αναδύονται σε σχέση με το θέμα του εμβολιασμού και την αντίδραση των πολιτών από τα μέτρα των κυβερνήσεων για περιορισμό της πανδημίας

Ακολουθεί μετάφραση του άρθρου της Κάτριν Μπένχολντ στους New York Times :

Ο Sven Müller είναι περήφανα ανεμβολίαστος. Πιστεύει ότι τα εμβόλια κατά του Covid δεν είναι ούτε αποτελεσματικά ούτε ασφαλή, αλλά ένας τρόπος να βγάλουν χρήματα για τις φαρμακευτικές εταιρείες και τους διεφθαρμένους πολιτικούς που του αφαιρούν την ελευθερία.

Σύμφωνα με τους κρατικούς κανόνες για τον περιορισμό των λοιμώξεων από τον κορωνοϊό, δεν επιτρέπεται πλέον να πηγαίνει σε εστιατόρια, στο μπόουλινγκ, στον κινηματογράφο ή στο κομμωτήριο. Από την επόμενη εβδομάδα θα του απαγορεύεται η είσοδος και στα περισσότερα καταστήματα. Αλλά αυτό μόνο ενίσχυσε την αποφασιστικότητά του.

«Δεν μπορούν να με λυγισουνν», είπε ο κ. Müller, 4 ετών0, ιδιοκτήτης μπαρ στην πόλη Annaberg-Buchholz, στην περιοχή Ore Mountain στο ανατολικό κρατίδιο της Σαξονίας, όπου το ποσοστό εμβολιασμού είναι 44 τοις εκατό — το χαμηλότερο στη Γερμανία. .

Ο κ. Müller προσωποποιεί ένα πρόβλημα που είναι τόσο οξύ σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν η Γερμανία είχε κόκκινα και μπλε κρατίδια, η Σαξονία θα ήταν κατακόκκινη. Σε μέρη όπως αυτό,  η στάση των μη εμβολιασμένων ανθρώπων επιτείνει τον τελευταίο γύρο μετάδοσης, γεμίζοντας τεταμένους θαλάμους νοσοκομείων, θέτοντας σε κίνδυνο τις οικονομικές ανακάμψεις και οδηγεί τις κυβερνήσεις να προσπαθούν να αποτρέψουν ένα τέταρτο κύμα πανδημίας.

Η κατάσταση στη δυτική Ευρώπη

Παρόλο που οι μελέτες δείχνουν ότι ο εμβολιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της μόλυνσης - και για την αποφυγή νοσηλείας ή θανάτου εάν μολυνθεί - το να πείσουμε όσους είναι βαθιά δύσπιστοι για τα εμβόλια έχει αποδειχθεί αδύνατο. Αντίθετα, οι δυτικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις καταφεύγουν ολοένα και περισσότερο σε στενά καλυμμένους εξαναγκασμούς με ένα μείγμα εντολών, προτροπών και τιμωριών.

Σε πολλές χώρες, λειτουργεί. Όταν ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε τον Ιούλιο ότι θα απαιτούνταν διαβατήρια εμβολίων για την είσοδο στους περισσότερους κοινωνικούς χώρους, η Γαλλία - όπου το αίσθημα κατά των εμβολίων ήταν ισχυρό - ήταν μια από τις λιγότερο εμβολιασμένες χώρες στην Ευρώπη. Σήμερα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στον κόσμο.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι ακολούθησε το παράδειγμα του κ. Μακρόν με ακόμη πιο σκληρά μέτρα. Εκεί, και στην Ισπανία, επίσης, οι προσπάθειες λαϊκιστικών κομμάτων να πυροδοτήσουν μια ευρεία αντίδραση κατά των εμβολίων έχουν σε μεγάλο βαθμό αποτυχείί.

Ωστόσο, η περιφερειακή αντίσταση ενάντια στο εμβόλιο του κορωνοϊού παραμένει. Στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη —και στις γερμανόφωνες χώρες και περιοχές που συνορεύουν με αυτές— το πρόβλημα είναι πιο επίμονο.

