O Kύπριος ντετέκτιβ άγριας ζωής στις ΗΠΑ που βοηθά κτηνοτρόφους και λιοντάρια

Ένα εκτενές ρεπορτάζ αφιέρωμα στην ενδιαφέρουσα-περιπετειώδη δουλειά ενός Κύπριου ντετέκτιβ ζώων που ζει στην Αμερική φιλοξενεί ο Guardian. Πρόκειται για τον Πέτρο Χρυσάφη που όπως σημειώνεται γοητευόταν πάντα  με τα αρπακτικά, αλλά ποτέ δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να κάνει καριέρα από αυτό, Αρχικά  βοήθησε έναν φίλο να λύσει ένα πρόβλημα με το κογιότ που έκλεψε κοτόπουλο. Ο λόγος διαδόθηκε. Τώρα διευθύνει μια ατομική επιχείρηση «ανίχνευσης και αποτροπής

Η δουλειά του είναι ένας περίεργος συνδυασμός ιατροδικαστή, ντετέκτιβ ανθρωποκτονιών, σκηνογράφου και διαπραγματευτή. Συνήθως, όταν συναντά για πρώτη φορά τους πελάτες του, είναι έτοιμοι να βρουν και να σκοτώσουν το αρπακτικό που επιτίθεται στα ζώα τους. Στόχος του είναι να προσφέρει μια εναλλακτική: τη συνύπαρξη.

Ακολουθεί μετάφραση από το άρθρο του Guardian.

Ο Χρυσάφης, 33 ετών, μεγάλωσε στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπου το μεγαλύτερο θηρίο είναι μια κόκκινη αλεπού. Σήμερα, ταξιδεύει στη χώρα των αρπακτικών χωρίς φόβο. «Δεν έχει νόημα να κουβαλάς σπρέι αρκούδας», είπε ο Χρυσάφης. «Είμαι πολύ μεγάλος τύπος (dude) ».

Εργάζεται σε περίπου 60 περιπτώσεις ετησίως σε οικισμούς στην Καλιφόρνια, σε βοσκότοπους και σε ορεινές κοινότητες. Όταν φτάνει σε ένα αγρόκτημα όπου οι ιδιοκτήτες έχουν μόλις χάσει ζώα, τα συναισθήματα συχνά κορυφώνονται «Υπάρχει θυμός και μετά θλίψη που πρέπει να περιηγηθείτε», είπε. «Αυτό το έργο είναι κατά 90% ανθρώπινη σύγκρουση, 10% σύγκρουση άγριας ζωής».

H διαδικασία αναγνώρισης

Η διαδικασία του ξεκινά με την αναγνώριση του τοπικού αρπακτικού. Για να συγκεντρώσει πληροφορίες, ο Χρυσάφης αναπτύσσει το μυστικό του όπλο: κάμερες μονοπατιών. Περπατάει τη στεριά, κοιτάζοντάς την, ας πούμε, πώς μπορεί να τη δει ένα λιοντάρι του βουνού – το πλεονέκτημα μιας ψηλής κορυφογραμμής, η έλξη μιας λίμνης – και τοποθετεί κάμερες στα ξέφωτα και τα μονοπάτια όπου είναι πιο πιθανό να περάσουν τα ζώα. Οι κάμερες ενεργοποιούνται με κίνηση και αποθηκεύουν μερικές χιλιάδες φωτογραφίες με χρονική σήμανση – πλάνα άγριας φύσης που γλιστρούν, μυρίζουν τον αέρα και λάμπουν σαν φαντάσματα σε λήψεις νυχτερινής όρασης.

Οι εικόνες που συγκεντρώνει συχνά βοηθούν τους ιδιοκτήτες να χαλαρώσουν. «Αλλάζει την αντίληψη των ανθρώπων για τα πράγματα», είπε ο Χρυσάφης. «Βοηθά τους ανθρώπους όπως η άγρια ζωή με την οποία ζουν».

Μόλις εντοπιστεί ο ένοχος, ο Χρυσάφης καταστρώνει ένα σχέδιο για να τους αποτρέψει από το να κυνηγήσουν ξανά τα ζώα. Κάθε ζώο  συμπεριφέρεται διαφορετικά. Τα φώτα που αναβοσβήνουν συνήθως τρομάζουν τα λιοντάρια του βουνού και τα bobcats, αλλά τα κογιότ τα συνηθίζουν γρήγορα. Ένας αξιόπιστος φύλακας λάμα μπορεί να ξεφύγει από τα κογιότ, αλλά μπορεί να γίνει μεσημεριανό γεύμα για ένα λιοντάρι του βουνού.

