Δρ Φίσερ: Θα πρέπει όλοι να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας

Η Δρ Αννα Λι Φίσερ, αποτελεί είδωλο για τους λάτρεις του διαστήματος, εμβληματική προσωπικότητα για τις γυναίκες που ονειρεύονται καριέρα και οικογένεια αφού ήταν από τις πρώτες γυναίκες αστροναύτες και σίγουρα η πρώτη με νήπιο στο σπίτι. Παρά το ότι πέρασαν τόσα χρόνια από τη μοναδική εμπειρία της, η θέα της Γης από το διάστημα και η ομορφιά του πλανήτη μας, την συγκινούν ιδιαίτερα και καλεί όλους να προστατεύσουν το σπίτι μας.

Βρέθηκε για λίγες μέρες στην Κύπρο

Γεννήθηκε το 1949 στη Νέα Υόρκη, αλλά μεγάλωσε στην Καλιφόρνια. Είναι κάτοχος πτυχίου χημείας και διδακτορικού ιατρικής από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Λος Άντζελες (UCLA).  Μέλος της πρώτης ομάδας έξι αστροναυτών της NASA που αποτελείτο από γυναίκες  και η πρώτη μητέρα στο διάστημα, επελέγη ως υποψήφια αστροναύτης τον Ιανουάριο του 1978 και τον Αύγουστο του 1979, αφού ολοκλήρωσε την περίοδο αξιολόγησης και την εκπαίδευσή της πήρε το «εισιτήριο» για να συμμετέχει σε αποστολή με διαστημικό λεωφορείο. Αποχώρησε το 2017 μετά από περισσότερες από τρεις δεκαετίες υπηρεσίας στον οργανισμό.

H Δρ Φίσερ ήταν ειδικός αποστολής (mission specialist) του Space Shuttle STS-51A, της δεύτερης πτήσης του διαστημικού λεωφορείου Discovery, που εκτοξεύτηκε από το διαστημικό κέντρο Kennedy, στις 8 Νοεμβρίου 1984.

Συνοδευόταν από τον Frederick Hauck (διοικητή του διαστημοπλοίου), τον David Walker (πιλότο) και δυο ακόμα ειδικούς της αποστολής, τον Dr. Joseph Allen και τον Dale Gardner. Μετά την ολοκλήρωση της πτήσης της, είχε καταγράψει συνολικά 192 ώρες στο διάστημα.

Εργάστηκε στην ανάπτυξη του project Orion, ενός επανδρωμένου διαστημικού αεροσκάφους της ΝΑSA που κατασκευάστηκε με στόχο την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη και την κατάκτηση του Άρη.

«Το όνειρό μου ήταν να γίνει αστροναύτης από τότε που ήμουν 12 χρονών. Ο πατέρας μου ήταν στο στρατό και εκτελούσε τη θητεία του στο Κεντάκι. Ήθελα και εγώ να γίνω αστροναύτης, όπως τον πρώτο Αμερικανό στο διάστημα, τον Άλαν Σέμπαρντ το 1961. Τον άκουγα που μιλούσε για τον διάστημα και εκείνη τη στιγμή, αποφάσισα ότι αυτό ήθελα να κάνω και εγώ. Αλλά σίγουρα, αυτό δεν ήταν  ρεαλιστικός στόχος τότε, όλοι οι αστροναύτες ήταν άνδρες και οι γυναίκες δεν μπορούσαν καν να καταταγούν στο στρατό», αναφέρει.

Ωστόσο, όπως λέει και η ίδια, ο Σέμπαρντ ήταν το έναυσμα για το τι θα ακολουθούσε. «Όταν κατάφερα να με επιλέξουν για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα αστροναυτών το 1978 όπου ανακοίνωσαν την πρώτη ομάδα γυναικών, σίγουρα ήταν ό,τι ονειρεύτηκα».
Την επέλεξαν για το πρώτο της ταξίδι στο διάστημα όταν ήταν οκτώ μηνών έγκυος σε μια εποχή που μια τέτοια εξέλιξη δεν ήταν και η πιο αρεστή. Όμως η ΝΑSΑ ήταν έτοιμη να προχωρήσει μαζί της.