Στην Ιταλία, η βόρεια επαρχία του Μπολτσάνο - που συνορεύει με την Αυστρία και την Ελβετία, όπου το 70 τοις εκατό του πληθυσμού είναι γερμανόφωνοι - έχει το χαμηλότερο ποσοστό εμβολιασμού της χώρας. Οι ειδικοί έχουν συνδέσει την απότομη αύξηση των λοιμώξεων εκεί με συχνές ανταλλαγές με την Αυστρία, αλλά και με την πολιτισμική κλίση του πληθυσμού προς την ομοιοπαθητική και τις φυσικές θεραπείες.

«Υπάρχει κάποια συσχέτιση με ακροδεξιά κόμματα, αλλά ο κύριος λόγος είναι αυτή η εμπιστοσύνη στη φύση», είπε ο Πάτρικ Φραντζόνι, γιατρός που ηγείται της εκστρατείας εμβολιασμού στην επαρχία. Ειδικά στις Άλπεις, είπε, ο γερμανόφωνος πληθυσμός εμπιστεύεται τον καθαρό αέρα, τα βιολογικά προϊόντα και τα αφεψήματα από βότανα περισσότερο από τα παραδοσιακά φάρμακα.

Στην πραγματικότητα, η Γερμανία, η Αυστρία και η γερμανόφωνη περιοχή της Ελβετίας έχουν τα μεγαλύτερα μερίδια μη εμβολιασμένων πληθυσμών σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους άνω των 12 ετών είναι ανεμβολίαστος, σε σύγκριση με περίπου ένα στους 10 στη Γαλλία και την Ιταλία και σχεδόν κανένα στην Πορτογαλία.

Κοινωνιολογική προσέγγιση

Οι κοινωνιολόγοι λένε ότι εκτός από μια επιρροή κουλτούρα εναλλακτικής ιατρικής, η αντίσταση στα εμβόλια τροφοδοτείται από μια ισχυρή παράδοση αποκεντρωμένης κυβέρνησης που τείνει να τροφοδοτεί τη δυσπιστία στους κανόνες που επιβάλλονται από την πρωτεύουσα — και από ένα ακροδεξιό οικοσύστημα που ξέρει πώς να εκμεταλλευτεί και τα δύο .

Η αντίθεση στα εμβόλια, είπε η Pia Lamberty της CeMAS, μιας ερευνητικής οργάνωσης με έδρα το Βερολίνο που επικεντρώνεται στην παραπληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας, είναι κατά κάποιο τρόπο η μακριά ουρά των λαϊκιστικών εθνικιστικών κινημάτων που τάραξαν την ευρωπαϊκή πολιτική για μια δεκαετία.

«Οι ριζοσπάστες κατά των κακοποιών δεν είναι μια τεράστια ομάδα, αλλά είναι αρκετά μεγάλη ώστε να προκαλέσει πρόβλημα στην πανδημία», είπε η κ. Λάμπερτι. «Δείχνει την επιτυχία της ακροδεξιάς cheerleading σε αυτό το θέμα και την αποτυχία των κυρίαρχων πολιτικών να το πάρουν αρκετά σοβαρά».

Ως αποτέλεσμα, σε μέρη της Ευρώπης, «είτε είστε εμβολιασμένοι είτε όχι έχει γίνει σχεδόν ένα πολιτικό αναγνωριστικό όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες», πρόσθεσε.

Στην Αυστρία, όπου η κυβέρνηση έχει προχωρήσει περισσότερο στον περιορισμό των μη εμβολιασμένων, ένα νεοϊδρυθέν κόμμα κατά των εμβολίων κέρδισε πρόσφατα τρεις έδρες σε ένα κρατικό κοινοβούλιο στο βορρά, εδώ και καιρό προπύργιο της ακροδεξιάς. Στη Γαλλία και την Ιταλία, οι εστίες κατά των εμβολίων παραμένουν εκεί όπου κυριαρχούν οι εθνικιστές λαϊκιστές.

Η επικίνδυνη  πόλωση

Στη Σαξονία, το αντιεμβολιαστικό αίσθημα και η υποστήριξη για την Alternative for Germany για τη Γερμανία ή AfD —την ισχυρότερη πολιτική δύναμη εδώ— αλληλοκαλύπτονται σημαντικά.

