Αρνούμαι να συμμετέχω στο επόμενο Οικονομικό Έγκλημα

Εν μέσω καλοκαιρινών διακοπών, η Κεντρική Τραπεζίτης όπως φαίνεται σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών, μας προϊδέασαν για το τι μας περιμένει από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη στην Επιτροπή Οικονομικών, δημοσιεύοντας προτεινόμενο νομοσχέδιο που αφορά την τιτλοποίηση δανείων, εξυπηρετούμενων και μη, προσπαθώντας να ολοκληρώσει την τελευταία πράξη του δράματος του δεύτερου οικονομικού εγκλήματος της Κύπρου.

Για όσους δεν γνωρίζουν την διαδικασία που θα ακολουθείται όσον αφορά την τιτλοποίηση, να υπενθυμίσω ότι σε άρθρο

μου τον Φεβρουάριο του 2015, προειδοποιούσα για την επικινδυνότητα της πώλησης των δανείων που αποτελεί το εφαλτήριο της όλης διαδικασίας για την απομόχλευση από τους ισολογισμούς των τραπεζών των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ο νόμος της αγοραπωλησίας πιστωτικών διευκολύνσεων (βλ. πώληση των δανείων) περιόριζε την δυνατότητα πώλησης δανείων κάτω του €1 εκατομμυρίου ώστε να προστατευτούν οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις και οι πρώτες κατοικίες και κατ’ επέκταση να προστατευτεί και η Κυπριακή οικονομία. Ακολούθως θα έφερναν νομοσχέδιο για την πακετοποίηση των δανείων ώστε να πωλούνται μαζικά στα διάφορα επενδυτικά ταμεία, αλλά βρήκαν τρόπο να παρακάμψουν τις πρόνοιες του φέρνοντας στο προσκήνιο την χρήση εταιρειών διαχείρισης δανείων (βλ. εισπράκτορες) στις οποίες μεταφέρονται μαζικά δάνεια και προσπαθούν με γρήγορες διαδικασίες και αμφιβόλου νομιμότητας, μπορώ να πω, να εισπράξουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Η πώληση των δανείων όμως δεν θα είχε κανένα νόημα για την κάθε τράπεζα αν δεν υπήρχε και το απαραίτητο ενδιαφέρον από δυνητικούς αγοραστές (βλ. επενδυτικά ταμεία) προς απόκτηση αυτών των δανείων, κάτι που στην ουσία δεν υπήρξε μέχρι σήμερα, γιατί έλειπε μια συγκεκριμένη λεπτομέρεια. Η λεπτομέρεια βρίσκεται στην δυνατότητα που θα παρέχεται πλέον με το νέο νομοσχέδιο, να τιτλοποιούν τα δάνεια που θα αγοράζουν, ειδικότερα τα στεγαστικά δάνεια.

Γιατί είναι τόσο ελκυστική αυτή η λεπτομέρεια;

Για το απλούστατο λόγο ότι η τιτλοποίηση παρέχει την δυνατότητα στους αγοραστές να δημιουργούν ομόλογα και χρηματοοικονομικά παράγωγα προϊόντα που θα είναι εξασφαλισμένα με τα δάνεια, είτε εξυπηρετούμενα είτε μη, και θα πωλούνται στις χρηματαγορές σε συγκεκριμένη τιμή μετά την ανάλογη αξιολόγηση που θα τους δίνουν οι οίκοι αξιολόγησης, όπως παράδειγμα εάν ένα ομόλογο θα βασίζεται αποκλειστικά σε μη-εξυπηρετούμενα δάνεια τότε θα ανήκει στην κατηγορία των επικίνδυνων ή τοξικών προϊόντων καθώς θα δίνει πολύ ψηλή απόδοση και ο αγοραστής τους θα αναλαμβάνει ένα μεγάλο ρίσκο να μην πάρει πίσω τα λεφτά που επένδυσε αφού αυτά τα δάνεια δεν αποδίδουν. Με την ίδια λογική εάν θα εξασφαλίζεται από εξυπηρετούμενα δάνεια τότε θα έχει χαμηλότερη απόδοση και λιγότερο ρίσκο, αφού αυτά τα προϊόντα θα αποδίδουν άμεσα στον αγοραστή τους.

