"Με θεώρησαν νεκρό"-Ξύλο από Αττίλα-13 μέρες με νερό&αλάτι

Μαρτυρίες ζωής, που 29 χρόνια μετά μοιάζουν τουλάχιστον βγαλμένες από κάποια ταινία του παρελθόντος. Το Κίνημα των Γυναικών στην Κύπρο ήταν από τα οργανωμένα σύνολα που άφησαν στίγμα στη νεότερη Ιστορία του τόπου. Με μαζικές κινητοποιήσεις σ’ όλες τις επαρχίες, οι γυναίκες έδωσαν δυναμικά το παρών τους σε αιματηρές διαμαρτυρίες μπρος στον Αττίλα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Αττίλας δεν δίστασε να ξυλοκοπήσει διαμαρτυρόμενους, ανάμεσά τους και γυναίκες.

Το SigmaLive

άνοιξε τον φάκελο των Ελληνοκύπριων λειτουργών των Μέσων οι οποίοι συνελήφθησαν από τον Αττίλα. Στο πρώτο μέρος περιλήφθηκαν οι περιπέτειες λειτουργών των Μέσων οι οποίοι κρατήθηκαν μέχρι και τρεις μέρες σε κρατητήρια του ψευδοκράτους.

Διαβάστε εδώ περισσότερα: Ε/κ λειτουργοί ΜΜΕ στα χέρια του Αττίλα-Ιστορικές μαρτυρίες

Μια από τις ιστορίες που ξεχωρίζουν, δεν είναι άλλη απ’ αυτήν της κράτησης 101 γυναικών και 10 ανδρών, τον Ιούλιο του 1989, παραμονή της μαύρης επετείου της εισβολής, στον Άγιο Κασσιανό, στην Πορεία Γυναικών. Οι συμπλοκές έντονες και η Κύπρος γίνεται καζάνι που σιγοβράζει. Στις φυλακές του Οκιάρτογιου 10 Ελληνοκύπριοι άνδρες κρατούνται για 13 μέρες. Το «κατηγορητήριό» τους περιελάμβανε συνολικά 10 κατηγορίες.

Το χρονικό μέσα απ΄ την περιγραφή του Στέλιου Παπαστυλιανού, φωτορεπόρτερ τότε στο συγκρότημα ΔΙΑΣ και στο Περιοδικό, συγκλονιστικό. Τα λόγια του δεν κομπιάζουν στιγμή όταν περιγράφει τις μέρες στο κελί του Αττίλα. Η φωνή του δεν σπάει στιγμή, ενώ η περιγραφή του μοιάζει τουλάχιστον παραμύθι για έναν νεότερο.
«Οι γυναίκες με θεώρησαν νεκρό όταν με είδαν». Ο Στέλιος Παπαστυλιανού είχε κτυπηθεί βάναυσα κατά τη διάρκεια των συμπλοκών στην πορεία. Στο σπίτι φυλάει ακόμη το πουκάμισο που φορούσε εκείνη την μέρα, όπως μας λέει.

Το χρονικό

19 Ιουλίου 1989, Άγιος Κασσιανός. Πλήθος κόσμου και δημοσιογράφων στην πορεία γυναικών στον Άγιο Κασσιανό. 101 γυναίκες πέφτουν στα χέρια του Αττίλα για 24 ώρες. Οι άνδρες οδηγούνται ενώπιον «Δικαστηρίου». Από την πλατεία Σεράι οι 10 οδηγούνται μετά από μια τριήμερη διαδικασία λίγο έξω από την κατεχόμενη Λευκωσία, στις φυλακές του Ορτάκιογιου.

