Ελεγκτική: Πλήρης δικαίωση από την έκθεση της Κομισιόν για το Κράτος Δικαίου

«Η σημερινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μας δικαιώνει απόλυτα», αναφέρει σε σημερινή της ανακοίνωση η Ελεγκτική Υπηρεσία, υπογραμμίζοντας ότι είναι επιτακτική ανάγκη ο διαχωρισμός των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και η άρση του ανέλεγκτου των εξουσιών του ως δημόσιου κατήγορου.

Όπως αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία, στις 18.5.2023 εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία, μεταξύ άλλων «τονίσαμε ότι η ταύτιση στο πρόσωπο του Γενικού Εισαγγελέα των δύο ξεχωριστών ρόλων του νομικού συμβούλου του κράτους και του δημόσιου κατήγορου, όπως και το ανέλεγκτο των εξουσιών

του Γενικού Εισαγγελέα, υποσκάπτουν την ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ως προς το δικαίωμά της για απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφόρηση».

Επισημαίνει ακόμη ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε σημειώσει ότι αυτές οι στρεβλώσεις είναι μοναδικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχουν αναγνωριστεί και από την Επιτροπή GRECO.

«Εκφράσαμε δε, την έκπληξή μας, ακούγοντας τον Γενικό Εισαγγελέα να αναφέρει ότι τούτο αποτελεί μύθο», σημειώνεται.

Παράλληλα, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι είχε τεκμηριώσει ότι η GRECO δεν είδε θετικά την από τότε δρομολογούμενη αυτονόμηση ολόκληρης της Νομικής Υπηρεσίας και ότι η GRECO θεωρεί ότι, όσο ο τομέας του δημόσιου κατήγορου είναι αναπόσπαστο μέρος της Νομικής Υπηρεσίας, αυτό δημιουργεί κινδύνους επιρροής.

Στην ανακοίνωση σημειώνεται ακόμη ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία εξήγησε ότι διεθνώς, τα Ανώτατα Ελεγκτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ – SAIs, Supreme Audit Institutions) καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο θέμα της καταπολέμησης της διαφθοράς και «εκφράσαμε την αγωνία μας σχετικά με το ανέλεγκτο των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα ως δημόσιου κατήγορου».

Στην ανακοίνωση της η Ελεγκτική Υπηρεσία δηλώνει ότι «η σημερινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μας δικαιώνει απόλυτα. Αναμένουμε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα προωθήσει την προεκλογική δέσμευσή του για διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές που θα διασφαλίζουν παράλληλα άρση του ανέλεγκτου των εξουσιών του δημόσιου κατήγορου».

Προστίθεται ακόμη ότι η σημερινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα διαβιβαστεί άμεσα στον Διεθνή Οργανισμό INTOSAI, «αφού επιβεβαιώνει και τα όσα του έχουμε ήδη αναφέρει σχετικά με την υπόσκαψη της ανεξαρτησίας μας».

Ανακοίνωση Ελεγκτικής Υπηρεσίας, 5.7.2023:
Η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου δικαιώνει πλήρως την Ελεγκτική Υπηρεσία

Επιτακτική ανάγκη ο διαχωρισμός του εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και η άρση του ανέλεγκτου των εξουσιών του ως δημόσιου κατήγορου pic.twitter.com/xpjBKhtk0y

— ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (AUDIT OFFICE OF CYPRUS) (@Audit_Office_Cy) July 5, 2023

Υπενθυμίζεται ότι η ετήσια Έκθεση της Κομισιόν για το Κράτος Δικαίου για την Κύπρο αναφέρει την ανάγκη για μηχανισμούς ανεξαρτησίας και λογοδοσίας της Γενικής Εισαγγελίας, ειδικότερα όσον αφορά την δυνατότητα του να μην ασκήσει ή να αναστείλει διώξεις.

Στην έκθεση καταγράφονται επίσης εισηγήσεις για την εισαγωγή κανόνων για τη διαφάνεια για τα περιουσιακά στοιχεία αξιωματούχων, ενίσχυση με επαρκείς πόρους της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, την προώθηση νομοθεσίας για την κρατική διαφήμιση, την βελτίωση της διακυβέρνησης των δημόσιων ΜΜΕ και την προώθηση πλαισίου για την δημόσια διαβούλευση στην νομοθετική διαδικασία.

