Διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής για αντιμετώπιση διαφθοράς

Με γνώμονα το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την προώθηση εφαρμογής μέτρων καταπολέμησης της διαφθοράς, και την ανάγκη να υλοποιηθεί μια συστημική προσπάθεια για αντιμετώπιση του προβλήματος της διαφθοράς, η Κυβέρνηση προχωρά στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής, η οποία θα καλύπτει τόσο την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση του φαινομένου, είπε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Ιωνάς Νικολάου, σε χαιρετισμό του στο συνέδριο της οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια – Κύπρος,

το οποίο καταπιάνεται με το πολύ ενδιαφέρον θέμα της διαφθοράς και ειδικότερα της προστασίας μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος.

«Για το σκοπό αυτό έχει συσταθεί επιτροπή υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως για την ετοιμασία της Εθνικής Στρατηγικής για την εκπαίδευση, την αποτροπή και την πρόληψη των φαινομένων διαφθοράς στην κοινωνία, στη δημόσια διοίκηση, καθώς και στον ιδιωτικό τομέα», πρόσθεσε.

Ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι η Στρατηγική κατά της Διαφθοράς θα εστιάζεται κυρίως στην πρόληψη, στην εκπαίδευση, στην ευαισθητοποίηση και αλλαγή της συμπεριφοράς και των αντιλήψεων της κοινωνίας σε θέματα, στην αποτελεσματική επιβολή μέτρων κατά της διαφθοράς, στην αυξημένη συμμόρφωση σε κανόνες χρηστής διοίκησης και στην ενισχυμένη λογοδοσία από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

«Η διαφθορά, οποιαδήποτε μορφή και εάν λαμβάνει, θέτει σε κίνδυνο τη Δημοκρατία, υπονομεύει τη χρηστή διοίκηση, επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη, και μειώνει την αποτελεσματικότητα και την ανάπτυξη του κράτους. Η ζημιά που προκαλεί δεν συνίσταται μόνο στη μορφή οικονομικού κόστους αλλά έχει ευρύτερες αρνητικές επιπτώσεις, με σημαντικότερη την υπόσκαψη της εμπιστοσύνης του πολίτη απέναντι στους θεσμούς και στο κράτος, καθώς και σε κάθε έννοια της δημοκρατίας», ανέφερε.

Είπε, επίσης, ότι η σημασία της ενεργοποίησης της κοινωνίας των πολιτών, στο σύνολό της, στην πορεία που έχει ακόμη να διανύσει η Κύπρος σε θέματα διαφάνειας και λογοδοσίας, είναι καταλυτική.

«Η ιδέα του πληροφοριοδότη (whistleblower) μπορεί να καταστεί καταλύτης, όμως μέχρι σήμερα η Κύπρος δεν διαθέτει ειδική νομοθεσία για προστασία των καταγγελλόντων για δυσλειτουργίες είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Για τον σκοπό αυτό το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως έχει ετοιμάσει νομοσχέδιο, που θα αναφέρεται ως ο περί Αναφοράς Πράξεων Διαφθοράς Νόμος και το οποίο θα κατατεθεί σύντομα για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το νομοσχέδιο προβλέπει την προστασία του καταγγέλλοντος προσώπου, δηλαδή οποιουδήποτε προσώπου δεν εμπλέκεται σε πράξεις διαφθοράς, δεν αποβλέπει σε ίδιον όφελος και παρέχει στον Γενικό Εισαγγελέα ή στην κατά περίπτωση αρμόδια αρχή πληροφορίες, που εύλογα πιστεύει ότι τείνουν να αποκαλύψουν ότι διεπράχθη ή διαπράττεται ή πρόκειται να διαπραχθεί οποιοδήποτε αδίκημα διαφθοράς», πρόσθεσε.