Αποτρεπτικές τεχνικές

Πολλές από τις αποτρεπτικές τεχνικές του Χρυσάφη έχουν σχεδιαστεί για να προσομοιώνουν την ανθρώπινη δραστηριότητα. Στοιχείο προς στοιχείο χτίζει ένα περίτεχνο θέατρο ανθρώπινης παρουσίας. Τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για να διατηρήσει αυτή τη μεγάλη ψευδαίσθηση έχουν την απίστευτη γοητεία των παγίδων τύπου «Μόνος στο σπίτι»: ραδιόφωνα που παίζουν ένα συνεχές μουρμουρητό φωνών, φώτα κίνησης που τρεμοπαίζουν που μιμούνται έναν άνθρωπο με φακό, «Critter Gitters» που εκπέμπουν εντυπωσιακούς ήχους .

Ένα αποτελεσματικό απωθητικό των αρπακτικών είναι η ανθρώπινη μυρωδιά: ο Χρυσάφης κρεμάει πακέτα απορρυπαντικού στα δέντρα ή στύβει τον ιδρώτα από το δικό του πουκάμισο.

Ο καλύτερος ήχος για ενοχλητικούς θηρευτές είναι μεγάλος, κινούμενος και περιλαμβάνει πολλές φωνές, έτσι μερικές φορές ο Χρυσάφης ηχογραφεί τις δικές του συνεδρίες Dungeons &Dragons και τις παίζει ώρα με την ώρα μέσω ηλιακών ραδιόφωνων.

Στη μακρά ιστορία κυνηγιού και παγίδευσης της αμερικανικής δύσης, η προσέγγιση του Χρυσάφη είναι πιο ήπια. Προσπαθεί να επικοινωνήσει την πραγματική αξία της άγριας ζωής στους κτηνοτρόφους, ενώ αναγνωρίζει την ανάγκη να διατηρούν τα ζώα τους ασφαλή.

Η εύρεση λύσεων για την αποτροπή των αρπακτικών θα γίνει πιο απαραίτητη. Η νομική προστασία έχει βοηθήσει τους πληθυσμούς των λιονταριών του βουνού, της μαύρης αρκούδας και των bobcat να αυξηθούν αργά τις τελευταίες δεκαετίες. Ταυτόχρονα, η ανθρώπινη δραστηριότητα εισβάλλει στα ενδιαιτήματα των αρπακτικών, καθιστώντας τη σύγκρουση πιο πιθανή.

Το λιοντάρι του βουνού

Από τους πιο συχνούς συνομιλητές του Χρυσάφη στους λόφους και τις οροσειρές της Καλιφόρνια είναι το λιοντάρι του βουνού. Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της Καλιφόρνια, τα λιοντάρια του βουνού κυνηγήθηκαν με πολύ επιθετικό τρόπο. Το κράτος πλήρωνε μια αμοιβή για κάθε νεκρό λιοντάρι μέχρι το 1969 και ο πληθυσμός μειώθηκε. Στη συνέχεια, το 1972, το κυνήγι του ορεινού λιονταριού έγινε παράνομο στην πολιτεία.

Φευγαλέα και ευρείας εμβέλειας, τα ζώα είναι δύσκολο να μετρηθούν, αλλά οι κρατικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι σήμερα ο πληθυσμός της πολιτείας κρατά σταθερά κάπου μεταξύ 4.000 και 6.000 «γάτες».

Οι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας για τα λιοντάρια του βουνού στην πολιτεία. Ο βιότοπός τους καταστρέφεται και κατακερματίζεται. Ολοένα και περισσότερο, οι πληθυσμοί των ορεινών λιονταριών στριφογυρίζονται και απομονώνονται ο ένας από τον άλλο από αυτοκινητόδρομους που δεν μπορούν να διασχιστούν.