Η ετήσια έκθεση για το 2023, η οποία παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου από την Αντιπρόεδρο της Κομισιόν για θέματα αξιών και διαφάνειας, Βέρα Γιούροβα, περιέχει κεφάλαια με ανασκόπηση της κατάστασης και των εξελίξεων σε κάθε κράτος μέλος. Πρόκειται για τον τέταρτο γύρο εκθέσεων για το κράτος δικαίου, οι οποίες ξεκίνησαν το 2020 με στόχο την καταγραφή ελλείψεων σε κάθε κράτος μέλος σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, την κοινωνία των πολιτών και ενδιαφερόμενους φορείς, αλλά και την καταγραφή εισηγήσεων.

Όπως αναφέρεται στη σύνοψη του κεφαλαίου για την Κύπρο, το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου περιλαμβάνει συγκεκριμένες δεσμεύσεις όσον αφορά την λειτουργία του συστήματος δικαιοσύνης και του πλαισίου κατά της διαφθοράς. Ειδικότερα, οι συστάσεις που καταγράφονται ζητούν από την Κύπρο:

- να ενισχύσει την ανεξαρτησία και τη λογοδοσία της εισαγγελικής αρχής, μεταξύ άλλων παρέχοντας τη δυνατότητα επανεξέτασης αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα να μην ασκήσει δίωξη ή να αναστείλει διαδικασίες, λαμβάνοντας υπόψη τις ευρωπαϊκές αρχές της ανεξαρτησίας  και της αυτονομίας της εισαγγελίας,

- να εισαγάγει κανόνες για την αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων εκλεγμένων αξιωματούχων, ώστε να προβλέπεται τακτική και ολοκληρωμένη κατάθεση στοιχείων, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική, τακτική και πλήρη επιβεβαίωση των στοιχείων,

- να διασφαλίσει πως η Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς που δημιουργήθηκε πρόσφατα έχει τους οικονομικούς πόρους, το προσωπικό και τις τεχνικές δυνατότητες και πόρους να εκπληρώσει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητες της,

- να υιοθετήσει νομοθεσία που να διασφαλίζει την δίκαιη και διάφανη χρήση κονδυλίων για διαφήμιση από το δημόσιο και από εταιρίες που ανήκουν στο κράτος,

- να συνεχίσει την διαδικασία ενίσχυσης κανόνων και κανονισμών για βελτίωση της ανεξαρτησίας των δημόσιων ΜΜΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά ευρωπαϊκά πρότυπα και

- να προχωρήσει με την υιοθέτηση πλαισίου για αποτελεσματική και έγκαιρη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά τη νομοθετική διαδικασία, και να διασφαλίσει την εφαρμογή του.

Όσον αφορά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε σχέση με την Έκθεση για το 2022, αναφέρεται πως δεν καταγράφηκε πρόοδος σε σχέση με τη θέσπιση κανόνων για τη διαφάνεια για τα περιουσιακά στοιχεία εκλεγμένων αξιωματούχων ώστε να υπάρχει τακτική και ολοκληρωμένη καταχώρηση των στοιχείων τα οποία να επιβεβαιώνονται πλήρως και σε τακτική βάση.

Ωστόσο, καταγράφεται σημαντική πρόοδος στην διασφάλιση πως οι μεταρρυθμίσεις για τον τρόπο διορισμού των δικαστών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου συνάδουν με τις σχετικές ευρωπαϊκές αρχές και τη γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας.

Καταγράφεται επίσης μερική πρόοδος όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της σύνθεσης του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου και τη διασφάλιση πως συνάδει με τις ίδιες αρχές. Μερική πρόοδος έχει καταγραφεί ακόμα όσον αφορά τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διερεύνησης και των αποφάσεων υποθέσεων διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης του γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και της οικονομικής του ανεξαρτησίας.

Μερική πρόοδος καταγράφεται επίσης στην ενίσχυση των κανονισμών για την βελτίωση της ανεξαρτησίας των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, καθώς και στην βελτίωση του πλαισίου για τη δημόσια διαβούλευση στην νομοθετική διαδικασία.

Διαβάστε επίσης: Κομισιόν: Ζητά κανόνες λογοδοσίας Γ. Εισαγγελέα στην έκθεση για Κράτος Δικαίου