Ας το κάνουμε όπως η Κορέα

Ας το κάνουμε όπως η Γαλλία, η Σουηδία, η Σιγκαπούρη, η Αυστρία, η Φινλανδία. Ας το κάνουμε όπως η (Νότιος) Κορέα το 1970. Σχεδόν μια δεκαετία μετά τον εμφύλιο πόλεμο, η Κορέα, μια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, σχεδίασε και πραγματοποίησε ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά θαύματα του κόσμου. Η κυβέρνηση της Σεούλ υποχρέωσε (με καρότο και μαστίγιο) τις μεγάλες

Ο Όμιλος LG, αντί της κλωστοϋφαντουργίας, όπως σχεδίαζε, οδηγήθηκε στη βιομηχανία ηλεκτρικών ειδών (και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην κατασκευή ηλεκτρονικών). Η Hyundai στη ναυπηγική βιομηχανία (σήμερα είναι από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές του κόσμου), ενώ η νεοσύστατη κρατική Εταιρεία Σιδήρου και Χάλυβα (σε μια χώρα χωρίς πρώτες ύλες!) ξεκίνησε με 39 υπαλλήλους και κατέληξε να είναι η τέταρτη μεγαλύτερη παραγωγός χάλυβα στον κόσμο (ιδιωτική για λόγους πολιτικής, όχι κερδοφορίας, από το 2001). Το κορεατικό θαύμα έχει εξήγηση. Δεν είναι βέβαια τόσο απλή, όσο εκ πρώτης όψεως φαίνεται, αλλά ούτε και τόσο περίπλοκη και αδιανόητη όσο φαντάζει με βάση τα… κυπριακά δεδομένα.

Σε όλα τα μέρη του κόσμου, οι κυβερνώντες έχουν πάντα επιλογές. Αυτοί είναι που έχουν τις καλύτερες σχέσεις με την επιχειρηματική κοινότητα, αυτοί ρυθμίζουν τις αγορές, αυτοί (έχουν τη δύναμη να) θέτουν τα όρια. Τραβούν τις γραμμές του παιχνιδιού.

Σε κάποιες χώρες, οι κυβερνήσεις σκέφτονται και ενεργούν με ορίζοντα δεκαετιών: δίνουν άδειες για να κτιστούν πύργοι στην άμμο, τυπώνουν διαβατήρια, παίζουν monopoly με τα λεφτά του κόσμου, υπερφορολογούν, επιδοτούν όσο μπορούν, κλείνουν τα μάτια εκεί που δεν μπορούν. Δίνουν σπασμωδικές λύσεις σε σύνθετα προβλήματα. Και κάθε πενταετία ανακαλύπτουν τελεφερίκ, ανακοινώνουν δρόμους που είχαν «κτιστεί» πριν από 20-30 χρόνια, μαγεύουν τα πλήθη που είναι έτοιμα να μαγευτούν. Τα υπόλοιπα, τα κάνουν… κρεμαστάρια.

Όσο το πάρτι διαρκεί, επικρατεί ευφορία. Όταν ανάψουν τα φώτα, προκύπτει τραγωδία. Είτε μιλούμε για τις Κυπριακές Αερογραμμές είτε για τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο και το αυτό. Ως αιτία θανάτου προσδιορίζονται οι πολλαπλές κακώσεις, οι λανθασμένες αγωγές και τα… ληγμένα χάπια. Σε κάθε ένα πετυχημένο success story (που στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο «success»), αντιστοιχούν δέκα ιστορίες μιζέριας, νεποτισμού, διαπλοκής, διαφθοράς και αλαζονείας. Και απύθμενης -κάποιες φορές- βλακείας.