«Υπήρχαν ορισμένα άτομα που ήταν επικριτικά αλλά πιστεύω ότι ο περισσότερος κόσμος ήταν θετικός. Δεν λέω ότι ήταν εύκολο, σίγουρα ήταν πολύ δύσκολο για μια νέα μητέρα να αρχίσει την εκπαίδευσή της για την αποστολή, αλλά και από την άλλη, ήταν το όνειρό μου», λέει χαμογελώντας.

Θυμάμαι, είπε, ότι τους είχα πει στην πρώτη μου συνέντευξη για διορισμό ως υποψήφια αστροναύτης ότι «παρεμπίπτοντος, αν επηρεάζει την απόφασή σας, θέλω να γνωρίζετε ότι θα δημιουργήσω οικογένεια.» Αυτό δεν επηρέασε ουδόλως την απόφαση της ΝΑSΑ. «Δεν το προγραμμάτισα να γίνει έτσι αλλά ξέρεις, όταν θέλεις κάτι πραγματικά, κάνεις ό,τι είναι δυνατό για να επιτευχθεί. Έκανα τα δύο πράγματα που αγαπώ περισσότερο, να είμαι μητέρα και αστροναύτης. Ηταν σίγουρα δύσκολος χρόνος αλλά ήμουν αποφασισμένη να είμαι αστροναύτης και ήθελα να κάνω την καλύτερη δουλειά για να μπορέσω να ετοιμάσω το δρόμο για τις επόμενες που θα με ακολουθούσαν. Πήρα πολύ σοβαρά το ρόλο μου», λέει.

Η Δρ Φίσερ ρωτήθηκε ποιά ήταν τα συναισθήματά της την ημέρα της εκτόξευσης, λέγοντας πως «σίγουρα ήταν ανάμικτα, αφού για ένα ολόκληρο χρόνο πριν το ταξίδι τραβούσα αναμνηστικά βίντεο μαζί με την κόρη μου ώστε να έχει κάτι από μένα σε περίπτωση να συνέβαινε κάτι». Η Κρίστιν ήταν μόλις 14 μηνών όταν η Δρ Φίσερ έκανε το μεγάλο ταξίδι. «Τηλεφώνησα στο ξενοδοχείο κοντά στη βάση που βρισκόταν ο σύζυγός μου για να τους αποχαιρετίσω. Και μου είπε η κόρη μου, «Σ..απω», δηλαδή σ’αγαπώ με τον τρόπο της. Όταν είδε την εκτόξευση, ο σύζυγός μου είπε ότι η Κρίστιν είπε «ωχ, όχι μαμμά».

«Πιστεύω ότι είχε μια αντίληψη ότι κάτι το παράξενο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί. Αλλά σίγουρα ήταν μια στιγμή ανάμεικτων συναισθημάτων, ενθουσιασμός γιατί επιτέλους το όνειρό μου να πάω στο διάστημα γινόταν πραγματικότητα, ελπίδα να πάνε όλα καλά αλλά επίσης ήταν δύσκολη αποστολή, ήταν η πρώτη φορά που η ΝΑSΑ έκανε κάτι τέτοιο. Ήταν η αρχή μιας περιπέτειας έτσι μόλις βγήκαμε στον χώρο εκτόξευσης, έδιωξα όλες αυτές τις σκέψεις και επικεντρώθηκα στην αποστολή. Πιστεύω ότι με την ιατρική μου κατάρτιση έμαθα να ταξινομώ τα διάφορα θέματα και να επικεντρώνομαι σε ό,τι ήταν το άμεσο πράγμα που έπρεπε να επικεντρωθώ και στη συνέχεια, όταν ήμουν έτοιμη, να σκεφτώ τις συναισθηματικές πτυχές των πραγμάτων».

Και όταν είσαστε στο διάστημα, ρωτήθηκε. «Είχαμε τόση δουλειά που πραγματικά δεν είχαμε ώρα να σκεφτούμε τα πράγματα. Το πρόγραμμα στις αποστολές στο διάστημα είναι πολύ πιεστικό επειδή κάθε λεπτό στοιχίζει πολλά χρήματα, έτσι κάθε λεπτό μετρά. Για τον λόγο αυτό δεν είχαμε πολύ ελεύθερο χρόνο».