Η συζήτηση για τη σύγκρουση λιονταριού-βουνίσιου ζώων είναι πολύπλοκη και αποτελεί παράδειγμα των αποχρώσεων της δουλειάς του Χρυσάφη. Οι οικολόγοι θέλουν να αυξηθεί ο αριθμός των ορεινών λιονταριών: ένας υγιής πληθυσμός αρπακτικών έχει μια σειρά από θετικές επιπτώσεις σε ένα οικοσύστημα. Αφαιρώντας ηλικιωμένα και άρρωστα ζώα, τα αρπακτικά του βουνού διατηρούν υγιείς τους πληθυσμούς των ελαφιών και επιβραδύνουν την εξάπλωση της χρόνιας ασθενείας. Εκατοντάδες άλλα ζώα επωφελούνται από τη θανάτωση με λιοντάρια του βουνού, από τα μικρά θηλαστικά που κλέβουν μέχρι τα έντομα που περνούν ολόκληρους κύκλους ζωής στο κουφάρι, μέχρι τα πουλιά που τρώνε τα έντομα.

Επιπτώσεις και θανάτωση λιονταριών

Αλλά πολλοί αγρότες και κτηνοτρόφοι στην Καλιφόρνια πιστεύουν ότι η προστασία των λιονταριών του βουνού έχει παράλογο κόστος για τους ιδιοκτήτες ζώων. Σε ομάδες μέσων κοινωνικής δικτύωσης για επαγγελματίες της γεωργίας, οι αναρτήσεις σχετικά με τις παρατηρήσεις λιονταριών του βουνού είναι γεμάτες από σχόλια όπως «Η μόνη καλή γάτα είναι μια νεκρή γάτα» και «SSS» – συντομογραφία για «πυροβόλησε, θάψε και σκάσε». Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πόσα λιοντάρια του βουνού σκοτώνονται αθόρυβα και παράνομα.

Υπάρχει επίσης μια νόμιμη οδός για τη θανάτωση λιονταριών του βουνού στην Καλιφόρνια. Εάν ένα λιοντάρι του βουνού σκοτώσει τρία ζώα στην πολιτεία και τα μη θανατηφόρα αποτρεπτικά μέσα δεν λειτουργούν, οι ιδιοκτήτες γης μπορούν να υποβάλουν αίτηση για «άδεια θανατηφόρου ληστείας». Περίπου 100 ορεινά λιοντάρια στην πολιτεία σκοτώνονται με αυτές τις άδειες κάθε χρόνο.

Για τον Χρυσάφη, οι άδειες σημαίνουν ότι συχνά εργάζεται ενάντια στο ρολόι: πρέπει να βρει έναν τρόπο να αποτρέψει το ζώο πριν πάρει το τρίτο του απαγορευμένο γεύμα.

Ντετέκτιβ δολοφόνων

Ο Χρυσάφης συνιστά μια πολύπλευρη προσέγγιση για την αποτροπή. Ορισμένοι διαθέτουν  φορητή ηλεκτρική περίφραξη και φώτα LED που αστράφτουν στο σκοτάδι, σχεδιασμένα να μοιάζουν με ένα ζευγάρι αστραφτερά, άγρυπνα μάτια. Αλλά εξακολουθούν να φοβούνται ένα ενδεχόμενο γεγονός αρπακτικών.

«Συνολικά, η απώλεια ζώων από τα αρπακτικά είναι μικρή», είπε ο Χρυσάφης αλλά αν κάποιοι χάσουν ένα ή δύο πρόβατα, αυτό είναι τεράστιο πλήγμα για αυτούς. Και όχι μόνο οικονομικά, αλλά και συναισθηματικά».

Όταν προκύψει θύμα, ο Χρυσάφης αναλύει το κουφάρι, αναζητώντας στοιχεία για τον δολοφόνο. Τα θύματα λιονταριών του βουνού έχουν συνήθως διακριτικά τραύματα διάτρησης στο πίσω μέρος του λαιμού ή του κεφαλιού, από τα δόντια του κυνόδοντα μήκους δύο ιντσών του λιονταριού. Τα κογιότ επιτίθενται γενικά στα πίσω πόδια, για να τραβήξουν το ζώο στο έδαφος. Τα άγρια αρπακτικά σκοτώνουν με ακρίβεια. Τα λιοντάρια του βουνού τρώνε πρώτα τα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά εσωτερικά όργανα: το συκώτι, τα νεφρά και τους πνεύμονες.