Δυστυχώς, έχουμε τους πολιτικούς που μας αξίζουν. Καθρέφτης μας είναι. Ο εθνικός κλαυσίγελως…

Ευτυχώς, πάντως, δεν χρειάζεται να κάνουμε «θαύματα». Μας είναι αρκετό να κάνουμε τα απολύτως απαραίτητα. Παράγουμε (όχι από τύχη θέλω να πιστεύω) κορυφαία μυαλά σε όλες τις επιστήμες. Έχουμε τις δυνατότητες, την ιδιοφυΐα και το ταλέντο. Έχουμε τεράστια γεωπολιτικά και γεωοικονομικά πλεονεκτήματα, που αποκτούν προστιθέμενη αξία στην ευμετάβλητη εποχή που ζούμε. Σε έναν κόσμο που αλληλοεπιδρά με έναν τρόπο πολυεπίπεδο (από τα πιο σύνθετα προβλήματα της πολιτικής και της οικονομίας μέχρι τις απλές κοινωνικές νόρμες), οι κενολογίες δεν αρκούν. Χρειάζεται όραμα, αναζητείται Ηγέτης.

Ευρισκόμενοι στο κατώφλι του 2019, ας αναλογιστούμε ποια Κύπρο θέλουμε; Θέλουμε μια Κύπρο στην οποία επιβιώνει η κουλτούρα της υποταγής και η οριζόντια κομματοκρατία ή μια Κύπρο που στηρίζεται στην αριστεία και στην αίσθηση του κοινού συμφέροντος; Όταν αποφασίσουμε τι θέλουμε, θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα…

Για την ώρα, έχουμε περισσότερες ομοιότητες με τη Βόρειο Κορέα παρά με τη Νότιο…

Υστερόγραφο: «Η τύχη ευνοεί τα προετοιμασμένα μυαλά» (Λουί Παστέρ, 1822-1895).

«Οι αναγνώστες ξέρουν»

Ζήσαμε την άνοιξη της Ενημέρωσης. Τη μετάβαση από το Ένα (το κρατικό) στα πολλά (τα ιδιωτικά). Την άνθηση και την υπερπληθώρα. Αντισταθήκαμε στην πολλαπλή κρίση. Και επιμένουμε στο χαρτί.

Στην εποχή της υπερ-ταχύτητας και της ενημέρωσης τύπου… facebook, η εφημερίδα (συνεχίζει να) υπηρετεί τη Σκέψη. Επιβραδύνει, ιεραρχεί, ερμηνεύει, διεισδύει, αναλύει. Παράγει.

Υπηρετεί τη Σκέψη απέναντι στη ρηχότητα των εντυπώσεων και στις εύπεπτες ατάκες των πολιτικάντηδων. Δίνει τη μάχη σε κάθε λεζάντα, σε κάθε τίτλο, σε κάθε φωτογραφία. Σε κάθε ρεπορτάζ. Τη μάχη απέναντι στην κάθε ξιπασμένη και διαπλεκόμενη ελίτ, που έρχεται και παρέρχεται. Γιατί, «οι αναγνώστες ξέρουν».

Το να κάνεις Δημοσιογραφία στην εποχή των fake news σημαίνει ότι προσπαθείς «να συλλαμβάνεις το υπόγειο ρεύμα πριν γίνει τάση, να βγαίνεις μπροστά, να ανοίγεις δρόμους», όπως λέει και ο διευθυντής της υπεραιωνόβιας «Εστίας», Μανόλης Κοττάκης. Αυτός ο Τύπος αντέχει. Και θα αντέχει για πολλά χρόνια ακόμη, μέχρι να εφευρεθεί το μέσο που θα τον αντικαταστήσει. Και δεν είναι το Ίντερνετ.

Κόντρα μάλιστα στις προβλέψεις των «ειδικών», σε μια τελευταία έρευνα οκτώ κρατών της Κεντροδυτικής Ευρώπης, οι νέοι έως 29 ετών πριμοδοτούν τις εφημερίδες και τα περιοδικά ως τα πιο έγκυρα μέσα ενημέρωσης (όπως Le Monde, Le Figaro, Der Spiegel, SZ, Guardian, Times, SvD, Politiken, de Volkskrant, Corriere κ.λπ).

Ο Τύπος δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη!

Καλή ανάγνωση και Καλή Χρονιά!

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΑΠΙΟΥ

[email protected]