Ο κ. Νικολάου είπε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό ο κάθε πολίτης που διαπιστώνει την ύπαρξη πράξεων διαφθοράς, να γνωρίζει ποιες είναι οι ακριβείς διαδικασίες οι οποίες δια νόμου ακολουθούνται, ποια είναι τα μέτρα προστασίας του και ποιες οι ασφαλιστικές δικλίδες τόσο στην εργασία του όσο και στην ανέλιξη του, για να μπορέσει να ενθαρρυνθεί και να αναφέρει την παράνομη πράξη, αισθανόμενος κατοχυρωμένος και ασφαλής.

«Προς αυτή την κατεύθυνση, το νομοσχέδιο που έχουμε ετοιμάσει δίνει τη δυνατότητα στον πληροφοριοδότη να γνωρίζει ποιες είναι οι συνέπειες της αποκάλυψης στις διωκτικές αρχές επαρκών στοιχείων με βάση τα οποία να αρχίσει η διερεύνηση πράξεως διαφοράς, καθώς και τα μέτρα επιείκειας σε περίπτωση που συνεργαστεί με τις διωκτικές αρχές», συμπλήρωσε.

Η διαφθορά, συνέχισε ο κ. Νικολάου, είναι ένα πρόβλημα που αφορά όλους, απαιτείται μηδενική ανοχή και συλλογική αντιμετώπιση της, καθώς και αλλαγή της κουλτούρας μας.

«Η πολιτεία έχει χρέος να ενθαρρύνει την αποκάλυψη ή αναφορά πληροφοριών σχετικά με μια διεφθαρμένη, παράνομη ή βλαπτική πρακτική σε οποιονδήποτε φορέα του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα καθώς αυτή απειλεί το δημόσιο συμφέρον. Μέσα από την κατοχύρωση και την προστασία του καταγγέλλοντος προσώπου, όλοι οι υπάλληλοι, μηδενός εξαιρουμένου, θα έχουν δικαίωμα σε προσβάσιμες και αξιόπιστες ευκαιρίες για να αναφέρουν κάθε περιστατικό καταχρηστικής συμπεριφοράς, θα προστατεύονται από κάθε μορφή αντιποίνων, ενώ ταυτόχρονα θα έχουν στη διάθεσή τους μηχανισμούς αποκαλύψεων με στόχο την προώθηση μεταρρυθμίσεων που να αποκαθιστούν ελλείψεις και να αποθαρρύνουν μελλοντικές καταχρηστικές πρακτικές», σημείωσε.

Ανέφερε, παράλληλα, ότι στην Αστυνομία έχει ήδη συσταθεί ομάδα παρακολούθησης θεμάτων διαφθοράς, η οποία εκτός από τη διερεύνηση συγκεκριμένης υπόθεσης διαφοράς, θα διερευνά το οικονομικό όφελος που μπορεί να έχει κάποιος από πράξεις διαφθοράς ώστε να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα δέσμευσης και δήμευσης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου που ρυθμίζει τις αρμοδιότητες της Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟ.Κ.Α.Σ).

«Στο πλαίσιο του νόμου αυτού, είναι δυνατή η έκδοση διαταγμάτων δέσμευσης και δήμευσης εσόδων που προήλθαν από γενεσιουργά αδικήματα, δηλαδή ποινικά αδικήματα που τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης πέραν του ενός έτους και περιλαμβάνει όλα τα αδικήματα διαφθοράς. Είναι φανερό ότι η οικονομική έρευνα που θα καταλήξει στη δέσμευση και δήμευση των εσόδων από πράξεις διαφθοράς συνιστά μέτρο πραγματικής απονομής της δικαιοσύνης, αφού ο εγκληματίας, πέραν από την ποινική καταδίκη του από το δικαστήριο, θα αποστερηθεί του οφέλους που προέκυψε από την πράξη αυτή, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι κατασταλτικές συνέπειες της καταδίκης και να ισχυροποιείται η πρόληψη των πράξεων αυτών», κατέληξε.

Πηγή ΚΥΠΕ