Το AfD έχει ισοπεδωθεί σε εθνικό επίπεδο, αλλά στην πρώην Κομμουνιστική Ανατολή, το αντιεμβολιαστικό αίσθημα έχει αποδειχθεί ότι ταιριάζει σε πολλούς ψηφοφόρους που συχνά έχουν ήδη μια βαθιά καχυποψία για την κυβέρνηση, την παγκοσμιοποίηση, τις μεγάλες εταιρείες και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης.

«Το ζήτημα του εμβολίου πολώνεταιι», είπε ο Rolf Schmidt, δήμαρχος του Annaberg-Buchholz. «Το ακούω από το πρωί μέχρι το βράδυ: Ο καθένας έχει την απόλυτη αλήθεια του και το δικό του κανάλι κοινωνικής δικτύωσης για να ενισχύσει αυτή την αλήθεια. Θεωρεί πως ό,τι λέει η άλλη πλευρά είναι όλα ψέματα».

Τόσο φορτισμένο είναι το θέμα που ο κ. Schmidt δεν λέει  αν είναι ο ίδιος εμβολιασμένος. «Το μεγάλο μου πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι να διατηρήσω την κοινωνική ειρήνη σε αυτή την πόλη», είπε.

Στο Annaberg-Buchholz, μια παλιά μεσαιωνική πόλη εξόρυξης μετάλλων κοντά στα τσεχικά σύνορα, η διάσπαση είναι ορατή.

Κάθε Δευτέρα, οι σκληροπυρηνικοί αντιεμβολιαστές οργανώνουν μια μικρή αλλά θορυβώδη συγκέντρωση στο κέντρο της πόλης. Αυτή την εβδομάδα, υπήρχαν περίπου 50 διαδηλωτές, που φώναζαν συνθήματα όπως «το εμβόλιο σκοτώνει» και οργίαζαν κατά της κυβέρνησης στο Βερολίνο, που λένε ότι είναι μια δικτατορία όπως ο κομμουνισμός, «και ακόμη χειρότερα».

Πολλά εστιατόρια έχουν επαναστατικά μηνύματα στα παράθυρά τους κατηγορώντας «πολιτικές αποφάσεις» για σκληρούς νέους κανόνες που αποκλείουν την είσοδο των μη εμβολιασμένων.

Ένα από αυτά είναι το μπαρ του κ. Müller, Salon, όπου σερβίρει πάνω από 90 είδη τζιν σε θαμώνες που είναι ως επί το πλείστον ανεμβολίαστοι όπως αυτός, λέει. Μια πινακίδα στην πόρτα αναφέρει το γερμανικό Σύνταγμα και γράφει: «Ανεξάρτητα από το αν (μη) εμβολιασμένοι, (μη) τεσταρισμένοι, είστε ευπρόσδεκτοι ως ΑΝΘΡΩΠΟΙ!»

Η πινακίδα τον μετέτρεψε σε μικρή διασημότητα: Ο κόσμος σταματά για να τραβήξει φωτογραφίες, ένας ιδιοκτήτης καφέ στον δρόμο αντέγραψε το κείμενό του.

 «Να παρθούν σκληρά μέτρα»

Η Karin και ο Hans Schneider, δύο συνταξιούχοι περαστικοί που μεγάλωσαν και οι δύο στο Annaberg-Buchholz και οι οποίοι είναι εμβολιασμένοι, είπαν ότι ο μόνος τρόπος για να κάνουν τους σκεπτικιστές να κάνουν το εμβόλιο ήταν να είναι σχεδόν αδύνατο να μην το κάνουν. «Είναι βλακεία», είπε η κ. Σνάιντερ. «Δεν μπορείς να διαφωνήσεις μαζί τους. Πρέπει να γίνεις σκληρός».

Στη Γερμανία, η νέα κυβέρνηση θέλει να επιβάλει αυστηρότερους κανόνες κατά των μη εμβολιασμένων ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης να λάβουν αρνητικό τεστ κορωνοϊού πριν από τη χρήση της δημόσιας συγκοινωνίας.

Αλλά η Αυστρία έχει κάνει τα περισσότερα, περιορίζοντας την κίνηση οποιουδήποτε άνω των 12 ετών και ανεμβολίαστων να πηγαίνουν για δουλειά, σχολείο, αγορά παντοπωλείων και ιατρική περίθαλψη και δίνοντας στην αστυνομία εξουσία να ελέγχει τα χαρτιά εμβολιασμού στο δρόμο.

«Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου παραβίαση των συνταγματικών μας ελευθεριών», δήλωσε ο Michael Brunner, επικεφαλής του MFG, του νέου κόμματος κατά των εμβολίων.

Το λεγόμενο lockdown των μη εμβολιασμένων στην Αυστρία ήταν ένα σημείο συζήτησης στη Σαξονία, όπου πολλοί θεώρησαν ότι οι νέοι περιορισμοί που έρχονται την επόμενη εβδομάδα είναι το ίδιο πράγμα με άλλο όνομα.

Η Σαξονία ήταν το πρώτο γερμανικό κρατίδιο που απέκλεισε τους μη εμβολιασμένους ανθρώπους από μεγάλο μέρος της δημόσιας ζωής, απαιτώντας απόδειξη στους περισσότερους κοινωνικούς χώρους ότι είτε είχαν εμβολιαστεί είτε ότι είχαν αναρρώσει από μόλυνση από τον Covid. Από τη Δευτέρα, όλα τα μη απαραίτητα καταστήματα θα είναι εκτός ορίων και σε αυτά.

Πολλοί, όπως ο κ. Müller, αισθάνονται προδομένοι από την κυβέρνηση. «Υποσχέθηκαν ότι δεν θα υπάρξεί υπορχρεωτικότητα εμβολίων», είπε. «Αλλά αυτή είναι μια εντολή εμβολίου μέσω της κερκόπορτας».

Σε απόσταση 10 λεπτών με το αυτοκίνητο από το Annaberg-Buchholz, η Constanze Albrecht έκανε ένεση μιας δόσης του εμβολίου Pfizer-BioNTech στο χέρι ενός 67χρονου άνδρα. Η Δρ Albrecht βρισκόταν στο δρόμο με μία από τις 30 κινητές ομάδες εμβολιασμού που διασχίζουν τη Σαξονία για να δελεάσουν τους ανθρώπους να κάνουν εμβολιασμό.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι οι νέοι περιορισμοί έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερη ζήτηση για εμβολιασμούς. Τα περισσότερα εμβόλια που χορήγησε η Δρ Albrecht εκείνη την ημέρα ήταν ενισχυτικά για άτομα που είχαν εμβολιαστεί πριν από μήνες.

Πολλοί από αυτούς που έρχονται για την πρώτη τους δόση ξεκαθαρίζουν ότι αισθάνονται εξαναγκασμένοι, είπε η Δρ Albrecht. Ένας άντρας είπε ότι το έκανε μόνο για να μπορεί να συνεχίσει να πηγαίνει τον γιο του στο αθλητικό του κλαμπ. Μια γυναίκα μουρμούρισε ότι «δεν είχε άλλη επιλογή».

«Μη χρήσιμος ο διαχωρισμός»

Ο κ. Schmidt, ο δήμαρχος, προειδοποίησε ότι διαχωρίζοντας τους ανεμβολίαστους, η κυβέρνηση σπέρνει διχασμό. «Αυτό το αφήγημα ότι ‘’Αυτοί οι κακοί μη εμβολιασμένοι άνθρωποι, είναι υπεύθυνοι για την αύξηση των κρουσμάτων»’’, είπε. «Δεν είναι χρήσιμο».

Ο κ. Schmidt θα προτιμούσε να φέρει κοντά τους ανθρώπους. Ασκεί πιέσεις για να επιτρέψει στη γιορτασμένη χριστουγεννιάτικη αγορά της πόλης να προχωρήσει χωρίς περιορισμούς για τους μη εμβολιασμένους - αντίθετα, μια εντολή δοκιμής για όλους.

Στο Annaberg-Buchholz, τα μισά από τα περίπτερα έχουν ήδη ανοίξει, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που θα ανοίξουν στις 26 Νοεμβρίου. Όμως ο κ. Schmidt ανησυχεί ότι θα απαγορευθεί ακόμη από την πολιτειακή κυβέρνηση.

«Αυτή θα ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι», είπε. «Για την περιοχή μας, αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια χριστουγεννιάτικη έκθεση, είναι ποιοι είμαστε ως πόλη και ως περιοχή. Είναι ένα συναίσθημα, είναι μια ταυτότητα. Οι μεγάλες πόλεις δεν το καταλαβαίνουν».