Ανάλυση: Περιθώριο για διεύρυνση οικονομικών κυρώσεων ΕΕ κατά Τουρκίας

Ως κίνηση πολιτικού συμβολισμού χαρακτηρίζει ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σωτήρης Ρούσσος, την απόφαση της Γαλλίας να αποσυρθεί από περιπολίες του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο, λόγω της στάσης της Τουρκίας στη Λιβύη. Όσον αφορά ευρύτερα τη στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας για τις ενέργειες της στην περιοχή, ανέφερε ότι υπάρχει το περιθώριο

να διευρυνθούν οι πιέσεις στην Άγκυρα, μέσω οικονομικών κυρώσεων. Είπε ακόμη ότι Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να συνεχίσουν να θέτουν τα ζητήματα που τους αφορούν στο τραπέζι των συζητήσεων.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ, ο κ. Ρούσσος ανέφερε ότι η κίνηση της Γαλλίας έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα, από την άλλη όμως δεν είναι μια κίνηση η οποία αποτρέπει την Τουρκία από το να συνεχίσει να στέλνει πλοία με πολεμοφόδια και άλλες ενισχύσεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα στο στρατόπεδο του Φαγιέζ Αλ Σάρατζ.

«Είναι μια κίνηση πολιτικού συμβολισμού, αλλά η Τουρκία δεν καταλαβαίνει από πολιτικούς συμβολισμούς. Οπότε θα πρέπει να περιμένουμε το επόμενο βήμα της Γαλλίας» είπε ο κ. Ρούσσος. Αυτό, συνέχισε, δεν μπορεί να είναι άλλο από την έντονη ναυτική παρουσία της Γαλλίας στα παράλια της Λιβύης και η «αναμέτρησή» της με τα τουρκικά πολεμικά, τα οποία συνοδεύουν συνήθως τουρκικά πλοία που μεταφέρουν οπλισμό και ενισχύσεις στη Λιβύη. «Αν δεν το κάνει αυτό, η κίνησή της θα είναι κενή περιεχομένου» είπε.

Όσον αφορά τις δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου περί «εγκεφαλικά νεκρού» ΝΑΤΟ, ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων ανέφερε ότι η Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι ούτως ή άλλως ανενεργή, καθώς έχει χάσει το βασικό της στήριγμα που είναι οι ΗΠΑ. «Η διακυβέρνηση Τραμπ δεν ενδιαφέρεται αυτή τη στιγμή για τη συνοχή του ΝΑΤΟ» είπε. Ιδιαίτερα για τη Λιβύη, ο κ. Ρούσσος συνέχισε ότι το ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον έχει μειωθεί, ενώ η προσπάθεια είναι να επιλυθούν τα ζητήματα δια αντιπροσώπου, που στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι είναι η Τουρκία.

Ερωτηθείς για τον ρόλο της ΕΕ, ανέφερε ότι η Ένωση έχει ήδη αποφασίσει, κυρίως για λόγους που αφορούν το προσφυγικό, να προχωρήσει με μια σειρά κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας, τις οποίες δεν έχει πλήρως ενεργοποιήσει και που βεβαίως μπορούν να διευρυνθούν με πολύ πιο ισχυρές οικονομικές κυρώσεις. Η ΕΕ «έχει λοιπόν ένα όπλο απέναντι στην Τουρκία και μάλιστα τώρα που είναι ιδιαίτερα δύσκολη η κατάσταση για την οικονομία της» είπε.

Συνέχισε, ωστόσο, λέγοντας πως και σε αυτό το σημείο προκύπτουν ιδιαίτερα προβλήματα, καθώς υπάρχουν χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, οι οποίες έχουν πολύ σημαντικά συμφέροντα στην Τουρκία και δεν είναι εύκολο να τα παραμερίσουν και να επιβάλλουν κυρώσεις.

Ερωτηθείς για τα περιθώρια που υπάρχουν ώστε να ενταθούν οι πιέσεις από την πλευρά της ΕΕ, ο κ. Ρούσσος ανέφερε πως τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, θα πρέπει να θέτουν συνεχώς τα ζητήματα που τους αφορούν στο τραπέζι των συζητήσεων. Ο τρόπος που λαμβάνονται οι αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημαίνει ότι δεν πρόκειται για ένα αγώνα ταχύτητας, αλλά για αγώνα αντοχής, είπε και ανέφερε πως Ελλάδας και Κύπρος δεν πρέπει να αναμένουν μόνο τη στάση που θα τηρήσουν χώρες, όπως η Γαλλία ή η Ιταλία.