Σχεδόν οι μισές από τις περιπτώσεις αρπακτικών που εργάζεται ο Χρυσάφης διαπράττονται από σκύλους, τόσο άγριες αγέλες όσο και κατοικίδια που περιφέρονται. Τα λιοντάρια του βουνού συχνά αναλαμβάνουν την ευθύνη. Ο εντοπισμός του σκύλου που προσβάλλει μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις με τους γείτονες και ο γενικός φόβος για τα λιοντάρια του βουνού τους κάνει έναν ελκυστικό αποδιοπομπαίο τράγο. «Είναι μια πολύ πιο εύκολη διέξοδος», είπε ο Χρυσάφης. «Μπορεί να υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό – μπορεί τελικά να χάσουν μια κατσίκα από ένα λιοντάρι του βουνού. Αλλά μετά έχασες και τέσσερις κατσίκες από τα σκυλιά του γείτονά σου».

Η μη θανατηφόρα λύση-απάντηση

Όταν τα ζώα θανατώνονται, μια μη θανατηφόρα απάντηση μπορεί να είναι μια δύσκολη απάντηση – αλλά ο Χρυσάφης προσπαθεί να δείξει ότι το να κρατάς ζωντανό το λιοντάρι του βουνού είναι καλό για όλους. Το καλύτερο αποτρεπτικό μέσο για τα αρπακτικά είναι ένα άλλο, μεγαλύτερο αρπακτικό – επομένως, αν μπορείτε να βρείτε αποτρεπτικά μέσα που λειτουργούν αξιόπιστα στον γείτονά σας με το λιοντάρι του βουνού, θα μείνει μακριά από τα ζώα σας, όπως και η άλλη άγρια ζωή. Αν τον πυροβολήσεις, ένα νέο λιοντάρι του βουνού ή μια αγέλη κογιότ θα γεμίσει το κενό εξουσίας και ξεκινάς από το μηδέν. Είστε καλύτερα με το αρπακτικό που γνωρίζετε.

Ο Χρυσάφης χρηματοδοτεί το έργο του μέσω επιχορηγήσεων μικρών επιχειρήσεων και περιβαλλοντικών συμβουλευτικών εργασιών. Τα χρήματα δεν καλύπτουν πραγματικά τον χρόνο που αφιερώνει δουλεύοντας υποθέσεις. Αλλά λειτουργώντας ανεξάρτητα, είναι σε θέση να συνεργαστεί με τους επιφυλακτικούς από την κυβέρνηση κτηνοτρόφους που δεν θα μπορούσαν ποτέ να προσεγγίσουν τα Ψάρια και την Άγρια Ζωή των ΗΠΑ ή με μη κερδοσκοπικές ομάδες προστασίας - άτομα που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να εξετάσουν σοβαρά τις μη θανατηφόρες προσεγγίσεις. «Η έκκλησή μου είναι ότι δεν είμαι συνδεδεμένος με κρατικούς φορείς», είπε ο Χρυσάφης. «Είμαι απλά ένας τύπος dude».

Συχνά, οι πελάτες του τον πληρώνουν σε αυγά, κρέας και παραπροϊόντα. Σαν λιοντάρι του βουνού, θεωρεί ότι τα εσωτερικά όργανα είναι τα πιο εκλεκτά κρέατα. «Πολλά από αυτά που δεν τρώνε οι Αμερικανοί, θα τα πάρω», λέει. «Είναι ένα αναπαυτικό φαγητό για μένα. Κάθε φορά που ήμουν άρρωστος, η γιαγιά μου έλεγε: «Ορίστε μερικά εντόσθια ενός ζώου».

Παρ' όλη τη δουλειά του με τη μελέτη των λιονταριών του βουνού, ο Χρυσάφης δεν έχει συναντήσει ποτέ πρόσωπο με πρόσωπο. Αλλά τον είδαν. Κάποτε, άνοιξε μια παρτίδα φωτογραφιών από το μονοπάτι της κάμερας για να δει τον εαυτό του να απομακρύνεται από την κάμερα, ακολουθούμενος ένα ή δύο λεπτά αργότερα από ένα μεγάλο, καστανόξανθο λιοντάρι του βουνού. Δεν τον καταδίωκε – ήταν απλώς μια ντροπαλή γειτόνισσα, που κρατούσε ευγενικές αποστάσεις.