Ωστόσο, αυτό «που κάναμε κάθε νύχτα μετά που καληνυχτίζαμε το κέντρο ελέγχου και ολοκληρώναμε τις εργασίες μας, για μια ώρα γυρίζαμε στην τροχιά της γης και κοίταζα έξω από το παράθυρο. Αυτή ήταν η ώρα που είχα για να μπορέσω να κάνω μια αποτίμηση για την εργασία μου, για το πώς ένιωθα εγώ και να δω πόσο όμορφος είναι ο πλανήτης γη, πως δεν βλέπεις σύνορα από το διάστημα και πόσο τυχεροί είμαστε που έχουμε αυτόν τον απίθανο πλανήτη τον οποίο θα πρέπει να προσέχουμε».

Για την Δρα Φίσερ η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν πόσα πράγματα πρέπει να γνωρίζει ένας αστροναύτης όταν πηγαίνει στο διάστημα. «Πρέπει να ξέρεις το διαστημόπλοιο, να εκτελείς στο ακέραιο τα καθήκοντά σου. Εφαρμόσαμε δύο ξεχωριστούς δορυφόρους και στη συνέχεια είχα την ευθύνη του χειρισμού του ρομποτικού βραχίονα. Είχαμε και το θέμα με τις στολές, δεν μπόρεσαν να κατασκευάσουν μια στολή που θα ήταν αρκετά μικρή έτσι λήφθηκε η απόφαση το μέγεθος της στολής που θα επέτρεπε στις γυναίκες αστροναύτης να κάνουν τον περίπατό τους στο διάστημα να είναι ήταν είτε μεσαίο ή μεγάλο».

Τονίζοντας την κρισιμότητα των αποστολών, η Δρ Φίσερ σημειώνει ότι «υπάρχουν πολλά που πρέπει ένας αστροναύτης να γνωρίζει γιατί δεν πρέπει να ξεχνά ότι η ζωή του και η ζωή του πληρώματος εξαρτάται από το να κάνεις τη δουλειά σου σωστά, να μην κάνεις λάθη, νομίζω ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη πίεση».

Στο διάστημα, η Δρ Φίσερ είχε επίσης την ευθύνη για τηρούνται οι διαδικασίες και τα χρονοδιαγράμματα. Είχαμε εκατοντάδες ώρες κατάρτισης, με στόχο να βρούμε και να επιστρέψουμε στη γη με δύο δορυφόρους με μέγεθος ο καθένας ενός σχολικού λεωφορείου. Και ήταν η πρώτη φορά που έγινε κάτι τέτοιο. Δεν είχε φέρει ξανά κάποιος αντικείμενο από το διάστημα, εκτός από κάποιες πέτρες από τη Σελήνη έτσι ήταν σημαντικό να συμμετέχω σε αυτή τη μεγάλη στιγμή.»

Και αυτό έθεσε τα θεμέλια για τη δημιουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ), ο οποίος είναι ενδεχομένως το πιο περίπλοκο πράγμα που έχει κάνει ποτέ η ανθρωπότητα», είπε.

Σε ερώτηση αν είναι εύκολο για τις γυναίκες να εισχωρούν σε επαγγέλματα που είναι ανδροκρατούμενα και ταυτόχρονα να είναι σε θέση να εξισορροπήσουν την οικογένεια και το σπίτι, η Δρ Φίσερ είπε ότι σίγουρα περί το τέλος της δεκαετίας του 60 και 70 όταν άρχισε η εκπαίδευσή της, ήταν πιο δύσκολο για τις γυναίκες.

«Πολλοί άνδρες πίστευαν ότι μετά την εκπαίδευση, θα αρχίζαμε οικογένεια, παιδιά και δεν θα συνεχίζαμε. Ένιωσα σίγουρα αυτή την πίεση όταν  γέννησα την Κρίστιν. Ήθελα να είμαι σίγουρη για τον εαυτό μου και για τις γυναίκες που θα ακολουθούσαν τα αχνάρια μου ότι εκτελούσα τα καθήκοντά μου στο ακέραιο. Πιστεύω ότι είναι πάντα δύσκολο και απαιτητικό, να θέλεις να κάνεις καριέρα και οικογένεια. Τώρα έχουμε γυναίκες αστροναύτισσες, γυναίκες στο στρατό, πιλότους, εκπαιδεύονται για να συμμετέχουν στο ΔΔΣ για δυόμιση και τρία χρόνια και λείπεις κατά το ήμισυ αυτήν την περίοδο, είναι σίγουρα δύσκολο. Όμως όταν το απολαμβάνεις, πιστεύω ότι γίνεσαι καλύτερη μητέρα. Δεν υπάρχει λάθος ή σωστή απάντηση. Πρέπει κανείς να βρει την τέλεια ισορροπία».