Στέλιος Παπαστυλιανού, Μητροπολίτης τότε Κιτίου (νυν Πάφου), δρ. Κωνσταντινίδης, Μακάριος Δρουσιώτης, Φαλλάς, Ασπρόφτας, είναι μερικοί εκ των κρατουμένων. «Έπρεπε να σβήσουν τα σημάδια από πάνω μας και μετά να μας αφήσουν», λέει ο Παπαστυλιανού. Η συμπεριφορά του Αττίλα ήταν βάναυση και ο ψυχολογικός πόλεμος ήταν το κύριο όπλο στα χέρια των ψευδοαστυνομικών καθ’ όλη τη διάρκεια της κράτησής τους.
Από την 3η μέρα και εντεύθεν, ξεκινούν οι προσωπικές ανακρίσεις των κατοχικών δυνάμεων σ’ όλους. «Μας ρωτούσαν. Δεν απαντούσε κανείς», λέει ο Στ. Παπαστυλιανού.

Συγκλονίζει ο κ. Παπαστυλιανού όταν περιγράφει τη στιγμή που την Κυριακή, και ενόσω βρίσκονταν στο κρατητήριο, ο ίδιος μαζί με τον Μητροπολίτη Κιτίου τότε και νυν Πάφου άρχισαν να ψέλνουν. «Εις απάντηση μάς έβαλαν αμανέδες. Όσο συνεχίζαμε εμείς, τόσο δυνάμωναν οι αμανέδες. Όταν μας είπαν να σταματήσουμε, τους είπα σταματήστε εσείς τότε». Οι 13 μέρες πέρασαν με νερό κι αλάτι. «Ήταν το γιατροσόφι του δρ. Κωνσταντινίδη για να μην πάθουμε αφυδάτωση». Η απεργία πείνας αποφασίστηκε όταν οι Τούρκοι αρνήθηκαν να επιτρέψουν στους κρατούμενους να κοινωνήσουν.

Η «μεγάλη έξοδος»

Κατά την απελευθέρωσή τους, πέρασαν από εξονυχιστικό έλεγχο. Οι Τούρκοι τούς έκαναν σωματική έρευνα και έπιασαν και το κινητό του Μητροπολίτη, όπως λέει ο κ. Παπαστυλιανού. Δεν βρήκαν ωστόσο κάτι μεμπτό σ’ αυτό. Ο ίδιος μαζί με κάποιους άλλους κράτησε «πρακτικά» απ’ τη «δίκη», τα οποία ακόμα υπάρχουν. Οι Τούρκοι δεν αντιλήφθηκαν τίποτα, γιατί πολύ απλά «δυο κόλλες χαρτί είχαν κρυφτεί σε τόπο που δεν πάει ο ανθρώπινος νους», λέει. Μέσα στη φόδρα του παντελονιού του, δυο κόλλες χαρτί είχαν γραμμένες τις «κατηγορίες». Στις Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας περιέγραψαν τις στιγμές που έζησαν και έδωσαν κάποιες πληροφορίες στην Αστυνομία.

«Σήμερα είμαι στο black list!», λέει ο κ. Παπαστυλιανού ενόσω περιγράφει κάποιες άλλες φορές που λόγω δουλειάς έπρεπε να μεταβεί στα κατεχόμενα και δεν του επετράπη η είσοδος. Η μοίρα κάνει πολλά παιχνίδια, έτσι και τη μέρα που συνάντησε τον «Δ/ντη» των «φυλακών», ο οποίος μάλιστα τον θυμήθηκε και τον φώναξε με το μικρό του όνομα.

Όταν οι Αττίλες ξυλοκόπησαν γυναίκα δημοσιογράφο

Μαζικές συλλήψεις έγιναν ξανά και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90. Τότε, γύρω στους 8 λειτουργούς των Μέσων, συνελήφθησαν παράνομα από τις κατοχικές αρχές. Ανάμεσά τους και η δημοσιογράφος Νάσια Παλάλα, η οποία ξυλοκοπήθηκε μπροστά στα μάτια των συναδέλφων της. Μαζί με άλλους δημοσιογράφους και κινηματογραφιστές παρέμειναν ανήμερα Μεγάλου Σαββάτου στα χέρια των κατοχικών αρχών για μερικές ώρες. Τότε είχε μεσολαβήσει η Κυβέρνηση και τα Ηνωμένα Έθνη για απελευθέρωσή τους.