Χρονολόγιο της ποντιοπιλατικής στάσης του Η.Β. για Κυπριακή ΑΟΖ

Την οργή της Λευκωσίας και των πολιτικών κομμάτων προκάλεσε η δήλωση του Υπουργού Ευρώπης του Ηνωμένου Βασιλείου Σερ Άλαν Ντάνκαν, σε σχέση με τις τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε διάβημα προς το Λονδίνο αναμένεται να προβεί η Λευκωσία, μετά και τη διφορούμενη ανακοίνωση του Foreign Οffice, που, επαναδιατυπώνοντας τη θέση του Λονδίνου, αναγνωρίζει το κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει το πετρέλαιο και το αέριο στη διεθνώς «συμφωνημένη» Αποκλειστική Οικονομική

Ζώνη της, επισημαίνοντας ότι το πετρέλαιο και το αέριο της Κύπρου θα πρέπει να αναπτυχθεί προς όφελος όλων των Κυπρίων.

Η απαράδεκτη αυτή στάση του Ηνωμένου Βασιλείου για το θέμα της ΑΟΖ δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία, καθώς όλα τα προηγούμενα χρόνια το Λονδίνο διατηρούσε μια ποντιοπιλατική στάση.

Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του σε κυπριακή εφημερίδα το 2015, ο τότε Ύπατος Αρμοστής του Η.Β. στο νησί Ρικ Τοντ δήλωσε σχετικά με την ΑΟΖ: «Tο ΗΒ αναγνωρίζει την ΚΔ και όχι οποιαδήποτε άλλη οντότητα στο νησί. Πάντα δηλώνουμε ότι η ΚΔ έχει τη δική της κυρίαρχη ΑΟΖ κι έχει το δικαίωμα να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς της πόρους, αλλά έχουμε επίσης πει ότι αυτοί οι πόροι θα πρέπει να μοιραστούν σε όλους τους Κύπριους. Η ερώτηση γιατί η Τουρκία έκανε αυτά που έκανε, θα πρέπει να απευθυνθεί στον Τούρκο Πρέσβη αντί στον Ύπατο Αρμοστή της Βρετανίας. Αναγνωρίζεται ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη διεθνή Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και υπάρχει μια διαφορά, μια διένεξη/αμφισβήτηση - αν προτιμάτε, αναφορικά με τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες στην ανατολική Μεσόγειο».

Μεταξύ άλλων, ο Βρετανός διπλωμάτης δήλωνε: «Ως ΗΒ ανησυχούμε από τις όποιες ενέργειες γίνονται και οδηγούν σε αύξηση της έντασης στην περιοχή και επιθυμούμε, όπως και το ψήφισμα του ΣΑ αναφέρει, τα δύο μέρη να εργαστούν από κοινού για την επίτευξη μιας διευθέτησης στο Κυπριακό. Και να θυμόμαστε ότι η αιτία για να υπάρχουν ερωτηματικά αναφορικά με τους υδρογονάνθρακες και για άλλα άλυτα ζητήματα, είναι γιατί δεν έχει εξευρεθεί λύση στο κυπριακό πρόβλημα».

Μετά την παρεμπόδιση της γεώτρησης από το Saipem 12000 της ΕΝΙ στον στόχο Σουπιά του θαλάσσιου τεμαχίου 3 τον Φεβρουάριο του 2018, οι Βρετανοί -και συγκεκριμένα ο Ντάνκαν- δήλωναν πως «αξιολογούν την κατάσταση»:

«I understand the issue to which my RH Friend refers, which is the issue of drilling for oil and gas on the edge of Cyprus; and we are assessing what has been reported over the last days or so on what exactly is happening in that area.», ήταν η ακριβής δήλωση του στο Foreign Office.

Τον ίδιο μήνα, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης δήλωνε πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα μας πιέσει για ΑΟΖ.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο μετέπειτα Ύπατος Αρμοστής Μάιου Κιντ σημείωσε τον Απρίλιο του 2018 ότι η κατάσταση στο νησί έχει προκαλέσει ‘εντάσεις και αμοιβαία δυσπιστία’ στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Εξέφρασε τη θέση ότι αναγκαστικά οι εξελίξεις στο θέμα των υδρογονανθράκων, καθώς και οι σχέσεις όπως εξελίσσονται τελευταίως μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, αποτελούν μέρος του κλίματος αυτή τη στιγμή και θα ληφθούν υπόψη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. «Αν και δεν είναι άμεσα μέρος της διαδικασίας, και ποτέ δεν ήταν, τώρα αποτελούν μέρος του κλίματος, στο οποίο η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί», ανέφερε. Ο κ. Κιντ είπε, επίσης, ότι, εάν οι υδρογονάνθρακες μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο για επίτευξη συμφωνίας, αυτό δεν μπορεί να συμβεί χωρίς να υπάρχει καθόλου επαφή μεταξύ των μερών επί του θέματος. Το πώς και το πότε θα μπορεί να γίνει αυτό, εξαρτάται από τα ίδια τα μέρη, ανέφερε.

Τον Ιανουάριο του 2019, ο νέος Ύπατος Αρμοστής του Η.Β. στην Κύπρου Στίβεν Λίλι δήλωνε αναφορικά με το ζήτημα της ΑΟΖ: «Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει την ξεκάθαρη θέση ότι είναι δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλεύεται τον πλούτο που υπάρχει στην ΑΟΖ της κι ότι θα πρέπει και οι δύο κοινότητες να επωφεληθούν απ’ αυτόν. Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό να γίνονται κινήσεις που συμβάλλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης (...). Πρόκειται για πολύ ευαίσθητο ζήτημα (σ.σ. οι υδρογονάνθρακες). Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να χειριστούν το θέμα με προσοχή. Ο καλύτερος τρόπος για να ρυθμιστεί το ζήτημα είναι η συνολική λύση του Κυπριακού. Όσο το νησί παραμένει διαιρεμένο, όσο οι δύο κοινότητες αμφισβητούν θέματα που άπτονται της ιδιοκτησίας των φυσικών πόρων, όσο η Τουρκία στηρίζει τους Τουρκοκύπριους σε αυτή τη διένεξη, είναι επόμενο ότι θα υπάρχει ένταση και αβεβαιότητα».