Η Δρ Φίσερ πήρε επτά χρόνια άδεια από τη ΝΑSΑ, οπόταν και γέννησε και τη δεύτερη κόρη της, χρόνος για εκείνη ο οποίος ήταν σημαντικός. «Ήθελα να είμαι σπίτι όταν ήταν πολύ μικρές.» Ωστόσο η επάνοδος στη ΝΑSΑ ήταν ίσως το πιο δύσκολο πράγμα που έκανε. «Μου πήρε περίπου ένα χρόνο για να εγκλιματιστώ γιατί όλα είχαν αλλάξει αλλά δεν το μετάνιωσα ούτε για ένα λεπτό. Αγαπώ την καριέρα μου και αγαπώ το γεγονός ότι είχα χρόνο να είμαι σπίτι με τις κόρες μου, κράτησα τη δέσμευσή μου στις κόρες μου και στον εαυτό μου, βρήκα την σωστή ισορροπία. Ο κάθε άνθρωπος θα πρέπει να δει τον κατάλληλο τρόπο για να μπορέσει να το εξισορροπήσει», είπε.

Ερωτηθείς για τα άλλα έργα πάνω στα οποία εργάστηκε, η Δρ Φίσερ είπε ότι επέστρεψε στη ΝΑSΑ όταν άρχισε το ΔΔΣ.
«Η αρχή ενός προγράμματος, ιδιαίτερα ενός μεγάλου προγράμματος, όπως το ΔΔΣ, και οι διεθνείς πτυχές του, δεν ήταν πάντα εύκολο εγχείρημα, είσαι υποχρεωμένος να συνεργαστείς με διεθνείς εταίρους, χρειάστηκε χρόνος για να γίνει αυτό. Ήμουν μέρος των πρώτων βημάτων του προγράμματος του ΔΔΣ και έτσι μπόρεσα να μεταφέρω την εμπειρία που είχα από τις ημέρες του προγράμματος αποστολών στο ΔΔΣ. Νομίζω ότι ήταν τελικά πολύ ωφέλιμο και  για τη NASA».

Σε ερώτηση ποιο θα είναι το επόμενο βήμα στην έρευνα εκτός από την αποστολή στον Αρη, η Δρ Φίσερ είπε πως είναι πεπεισμένη ότι αυτό θα είναι το μέλλον. Ωστόσο αυτό  θα γίνει πρώτα από τη Σελήνη. «Πιστεύω ότι θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια βάση στη Σελήνη όπως είπε και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλτ Τραμπ, θα πρέπει να επιστρέψουμε εκεί μέχρι το 2024. Πιστεύω ότι μπορούμε να το κάνουμε. Είναι θέμα χρηματοδότησης από το Κογκρέσο».

Επιπλέον, ανέφερε, υπάρχει το ΔΔΣ, το οποίο είπε είναι ένας τρομερός σταθμός όπου διεξάγονται εκατοντάδες πειράματα καθημερινά. «Ευελπιστώ ότι στο τέλος του προγράμματος, το οποίο έχει χρηματοδότηση μέχρι το 2024, θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να μιλούμε για το μέλλον του ΔΔΣ στην ιδιωτική πρωτοβουλία για να συνεχιστεί η έρευνα.

«Είμαι αισιόδοξη ότι θα έχουμε έναν διαστημικό σταθμό να κάνει ερευνητικό έργο και ταυτόχρονα θα πάμε στη Σελήνη την ίδια στιγμή, έχοντας δύο εκπληκτικά προγράμματα στα οποία θα εργαζόμαστε με τα οφέλη για τη γη μας, όπως αποδείχθηκε στο παρελθόν», είπε.

Η Δρ Φίσερ είπε ότι μιλά πολύ συχνά με νέους ανθρώπους για να διαπιστώσει την επιθυμία τους για εξερεύνηση του διαστήματος και αν  θέλουν να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στο χώρο της εξερεύνησης του διαστήματος.