Δυστυχώς η πρακτική αυτή δεν θα συμβεί για μια μοναδική και μεμονωμένη φορά, αφού η διαδικασίες τιτλοποίησης και δημιουργίας επενδυτικών προϊόντων, μπορούν να συνεχίζονται επ’ άπειρο, που θα στηρίζονται πάντοτε στις ίδιες εξασφαλίσεις υποθηκών και επί αυτών των δανείων οι εταιρείες θα κερδοσκοπούν στο διηνεκές. Εδώ θα προκύψει και ο κίνδυνος της μαζικής κατάρρευσης του συστήματος αν και εφόσον αποφασίσουν οι πολλαπλοί επενδυτές που κατέχουν αυτά τα προϊόντα, να ρευστοποιήσουν περιουσίες ταυτόχρονα.

Οφείλω να ομολογήσω ότι περίμενα από μια Κεντρική Τραπεζίτη περισσότερη υπευθυνότητα και εποπτική επάρκεια γνώσεων αναφορικά με τις πρόσφατες διεθνείς οικονομικές συνθήκες όπου μεγάλες τράπεζες του εξωτερικού προκαλέσαν την παγκόσμια οικονομική κρίση ένεκα των σκιωδών τραπεζικών πρακτικών που ακολουθούσαν για την τιτλοποίηση ενυπόθηκων δανείων και την δημιουργία ομολόγων και παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.

Ακόμη και αν ισχυριστεί η Κεντρική Τραπεζίτης ότι υπάρχουν ασφαλιστικές δικλίδες για προστασία των δανειοληπτών και των υποθηκευμένων περιουσιών τους, από ενδεχόμενη αλόγιστη χρήση αυτού του εργαλείου από τις τράπεζες, δεν μπορώ να δεχτώ ως φορολογούμενος πολίτης που πλήρωσα πολλάκις τα εγκλήματα των τραπεζιτών, τις πρόνοιες του άρθρου 45 του προτεινόμενου νομοσχεδίου, όπου δίνεται η δυνατότητα στους επενδυτές να αποκτούν δάνεια αφορολόγητα και χωρίς την οποιανδήποτε καταβολή φόρων ή τελών προς την Δημοκρατία.

Πως μπορεί επομένως η Κεντρική Τραπεζίτης να τολμά μετά από όσα βιώσαμε τα τελευταία χρόνια στην Κυπριακή οικονομία να φέρνει ένα τέτοιο απαράδεκτο νομοσχέδιο; Εμείς δεν μπορούμε έστω και για μια φορά να αντλήσουμε μαθήματα από τις πρόσφατες εμπειρίες των λόγων κατάρρευσης του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, όπου τράπεζες μεγαθήρια εκμεταλλευόμενες παρόμοια εργαλεία γονάτισαν τις οικονομίες των χωρών τους;

Η παρούσα κυβέρνηση τόσο δεδομένους θεωρεί τους πολίτες που τολμά να φέρει προς ψήφιση τέτοιο καταστροφικό νομοσχέδιο για την ρευστότητα της κυπριακής οικονομίας;

Εάν αυτό το νομοσχέδιο περάσει από την Κυπριακή Βουλή, πρέπει όλοι να προετοιμαστούμε για την επόμενη οικονομική κρίση που θα πλήξει τον τόπο μας, με τις ευλογίες και μηδενικές ευθύνες της Κεντρικής Τραπεζίτη που πάντα μεριμνά σε νομοσχέδια που προτείνει να απαλλάσσει τον εαυτό της από αυτές. Προσωπικά αρνούμαι να είμαι συμμέτοχος σε αποφάσεις τις Βουλής οι οποίες θα βάζουν ενέχυρο τις περιουσίες του Κύπριου πολίτη για να τις τζογάρουν οι επενδυτές ανά το παγκόσμιο στις χρηματαγορές, χωρίς κανένα περιορισμό και μάλιστα αφορολόγητα.

*Η Άννα Θεολόγου είναι Οικονομολόγος και Βουλευτής Συμμαχίας Πολιτών.

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com