Αποχαιρέτα το Κραν Μοντανά...

Μπήκαμε για τα καλά στην προεκλογική περίοδο. Τρείς από τους πρωταγωνιστές του Κραν Μοντανά τώρα ανταγωνίζονται και διεκδικούν την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας: Αβέρωφ Νεοφύτου, Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Νίκος Χριστοδουλίδης, τότε Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, διαπραγματευτής.

Το ΔΗΚΟ στηρίζει το Νίκο Χριστοδουλίδη, ενώ το ΑΚΕΛ τον Ανδρέα Μαυρογιάννη.

Τα διάφορα αφηγήματα για το τί συνέβη στο περίφημο δείπνο και γενικά

στην διάσκεψη, υπηρετούν πια μόνο προεκλογικές σκοπιμότητες. Δυστυχώς, μόνο ο ιστορικός του μέλλοντος θα ενδιαφερθεί να φωτίσει αυτή τη χαμένη ευκαιρία...

Όμως ανεξάρτητα από το τί πραγματικά έχει συμβεί στο ελβετικό θέρετρο, γεγονός είναι, πως οι πολιτικές που ανάπτυξαν οι δύο πλευρές μετά το καλοκαίρι του 2017, οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο.

Η τουρκική πλευρά ήδη από τη λήξη του Κραν Μοντανά μιλούσε για λύση δύο κρατών, επιστρέφοντας στους παλιούς ντεκτασικούς καιρούς. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακκιντζί αντιστάθηκε για ένα χρονικό διάστημα χωρίς, όμως, να βρει ανταπόκριση από την ελληνοκυπριακή πλευρά και στη συνέχεια ανατράπηκε από την Άγκυρα.

Πλέον Τουρκία και τουρκοκυπριακή ηγεσία επιμένουν στην ξεχωριστή κυριαρχία και τη λύση δύο κρατών. Με μια πολιτική της πρόταξης απορρίπτουν κάθε πρόταση για συνεργασία των δύο κοινοτήτων και όλα τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης  εάν πρώτα δεν γίνει αποδεκτή η ξεχωριστή και ισότιμη κυριαρχία.

Ο Νίκος Αναστασιάδης, δε, με δημόσιες τοποθετήσεις του, έκανε από τότε σαφές ότι διαφωνεί με την έννοια της πολιτικής ισότητας και της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων. Συχνά τόνιζε ότι «η Τουρκία θα κυβερνά το ομοσπονδιακό κράτος, εάν λαμβάνονταν αποφάσεις με την θετική ψήφο ενός Τουρκοκύπριου υπουργού». Ζητούσε, η ψήφος του Τουρκοκύπριου υπουργού «να ισχύει μόνο για ζωτικά ζητήματα των Τουρκοκυπρίων». Μιλούσε για «αποκεντρωμένη ομοσπονδία...». Η πρόταση του αυτή στόχευε να αποκλείσει την αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων από την ομοσπονδιακή εκτελεστική εξουσία. Η κύρια ιδέα ήταν: Οι Ελληνοκύπριοι είναι κράτος, οι Τουρκοκύπριοι είναι περιοχή.

Αυτή η πολιτική που ανάπτυξε ο Νίκος Αναστασιάδης και οι συνεργάτες του, απέχει πολύ από την ομοσπονδιακή αντίληψη για λύση βασισμένη στην πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων.  Η προσέγγιση του μοιάζει, μάλλον, με την πολιτική Μακαρίου τη δεκαετία του 1960, όπου σκόπευε να ανασυγκροτήσει το δικοινοτικό κράτος ως καθαρά ελληνοκυπριακό, μετατρέποντας τους Τουρκοκύπριους σε μειονότητα.

Η πρόταση, δε, της θετικής τουρκοκυπριακής ψήφου αποκλειστικά σε τουρκοκυπριακά θέματα, θυμίζει κάποιες προτάσεις του βρετανικού αποικιακού καθεστώτος. Για παράδειγμα, ο Κυβερνήτης Χάρντιγκ στην πρότασή του στα τέλη 1955 -αρχές 1956, προνοούσε ένα Τουρκοκύπριο υπουργό στην αυτόνομη κυβέρνηση της Κύπρου, που θα ήταν υπεύθυνος μόνο για τα τουρκοκυπριακά θέματα.

Είναι γεγονός, ότι τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε σε διάφορους κύκλους η αντίληψη ότι δεν πρέπει να μοιραστεί η εξουσία με την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Για κάποιους, είναι προτιμότερη μια διχοτομημένη Κύπρος, αρκεί η κρατική εξουσία να μείνει στα χέρια των Ελληνοκυπρίων. Όσοι συμμερίζονται αυτή την αντίληψη, βλέπουν τη διχοτόμηση της Κύπρου ως μικρότερο κακό από την συγκυβέρνηση της χώρας και από τις δύο κοινότητες.

Με λίγα λόγια, και οι δύο πλευρές αποχαιρέτισαν το Κραν Μοντανά...

Υπό τις σημερινές συνθήκες αδιεξόδου, ο καινούριος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα έχει ιστορική ευθύνη. Αν συνεχίσει την πολιτική του Αναστασιάδη (δηλαδή την πολιτική που θέλει τους Ελληνοκύπριους να μονοπωλούν την κρατική εξουσία και τους Τουρκοκύπριους να έχουν διάφορες αρμοδιότητες αποκλειστικά στην περιοχή που ζουν), πρέπει να γνωρίζει ότι μάλλον θα νομιμοποιήσει και θα μονιμοποιήσει τη διχοτόμηση της Κύπρου.

Θα χρειαστεί μια γιγαντιαία προσπάθεια για την ανατροπή του αδιεξόδου και την εξασφάλιση της προοπτικής της επανένωσης...