«Βεβαίως, στις ΗΠΑ, όταν ξεκίνησε το διαστημικό πρόγραμμα, πολλοί άνθρωποι ήθελαν να πάνε στο διάστημα ως αποτέλεσμα αυτού. Πιστεύω ότι πρέπει να επαναφέρουμε τον ενθουσιασμό και το χρειαζόμαστε με τον ρυθμό που αλλάζει η τεχνολογία, χρειαζόμαστε μηχανικούς και επιστήμονες για να εργαστούμε σε όλους τους διάφορους τομείς ανάπτυξης που έχει το διαστημικό πρόγραμμα», είπε.

Ερωτηθείσα πώς άλλαξε η αντίληψή της για τον κόσμο από τότε που είδε τη γη από το διάστημα, η Δρ Φίσερ είπε «αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Ένα από τα πράγματα που μου κάνει εντύπωση, είναι άλλο να βλέπεις τη γη από χάρτη και άλλο από το διάστημα. «Στον χάρτη βλέπετε πάντα σύνορα μεταξύ των χωρών. Αλλά όταν κοιτάζετε τον πλανήτη από το διάστημα, δεν βλέπετε αυτά τα σύνορα».

Στο ΔΔΣ, συνεργαζόμαστε με τους διεθνείς εταίρους μας και όλα τα πληρώματα του αποτελούνται  πάντα τουλάχιστον από ένα Αμερικανό αστροναύτη, ένα κοσμοναύτης (Ρωσία) και συνήθως ένα ή δύο ακόμα αστροναύτες από άλλες χώρες.

«Γι' αυτό είναι πραγματικά μια διεθνής προσπάθεια και τα σχόλια που κάνουν όταν επιστρέψουν, είναι όλοι ενθουσιασμένοι που βλέπουν τη γενέτειρά τους από το διάστημα, τη χώρα τους από το διάστημα αλλά πολύ σύντομα συνειδητοποιούν ότι είναι πολίτες του πλανήτη γη», σημειώνει.

Ανέφερε ότι θα πάρει χρόνο να προχωρήσουμε πέρα από τον πλανήτη Γη, ακόμη και κάπου κοντά στον πλανήτη Άρη και έτσι είναι πραγματικά ξεχωριστό να κοιτάζεις τη «Γη και συνειδητοποιήσεις πόσο όμορφος είναι ο πλανήτης μας, να βλέπεις την όμορφη ατμόσφαιρα που την περιβάλλει και να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι θα πρέπει να φροντίσουμε καλά αυτό τον πλανήτη, γιατί όλοι ανήκουμε σε αυτόν τον πλανήτη».

Και ένα άλλο πράγμα που νιώθω, και είμαι σίγουρη ότι και οι υπόλοιποι συνάδελφοί μου έχουν τα ίδια συναισθήματα, είναι ότι βλέποντας τη Γη από ψηλά, «κάνει όλες τις συγκρούσεις εδώ στη Γη να φαίνονται ασήμαντες, ότι είναι λυπηρό. Ξέρετε, θα πρέπει να πούμε, σταματάτε, κάντε πίσω, είναι πραγματικά τόσο σημαντικό το τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή, στην Κριμαία, στη Βόρεια Κορέα, στη Νότια Κορέα, στην Κίνα, στις ΗΠΑ; Πράγματι είναι; Έχουμε αυτόν τον όμορφο πλανήτη και αν είμαστε τυχεροί μπορούμε να ζήσουμε μέχρι τα 100 μας χρόνια .. να σκεφτεί κανείς ότι τόσοι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους…».

Οι άνθρωποι θα πρέπει να αισθάνονται αισιόδοξοι ότι οι Richard Bransons του κόσμου και οι Elon Musks θα βρουν περισσότερους τρόπους για να πάμε στο διάστημα. Είμαι αισιόδοξη και πολλοί από τους συναδέλφους μου στην Ένωση Διαστημικών Εξερευνητών τη συμμερίζονται ότι περισσότεροι άνθρωποι θα πάρουν για να δουν τη γη από αυτή τη σκοπιά και αντίληψη και με την πάροδο του χρόνου θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από αυτές τις συγκρούσεις», κατέληξε.

ΚΥΠΕ