Όσον αφορά το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που επηρεάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην περιοχή αλλά και ευρύτερους σχεδιασμούς, ο κ. Ρούσσος ανέφερε πως οι επαφές του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκου Δένδια, με τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, Αγκίλα Σάλεχ, για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών αποτελούν μάλλον «κίνηση επικοινωνιακού χαρακτήρα». Από εκεί και πέρα, είπε, είναι πολύ δύσκολο να ακυρωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο ή να βρεθεί ψηλά στην ατζέντα των χωρών που μετέχουν στη διαδικασία για τη Λιβύη.

Υπενθύμισε ότι η Τουρκία είναι μεταξύ των συνομιλητών της Διαδικασίας του Βερολίνου για τη Λιβύη, ενώ η Ελλάδα δεν είναι. Κανένας δεν ενδιαφέρεται για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, όσο για τη σταθεροποίηση της Λιβύης και το μερίδιο που μπορεί να αποκομίσει από αυτή την κατάσταση, είπε, σημειώνοντας πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι «εξαιρετικά δύσκολο να αναιρεθεί».

Η Γαλλία ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι αποσύρει τη συμμετοχή της από την επιχείρηση του ΝΑΤΟ “Sea Guardian” που περιπολεί στη Μεσόγειο, λόγω της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Άμυνας της χώρας ανακοίνωσε ότι η Γαλλία δεν θα συμμετέχει πλέον στην επιχείρηση του ΝΑΤΟ, έως ότου πάρει απάντηση σχετικά με τις ανησυχίες που εκφράζει για τη συμπεριφορά της Τουρκίας.

«Αποφασίσαμε να αποσύρουμε προσωρινά το υλικό μας από την επιχείρηση ‘Sea Guardian’» έως ότου απαντηθούν οι ανησυχίες της Γαλλίας, δήλωσε σε δημοσιογράφους ένας Γάλλος αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, όπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Τον Ιούνιο η Γαλλία είχε καταγγείλει την «εξαιρετικά επιθετική» συμπεριφορά τουρκικών πλοίων εναντίον μιας γαλλικής φρεγάτας που συμμετείχε στην αποστολή του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο, με την Άγκυρα να απορρίπτει τον ισχυρισμό ως «αβάσιμους». Τη Δευτέρα, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατηγόρησε την Τουρκία για «εγκληματικές ευθύνες» στη Λιβύη, ενώ η Άγκυρα επέκρινε τη Γαλλία ότι ακολουθεί μια «καταστροφική» προσέγγιση.

Το Παρίσι ζητά συγκεκριμένα από τους σύμμαχους του «να επιβεβαιώσουν με σοβαρότητα την προσήλωσή τους και τη δέσμευσή τους στον σεβασμό του εμπάργκο» για μεταφορά οπλισμού στη Λιβύη. Σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, η επιχείρηση “Sea Guardian” ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2016, με στόχο, μεταξύ άλλων, να αυξήσει την ικανότητας για θαλάσσια ασφάλεια και να προσφέρει υποστήριξη σε θέματα αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στη θάλασσα.

Την περασμένη εβδομάδα ο Πρόεδρος Μακρόν είπε ότι το περιστατικό μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας αποτελούσε άλλη μια απόδειξη της πεποίθησής του ότι το ΝΑΤΟ είναι «εγκεφαλικά νεκρό». Ο Τούρκος Πρέσβης στη Γαλλία Ismail Hakki Musa δήλωσε από την πλευρά του ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της γαλλικής Γερουσίας ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ΝΑΤΟ χωρίς της Τουρκία» ενώ κρίσεις όπως αυτές στο Ιράκ και στη Συρία θα ήταν αδύνατο να τύχουν διαχείρισης.

Διαβάστε επίσης: 

Γάλλος ΥΠΕΞ: Ενδεχόμενες νέες κυρώσεις κατά της Τουρκίας